Ένας χρόνος από την τραγωδία στα Τέμπη - Το χρονικό οι ευθύνες και το μυστήριο με τα νοθευμένα καύσιμα (ΕΙΚΟΝΕΣ)
"Έγκλημα χωρίς διερεύνηση";
Ένας χρόνος συμπληρώθηκε από την τραγωδία στα Τέμπη, όταν το σιδηροδρομικό αυτό δυστύχημα κοντά στον οικισμό του Ευαγγελισμού Λάρισας, κόστισε τη ζωή 57 ανθρώπων. Η επιβατική αμαξοστοιχία της εταιρείας Hellenic Train συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας.
Το χρονικό
Στις 23:21 ο επιβατικός συρμός Intercity 62, με μηχανή ηλεκτροκίνησης Siemens Mobility 120-022, που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Λάρισα. Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός και η ανάφλεξη των συρμών προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μηχανοδηγών. Οι τραυματίες ήταν τουλάχιστον 85. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα.
Τον Ιούνιο του 2023, πολυσέλιδη έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων – που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας – γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.
Η μετωπική σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών σημειώθηκε στις 23:21 της 28ης Φεβρουαρίου 2023 στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Το τμήμα όπου σημειώθηκε το ατύχημα, 27,3 χιλιόμετρα βόρεια της Λάρισας, ήταν διπλής τροχιάς όμως τα αυτόματα χειριστήρια είχαν καταστραφεί λόγω πυρκαγιάς το 2019, οπότε η μεταγωγή εξακολουθούσε να ελέγχεται χειροκίνητα.
Δείτε σχετικά: Παρέμβαση Αδειλίνη για Τέμπη: «Να ερευνηθεί κάθε καταγγελία συγγενών θυμάτων»
Η επιβατική αμαξοστοιχία και η εμπορευματική αμαξοστοιχία συγκρούστηκαν μετωπικά στα μισά του δρόμου μεταξύ των Τεμπών και του Ευαγγελισμού, καθώς η επιβατική αμαξοστοιχία έβγαινε από τη σήραγγα κάτω από τον αυτoκινητόδρομο Ε75. Το επιβατικό τρένο κινούταν με ταχύτητα 160 χλμ./ώρα, ενώ βρισκόταν στην αριστερή, μη προβλεπόμενη, σιδηροδρομική τροχιά, όπου πορευόταν και η εμπορική αμαξοστοιχία, με αντίθετη φορά κίνησης. Από την σύγκρουση, τα περισσότερα βαγόνια του επιβατικού τρένου εκτροχιάστηκαν,ενώ τη στιγμή της σύγκρουσης, προκλήθηκε ακαριαία έκρηξη και πυρκαγιά, που κατέκαψε τα δύο μπροστινά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Θύματα
Η Hellenic Train, ιδιοκτήτρια εταιρεία της επιβατικής αμαξοστοιχίας, σύμφωνα με την αναφορά που έδωσε στις αρμόδιες αρχές, υπολόγισε καταρχήν τον αριθμό των επιβατών σε περίπου 350. Σε ανακοίνωση της αναφέρει επιπλέον ότι δεν υπάρχει ακριβής εικόνα πέραν των διαδικτυακών εισιτηρίων που εκδόθηκαν, όσον αφορά το συνολικό αριθμό των επιβαινόντων και τα ονομαστικά τους στοιχεία.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, εκ των οποίων 56 ταυτοποιήθηκαν από βιολογικό υλικό, ενώ σε μία περίπτωση αγνοούμενης δεν βρέθηκε δείγμα. Έξι Αλβανοί, δύο Ελληνοκύπριοι φοιτητές, ένας πολίτης της Ρουμανίας, ένας Σύρος κι ένας υπήκοος Μπανγκλαντές ήταν μεταξύ των νεκρών. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά κι έφτασαν τους 1.300 βαθμούς Κελσίου στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού.
Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, οι 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου 2023.
Διερεύνηση
Πριν από το δυστύχημα, είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά στην υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηρόδρομους.Ο αρμόδιος υπουργός Κ. Καραμανλής, από το βήμα της βουλής, λίγες μέρες πριν το δυστύχημα, είχε δηλώσει πως “είναι ντροπή να μιλάτε για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων”.
Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.
- Ο σταθμάρχης Λάρισας συνελήφθη και προσήχθη στον εισαγγελέα. Στην πρώτη του κατάθεση αναγνώρισε ότι δρομολόγησε το επιβατικό τρένο σε λάθος ράγες, κατανοώντας το σφάλμα του όταν, αργότερα, ενημερώθηκε για το δυστύχημα. Για κατάθεση κλήθηκε επίσης ο εκπρόσωπος της εταιρείας Hellenic train. Στις 5 Μαρτίου ο σταθμάρχης, μετά την απολογία του, κρίθηκε ομόφωνα ως προφυλακιστέος. Αντιμετωπίζει κατηγορίες όπως για κακουργηματική πράξη διατάραξης της ασφαλείας των συγκοινωνιών και πλημμεληματικό αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.
- Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο της Hellenic Train κατήγγειλε ότι, στη συγκεκριμένη διαδρομή, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δράσει ως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της σύγκρουσης. Στις 7 Φεβρουαρίου, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση όπου αναφερόταν το ενδεχόμενο δυστυχήματος ως απόρροια των παραλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ το Νοέμβριο 2022 είχαν στείλει εξώδικο προς το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, τον ΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train.
- Στις 9 Μαρτίου, από τον εισαγγελέα Λάρισας ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε βάρος τριών επιπλέον προσώπων (επιθεωρητής του ΟΣΕ και δύο σταθμάρχες), ως αποτέλεσμα της ανακριτικής διαδικασίας στη Λάρισα.
- Τον Απρίλιο δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση Γ.Γ. Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
- Τον Ιούνιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πληροφόρησε τις ελληνικές αρχές για υπόνοιες που προέκυψαν κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης για τη διάπραξη αδικημάτων από δύο πρώην υπουργούς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος από τον Κώστα Καραμανλή αναφορικά με εργασίες για την επισκευή και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και παράβαση καθήκοντος από το Χρήστο Σπίρτζη, και κάλεσε την κυβέρνηση να ενεργήσει, καθώς στην ελληνική έννομη τάξη αδικήματα υπουργών διώκονται μόνο με απόφαση του Κοινοβουλίου. Ωστόσο, στην κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε το Νοέμβριο του 2023 η κυβέρνηση διά της συμπολίτευσης προέκρινε τη σύσταση εξεταστικής και όχι προανακριτικής επιτροπής.
Δείτε σχετικά: Τραντάχτηκε η Ευρωβουλή με την Μαρία Καρυστιανού για τα Τέμπη (vid)
Τα “νοθευμένα καύσιμα”
Πραγματογνώμονες που διερεύνησαν το συμβάν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων συνέταξαν το δικό τους πόρισμα. Σε συμπληρωματικό πόρισμα που παραδόθηκε στον εισαγγελέα Λάρισας στις 9 Φεβρουαρίου 2024, αναφέρεται ότι σε δείγματα που εξετάστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους βρέθηκαν μεταξύ άλλων και οι ουσίες ξυλόλιο, τολουόλιο και βενζόλιο, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία ανάφλεξη μετά από σπινθήρα. Οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται παρανόμως για την νοθεία της βενζίνης.
Διαβάστε επίσης: