"Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει"

Τις προκλήσεις και τις μεγάλες αλλαγές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν (και) στο άμεσο μέλλον οι επιχειρήσεις στο εργασιακό πεδίο αναδεικνύει με συνέντευξή της στο workenter.gr η HR Senior Manager Central & Eastern Europe της Microsoft κ. Ματίνα Χατζηπαύλου. 

Το υψηλόβαθμο στέλεχος της Microsoft, με αφορμή το… καθεστώς αποστάσεων που επέβαλε ο Covid-19, τονίζει ότι η τηλεργασία ήρθε για να μείνει, ενώ ο ρόλος των ψηφιακών δεξιοτήτων θα «βαραίνει» ολοένα και περισσότερο. 

Η κ. Χατζηπαύλου, εκπροσωπώντας επάξια το γυναικείο πληθυσμό έναντι του ισοζυγίου άνδρες – γυναίκες σε υψηλόβαθμα διοικητικά πόστα, εκτιμά πως ο χώρος της Τεχνολογίας παρέχει ευκαιρίες στις γυναίκες για επιτυχημένη καριέρα. Κάτι που συμβαίνει ήδη στην Microsoft. 

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:   

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της τεχνολογίας αυξάνονται συνεχώς και το χάσμα ανάμεσα στην ζήτηση και στην προσφορά μεγαλώνει. Σύμφωνα με έρευνες εάν αυξανόταν ο αριθμός των γυναικών που επίλεγαν τον τομέα της τεχνολογίας τότε το χάσμα σχεδόν θα μηδενίζονταν. Γιατί συμβαίνει και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση κατά την άποψή σας;  

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι γεγονός ότι στον κλάδο της τεχνολογίας το γυναικείο φύλο υποεκπροσωπείται σε σχέση με το ανδρικό και η απόκλιση μεταξύ των δύο μεγαλώνει όσο αυξάνεται το επίπεδο της ιεραρχίας, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικά συμβούλια. Και αυτή η πρόκληση παραμένει, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει έως τώρα από τις κορυφαίες εταιρίες τεχνολογίας, οι οποίες έχουν προβεί σε σειρά πολιτικών και πρακτικών με στόχο την επίτευξη της ισορροπίας (gender balance) ανδρών και γυναικών στον εργασιακό χώρο.   

Στη Microsoft, το Diversity & Inclusion αποτελεί έναν από τους πυλώνες της κουλτούρας μας και βασική προτεραιότητα κάθε εργαζόμενου. H εταιρία έχει προβεί σε πληθώρα προγραμμάτων με στόχο την προσέλκυση αλλά και την ανάπτυξη και εξέλιξη της καριέρας των υφιστάμενων γυναικών, κάνοντας σημαντικά βήματα χρόνο με το χρόνο ως προς την αύξηση της εκπροσώπησης του γυναικείου φύλου, τόσο σε τεχνικούς όσο και ηγετικούς ρόλους.  

Θεωρώ ότι η πρόκληση αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη συνεχή ενημέρωση, ξεκινώντας από το σχολείο, για το πόσο ελκυστικός είναι ο χώρος της τεχνολογίας και τις δυνατότητες και ευκαιρίες που προσφέρει για επιτυχημένη καριέρα, ανεξαρτήτως φύλου, αλλά και συγκεκριμένα για το πώς υποστηρίζει τις γυναίκες. Για παράδειγμα, η Microsoft στην Ελλάδα προσφέρει τη δυνατότητα εργασίας από το σπίτι και την ευελιξία για τη διαμόρφωση του ωραρίου έτσι ώστε να συνδυάζονται οι επαγγελματικές με τις προσωπικές ανάγκες των εργαζομένων. Επίσης προφέρει πληθώρα παροχών οι οποίες είναι προσανατολισμένες στην οικογένεια, όπως επιπρόσθετη άδεια μητρότητας 3 εβδομάδων και άδεια για τη φροντίδα μελών της οικογένειας που έχουν ανάγκη, διάρκειας 4 εβδομάδων, με αποδοχές.   

Και φυσικά η κατάργηση των στερεοτύπων ότι οι θέσεις εργασίας στο χώρο της τεχνολογίας απευθύνονται μόνο σε άνδρες είναι κάτι το οποίο θα βοηθήσει στο κλείσιμο του χάσματος αυτού. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι εξαιρετικά σημαντική η δημιουργία κουτλτούρας “inclusion” στις εταιρίες, που να ενσωματώνει και να «αγκαλιάζει» τις γυναίκες και να παρέχει ίσες ευκαιρίες ως προς την ανάπτυξη και εξέλιξη της καριέρας τους.    

Τέλος, το mentoring γυναικών από γυναίκες που έχουν ήδη επιτυχημένη καριέρα στο χώρο στης τεχνολογίας, αποτελεί επιτυχημένη πρακτική η οποία μπορεί να τις εμπνεύσει και να τις προσελκύσει στο χώρο αυτό.  

ΕΡ.: Η πανδημία Covid-19 έφερε απρόβλεπτες ανατροπές σε όλα τα επίπεδα και ανέδειξε με βίαιο τρόπο την τηλεργασία. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν HR Manager όσον αφορά στην Τηλεργασία; Η Απόδοση; Η Κουλτούρα; Η Ομαδικότητα;  

ΑΠ.: Η απρόβλεπτη εφαρμογή της τηλεργασίας λόγω της πανδημίας, επιφέρει πολλές προκλήσεις για το HR και τους managers. Ειδικά για τις εταιρίες οι οποίες δεν εφάρμοζαν αυτήν την πρακτική μέχρι σήμερα, προκύπτουν πολλά ερωτήματα ως προς την απόδοση, την παραγωγικότητα και το “engagement” των ανθρώπων. Ταυτόχρονα, είναι ξεκάθαρο πως μέσω της τηλεργασίας, πολλές επιχειρήσεις κατορθώνουν να παραμείνουν λειτουργικές, να εξυπηρετούν τους πελάτες τους και να κρατούν το ανθρώπινο δυναμικό τους συνδεδεμένο. Επίσης θεωρώ ότι αυτή η περίοδος που διανύουμε θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές σε βάθος χρόνου: σίγουρα η τηλεργασία ήρθε για να μείνει, ενώ ο ρόλος των ψηφιακών δεξιοτήτων θα «βαραίνει» ολοένα και περισσότερο.     

Ο ρόλος του HR σε αυτές τις συνθήκες είναι να υποστηρίξει τις διοικήσεις των εταιρειών στο να τεθούν οι κατάλληλοι στόχοι και προτεραιότητες αλλά και να επικοινωνηθούν ξεκάθαρα στους εργαζομένους. Ταυτόχρονα να διαμορφώσει την απαραίτητη υποδομή και κουλτούρα ώστε οι άνθρωποι να ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους χωρίς να βρίσκονται υπό την άμεση καθοδήγηση των προϊσταμένων τους.    

Στη Microsoft, η εξ’αποστάσεως εργασία δεν είναι κάτι καινούριο. Η δυνατότητα αυτή δίνεται στoυς εργαζoμένους μας εδώ και πολλά χρόνια, οπότε τα παραπάνω δεν αποτελούν προκλήσεις για εμάς. Κάτι το οποίο όμως πρόσφατα συνειδητοποίησα λόγω της νέας πραγματικότητας, ένα εξ’ολοκλήρου remote περιβάλλον δημιουργεί την πρόκληση της διατήρησης της ομαδικότητας και της αποφυγής του “self–isolation”. Ανακαλύπτουμε λοιπόν κι εμείς συνεχώς νέους τρόπους για το πως αυτό μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε και να κρατήσουμε τους εργαζομένους σε επαφή, για παράδειγμα με συχνά “all–hands virtual meetings”, καθημερινά “breakfast chats” και άλλα διαδραστικά εγχειρήματα.     

Κάτι το οποίο παρατηρήσαμε πρόσφατα, είναι το παράδοξο ότι πολλοί εργαζόμενοι που δουλεύουν από το σπίτι τους, τείνουν να απασχολούνται παραπάνω ώρες απ’ ότι στο γραφείο. Όταν, λοιπόν, η επαγγελματική και η προσωπική ζωή βρίσκονται κάτω από την ίδια «στέγη» είναι δυσκολότερο να αποσυνδεθείς πλήρως από την εργασία και τα επαγγελματικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να βάλεις μια «κόκκινη γραμμή» μεταξύ εργασίας και οικογένειας. Είναι και αυτή λοιπόν άλλη μία σημαντική πρόκληση, τόσο για το HR αλλά και για το σύνολο των εργαζομένων, ατομικά και συλλογικά.  

ΕΡ.: Η κοινή λογική θα μας οδηγούσε στο συμπέρασμα πως η τηλεργασία είναι ιδανικός τρόπος εργασίας για μια γυναίκα, η οποία θέλει να συνδυάσει Καριέρα και Εργασία με αρμονικό τρόπο. Ωστόσο, σύμφωνα με κάποιες σχετικές έρευνες, ακόμη και σε αυτό, το γυναικείο φύλλο έχει μικρότερο ποσοστό συμμετοχής. Πως το αντιλαμβάνεστε εσείς, ως Γυναίκα, ως Στέλεχος και ως HR manager;       

ΑΠ.: Είναι πραγματικά παράδοξο το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών δεν έχει ως προτεραιότητα την τηλεργασία, κάτι που θα επέτρεπε σ’ αυτές να συνδυάσουν καλύτερα τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις με τους στόχους για την καριέρα τους και να ξεπεράσουν το δίλλημα της επιλογής μεταξύ των δυο αυτών σημαντικών πτυχών της ζωής. Υπάρχουν ακόμη πολλά εδραιωμένα στερεότυπα γύρω από την τηλεργασία, με πιο χαρακτηριστικό το «όσοι δουλεύουν από το σπίτι, δε δουλεύουν πολύ». Θεωρώ όμως ότι αυτά ξεπερνιούνται, και ευτυχώς γρήγορα, ενώ τα πλεονεκτήματα και οι δυνατότητες που διανοίγει η πρακτική αυτή, αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο.     

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της τηλεργασίας είναι ότι καταργεί τα σύνορα των χωρών και δίνει προοπτικές για θέσεις με αρμοδιότητα για περισσότερες από μια χώρες. Για παράδειγμα, η Microsoft δίνει τη δυνατότητα για καριέρα εκτός συνόρων χωρίς να απαιτείται μετεγκατάσταση σε άλλη χώρα. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι στη Microsoft Ελλάδος οι γυναίκες που εργάζονται για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη έχοντας ως έδρα την Ελλάδα, είναι πολύ περισσότερες από αυτές που εργάζονται για την τοπική θυγατρική αποκλειστικά.      

Παρόλα αυτά, οι λόγοι οι οποίοι μπορεί να ωθούν μια γυναίκα να επιλέγει την παραδοσιακή εργασία από το γραφείο και όχι από το σπίτι, πιστεύω ότι έχουν να κάνουν κυρίως με την ανάγκη διαχωρισμού της προσωπικής από την επαγγελματική ζωή. Εξακολουθεί να είναι δύσκολο για κάποιον που εργάζεται από το σπίτι να «τραβήξει τη γραμμή» εργασίας και οικογένειας.  

Όπως ανέφερα και παραπάνω, τα επόμενα χρόνια θα βιώσουμε μεγάλες αλλαγές στην ίδια τη φύση της εργασίας. Είναι ένα στοίχημα το νέο περιβάλλον που θα διαμορφωθεί να ευνοεί την εξέλιξη των γυναικών, υποστηρίζοντάς τις να αντεπεξέλθουν σε πολλαπλούς ρόλους και κυρίως να οδηγήσει σε ισσοροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Η τεχνολογία και σίγουρα η τηλεργασία θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση ή αναθεώρηση, αν θέλετε, της οπτικής και των επιλογών μας.