Καύσωνας «Κλέων»: Οδηγίες για την προστασία των εργαζομένων και την εξοικονόμηση ενέργειας

Μέτρα πρόληψης των επιπτώσεων από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και φυσικά του καύσωνα «Κλέων» που έρχεται δίνει το Υπουργείο Υγείας με εγκύκλιο που υπογράφει ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λ.π. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στο θάνατο.

Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.

Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.

Οδηγίες Υπ. Εργασίας

Στο πλαίσιο της τήρησης των κανόνων για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης, απευθύνει αυστηρή σύσταση στους εργοδότες να προβούν τόσο στη λήψη των απαραίτητων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, όσο και σε μείωση απασχόλησης ή/και παύση εργασιών κατά τις ώρες θερμοκρασιακής αιχμής (12.00 – 17.00), όπου αυτό κριθεί, κατά περίπτωση, απαραίτητο, για την αποφυγή των φαινομένων θερμικής καταπόνησης υπό συνθήκες καύσωνα.

Ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψη και την από 26 Μαΐου 2023 (αριθ. πρωτ. 52903/26-5-2023) σχετικής εγκυκλίου της Γενικής Γραμματείας Εργασιακών Σχέσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, προβλέπονται:

Α. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ

Οργάνωση του χρόνου εργασίας με προγραμματισμό διαλειμμάτων κατάλληλης διάρκειας για τη μείωση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.

Προγραμματισμός των εργασιών που συνεπάγονται υψηλή θερμική καταπόνηση των εργαζομένων, κατά το δυνατόν, σε ώρες εκτός θερμοκρασιακών αιχμών.

Μείωση της απασχόλησης ή παύση εργασιών σε ιδιαίτερα επιβαρυμένους θερμικά χώρους όπως είναι τα μηχανοστάσια, χυτήρια, υαλουργεία, κεραμοποιεία, ναυπηγικές εργασίες κ.λπ. μεταξύ των ωρών 12.00-17.00.

Διαμόρφωση κυλικείων, ή άλλων κατάλληλων χώρων για το χρόνο διαλείμματος. Οι χώροι αυτοί, ανάλογα με τις αντικειμενικές ανάγκες και δυνατότητες, να εξοπλίζονται με σύστημα κλιματισμού. Οι χώροι αυτοί θα επιλεγούν μετά από συνεργασία του εργοδότη και του Τεχνικού Ασφάλειας, Ιατρού Εργασίας και μελών ΕΥΑΕ και όπου δεν υπάρχουν των εκπροσώπων των εργαζομένων.

Παροχή πόσιμου δροσερού νερού σε θερμοκρασία 10 -15 °C.

B. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν για να αντιμετωπιστεί τυχόν θερμική καταπόνηση των εργαζομένων περιλαμβάνουν:

Χορήγηση και χρήση κατάλληλου καλύμματος κεφαλής όπου δεν προβλέπεται χρήση κράνους προστασίας, καθώς και προστατευτικών μέσων δέρματος.

Διαμόρφωση / επιλογή σκιερού μέρους για διαλείμματα.

Διαμόρφωση / επιλογή σκιερού μέρους ή κατασκευή κατάλληλων στεγάστρων για την εκτέλεση των εργασιών, όπου αυτό είναι δυνατόν.

Προγραμματισμός των εργασιών έτσι ώστε οι πλέον επιβαρυμένες (π.χ. εργασίες ασφαλτόστρωσης) να γίνονται τις ώρες που οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες.

Μείωση της απασχόλησης ή/και παύση εργασιών κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ των ωρών 12.00-17.00

Χορήγηση πόσιμου δροσερού νερού (10-15 °C).

Για εργαζόμενους που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και ειδικά στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες, συστήνεται, όπου αυτό είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας,  η δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασία μέσω τηλεργασίας (Πίνακας 1).

Πίνακας 1. Παράγοντες που προδιαθέτουν σε θερμικές ασθένειες/βλάβες λόγω παρατεταμένης εργασιακής έκθεσης.
Ατομικοί παράγοντες Παράγοντες περιβάλλοντος Παράγοντες υγείας Φάρμακα και ουσίες
Έλλειψη εγκλιματισμού

Μέτριο ή χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης

Υψηλός δείκτης μάζας σώματος* (άνω του 30)

Αφυδάτωση

Ηλικία >60 έτη

Εγκυμοσύνη, γαλουχία

Υψηλή θερμοκρασία αέρα

Υψηλή υγρασία

Εντατική σωματική εργασία / άσκηση

Μειωμένη ταχύτητα αέρα

Βαριά / μη διαπερατά ρούχα και προστατευτικός εξοπλισμός εργασίας

Καρδιαγγειακές παθήσεις, διαταραχές αρτηριακής πίεσης

Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις

Σακχαρώδης διαβήτης

Νεφροπάθειες

Χρόνιες ηπατοπάθειες

Νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος-ψυχικά νοσήματα

Αιμοσφαιρινοπάθειες (δρεπανοκυτταρική αναιμία)

Οξεία νόσος, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα

Καρδιολογικά και αντιϋπερτασικά φάρμακα: (διουρητικά, νιτρώδη αγγειοδιασταλτικά και αναστολείς διαύλων ιόντων Ca++, Β-αναστολείς)

Ορμόνες (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης)

Αντιδιαβητικά δισκία

Αντιεπιληπτικά, αντιψυχωσικά και νευροληπτικά φάρμακα, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά

Αντισταμινικά

Αντιχολινεργικές ουσίες

Εργογονικά διεγερτικά

Αλκοόλ

*ΔΜΣ=βάρος/ύψος2 (Kg/m2)

Η Επιθεώρηση Εργασίας εντατικοποιεί τους στοχευμένους ελέγχους σε εργασιακούς χώρους, σύμφωνα και με την επισυναπτόμενη υπ’ αριθμ. 267075/30.05.2023 εγκύκλιο, με έμφαση σε υπαίθριες εργασίες (π.χ. οικοδομές, οδικά και άλλα τεχνικά έργα), εργασίες σε στεγασμένους χώρους, όπου λόγω της φύσης των παραγωγικών διαδικασιών μπορεί να υπάρχει επί πλέον θερμική καταπόνηση από υψηλές τιμές θερμοκρασίας-υγρασίας και ακτινοβολούμενη θερμότητα (π.χ. σε χυτήρια, μεταλλουργίες, βιομηχανίες πλαστικών, κ.α.), καθώς και χειρωνακτικές εργασίες (π.χ. μεταφορά βαρέων αντικειμένων, οικοδομικών υλικών).

Τέλος συστήνεται η συχνή παραπομπή των εργοδοτών στην ιστοσελίδα την http://www.hnms.gr/emy/el/forecast/deikths_wbgt της ΕΜΥ όπου υπάρχει 48ωρη πρόβλεψη του σχετικού βιοκλιματικού δείκτη πρόβλεψης (WBGT) της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων, η οποία θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη κατά τον προγραμματισμό των εργασιών ή/και των τεχνικών και οργανωτικών μέτρων για την αποτροπή της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.

Παρομοίως, εκτίμηση του δείκτη WBGT (ΘΥΒΜΑΣ) για εξωτερικούς χώρους σε πραγματικό χρόνο και προβλέψεις για τις επόμενες 48 ώρες, παρέχεται επίσης από την εφαρμογή «ΘΥΒΜΑΣ – Δείκτης Θερμικής Καταπόνησης» για έξυπνα κινητά, λαμβάνοντας μετεωρολογικά δεδομένα από τον πλησιέστερο στο χρήστη μετεωρολογικό σταθμό:

Σε περίπτωση καταγγελιών το κοινό μπορεί να απευθύνεται στο τηλέφωνο καταγγελιών 1555 ή στις κατά τόπους αρμόδιες Επιθεωρήσεις ασφάλειας και υγείας στην Εργασία.

Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λ.π. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στο θάνατο.

Οδηγίες για την ορθή κατανάλωση ρεύματος

Δεν αναμένονται προβλήματα στην κάλυψη της ηλεκτρικής ενέργειας, ενόψει του παρατεταμένου κύματος καύσωνα που αναμένεται τις επόμενες ημέρες, ήταν το συμπέρασμα της έκτακτης σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό τον υπουργό, Θόδωρο Σκυλακάκη και την υφυπουργό, Αλεξάνδρα Σδούκου, με τη συμμετοχή της ΡΑΑΕΥ, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και της ΔΕΗ.

Στην σύσκεψη συζητήθηκαν οι πρωτοβουλίες που πρέπει να ληφθούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια του ηλεκτρικού συστήματος και να προσδιοριστούν μέτρα αντιμετώπισης έκτακτων και μη αναμενόμενων γεγονότων.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στη σύσκεψη αναφέρθηκαν τα εξής:

Τα φορτία κατά τις ημέρες του καύσωνα εκτιμάται ότι θα καλυφθούν χωρίς πρόβλημα.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι νέοι φωτοβολταϊκοί σταθμοί και οι ΑΠΕ, που προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια, θα συνεισφέρουν στο σύστημα πάνω από 3 GW ηλεκτρικής ισχύος. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, δύο νέες θερμικές μονάδες που εισήλθαν πρόσφατα σε δοκιμαστική λειτουργία, θα βρίσκονται στη διάθεση του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού (Πτολεμαΐδα 5, ‘Αγιος Νικόλαος).
Η επάρκεια νερού στα υδροηλεκτρικά, κρίνεται επίσης ικανοποιητική. Δεδομένου ότι εκείνες τις ημέρες δεν προβλέπονται εισαγωγές, το εγχώριο παραγωγικό δυναμικό επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση.

«Η λελογισμένη χρήση των ηλεκτρικών συσκευών κατά τις βραδινές ώρες αιχμής 20:00-22:00, θα συμβάλλει καθοριστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην αποφυγή τυχόν προβλημάτων ηλεκτροδότησης, διασφαλίζοντας την υγεία, την ασφάλεια και την καλύτερη εξυπηρέτηση όλων των πολιτών», τονίζει το ΥΠΕΝ.

Συμπληρωματικά, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απευθύνει σύσταση στους πολίτες, να μεταφέρουν στο μέτρο του δυνατού, την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ενεργοβόρες συσκευές, κατά τις ώρες 14:00-18:00, όπου κορυφώνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς και η επιβάρυνση του ηλεκτρικού συστήματος, λόγω της ζήτησης είναι μικρότερη.