Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Πέμπτη 16 Μαΐου 2024

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Πέμπτη 16 Μαΐου 2024.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Πέμπτη 16 Μαΐου, είναι των Ιερομαρτύρων Αυδά και Αυδιησού και των συν αυτοίς 38 μαρτύρων, του Αλεξάνδρου πατριάρχου Ιεροσολύμων, των Οσίων Κασσιανού και Λαυρεντίου, των Αγίων Μαρτύρων Τιμοθέου και Μαύρας, του Αγίου Οικουμενίου επισκόπου Τρίκκης.

Γιορτάζουν τα ονόματα: Αυδάς, Αυδιησός, Αύδα, Κασσιανός, Μαύρα, Οικουμένιος.

Οι Άγιοι:

Άγιοι Αυδάς, Αυδιησούς οι Επίσκοποι, Βενιαμίν ο διάκονος & άλλοι τριάντα οκτώ μάρτυρες

Eις τον Aυδάν. Άμφω προ των σων Aυδά Mάρτυς ομμάτων, Tομεύς κεφαλής και βραβεύς θείου στέφους. Eις τον Aυδιησούν. Eκδούς εαυτόν Aυδιησούς τω ξίφει, Oράν Iησούν ηξιώθη τον μέγαν. Eις τους δεκαέξ Iερείς. Tους Iερείς σου Σώτερ έκτεινε ξίφος, Tην ιεράν σου μη προδόντας αξίαν. Eις τους εννέα Διακόνους. Tους τρισσάκις τρεις Λευΐτας τετμημένους, Στέφει Θεός δις ως αθλητολευΐτας. Eις τους έξ Mοναχούς και επτά Παρθένους. Eι Παρθένων έδωκεν επτάδα ξίφει, Πώς ου παρέξει και Mοναχών εξάδα;

Όλοι αυτοί οι Άγιοι Μάρτυρες κατάγονταν από την Περσία και άθλησαν κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μεγάλου (306-337 μ.Χ.) και του Πέρσου Βασιλέως Σαπώρ Β’ (309-379 μ.Χ.). Ο Αυδιησούς επισκόπευσε στην πόλη Βηθχασχάρ και καταγγέλληθηκε από τον ίδιο τον ανεψιό του, ότι αυτός και ο Επίσκοπος της πόλεως Χασχάρ Αυδάς, καθώς και άλλοι 38 χριστιανοί (δεκαέξι πρεσβύτεροι, εννέα διάκονοι, έξι μοναχοί και επτά παρθένες), διέβαλαν το Περσικό θρήσκευμα, προκειμένου να προσηλυτίζουν προς τον Ιησού Χριστό. Ανακρινόμενοι αυτοί δεν αρνήθηκαν ότι διδάσκουν τον λόγο του Θεού και το θεωρούσαν μάλιστα καθήκον τους να αποσπούν ανθρώπους από τα δίχτυα της πλάνης με τον θεμιτό τρόπο της διδασκαλίας. Τότε ο Αρσήθ, ο αδελφός του βασιλιά, διέταξε και τους έδεσαν με σχοινιά σφιχτά, τόσο, ώστε να σπάζουν τα κόκκαλά τους. Αυτό συνεχίστηκε για επτά ήμερες. Τότε ο Αρσήθ νόμισε ότι το θάρρος τους θα είχε πέσει και τους προσκάλεσε να φάγουν ειδωλόθυτα. Εκείνοι αρνήθηκαν και ενισχύθηκαν μάλιστα περισσότερο, όταν στη συντροφιά τους προστέθηκε και ο γενναίος αθλητής του Χρίστου Αυδάς, που είχε συλληφθεί εκείνη τη στιγμή. Τότε διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός τους και έτσι όλοι έλαβαν το αμάραντο στεφάνι της αιώνιας δόξας το 375 μ.Χ.

Όσιοι Κασσιανός και Λαυρέντιος

Ο Όσιος Κασσιανός του Κομέλ ήταν μαθητής του Αγίου Κορνηλίου του Κομέλ και ασκήτεψε στη μονή του Κομέλ. Καθημερινά μοχθούσε να μιμηθεί τον πνευματικό του διδάσκαλο σε όλα και ακολουθούσε πιστά τον μοναχικό του κανόνα. Ο Όσιος Κασσιανός συμβούλευε τους μοναχούς να διάγουν τον βίο τους με φόβο Θεού, να προσεύχονται αδιάλειπτα , να ασχολούνται με την καλλιέργεια του εσωτερικού τους κόσμου και να αποβάλλουν όλες τις κοσμικές τους σκέψεις, να είναι νηφάλιοι στη σκέψη, άγρυπνοι στην ψυχή και να ζουν με μετάνοια. Μετά την επιστροφή του Οσίου Κορνηλίου στο μοναστήρι, ο Όσιος Κασσιανός με πνευματική χαρά συνάντησε τον γέροντά του και παραιτήθηκε από την ηγουμενία της μονής, θέλοντας να είναι υποτακτικός στον γέροντά του, όπως πριν. Ο Όσιος Κασσιανός κοιμήθηκε με ειρήνη το 1537.

Ο Όσιος Λαυρέντιος του Κομέλ ήταν και αυτός μαθητής του Οσίου Κορνηλίου του Κομέλ. Το 1538, με τη σύσταση του Οσίου Κορνηλίου, ομοφώνως εξελέγη ηγούμενος από τους αδελφούς της μονής και πορεύθηκε με βάση τις πνευματικές νουθεσίες και οδηγίες του διδασκάλου του.

Άγιος Αλέξανδρος Ιερομάρτυρας Αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων

Πώς ουκ έμελλεν είναι και τα θηρία, Aλεξάνδρω τιθασσά τω Xριστού θύτη. Ὁ Ἀλέξανδρος, εἷς ὢν τῶν θυηπόλων, Ἄνευ αἵματος, εἷς ἦν καὶ τῶν Μαρτύρων.

Ο Άγιος Αλέξανδρος έζησε στα τέλη του 2ου μ.Χ. αιώνα μέχρι τα μέσα του 3ου και έκανε μαθητής του Κλήμεντος του Αλεξανδρέως. Διέπρεψε στις σπουδές του και διακρίθηκε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Αργότερα αποδείχτηκε επίσκοπος της Φλανιάδος στην Καππαδοκία. Η εκεί δράση του, τον λάμπρυνε ακόμα περισσότερο. Και επειδή ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Νάρκισσος (βλέπε 7 Αυγούστου) ήταν υπέργηρος (116 ετών), προσέλαβε βοηθό επίσκοπο τον Αλέξανδρο και συγχρόνως διάδοχο του. Όταν λοιπόν ο Νάρκισσος πέθανε μαρτυρικά, ο Αλέξανδρος ανέλαβε τον επισκοπικό θρόνο Ιεροσολύμων. Από τη θέση αύτη ο Αλέξανδρος αγωνίστηκε για την πίστη, φώτισε και οικοδόμησε το λαό, μερίμνησε συγχρόνως για την ίδρυση βιβλιοθήκης στην Ιερουσαλήμ, στην οποία μάζεψε πολλά εκκλησιαστικά και θεολογικά συγγράμματα, για να βοηθήσει τις μελέτες των νεοτέρων κληρικών. Το 251 μ.Χ., κατά τον διωγμό της Εκκλησίας επί Δεκίου, συνελήφθη από τον άρχοντα της Παλαιστίνης στην Καισαρεία. Αυτός αξίωσε από τον πιστό επίσκοπο ν’ αρνηθεί τον Χριστό. Εκείνος όχι μόνο δεν δέχτηκε, αλλά και παρατήρησε με θάρρος και δύναμη την ειδωλολατρική πλάνη. Παραδόθηκε τότε τροφή στα θηρία, αφού προηγούμενα υπέστη σκληρά βασανιστήρια. Τα λιοντάρια τον πλησίασαν χωρίς να τον βλάψουν καθόλου, πέθανε όμως από τις πληγές των βασανιστηρίων. Η μνήμη του Αγίου Αλέξανδρου επαναλαμβάνεται και την 16η Μαΐου.

Νικόλαος Α` πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ο Άγιος Νικόλαος, καταγόταν από εύπορη και αριστοκρατική οικογένεια της Κάτω Ιταλίας. Σε νεαρή σχετικά ηλικία έλαβε το αξίωμα του συγκλητικού και χρημάτισε μυστικοσύμβουλος του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ` του Σοφού. Όμως ο Νικόλαος δεν συμπαθούσε τις ίντριγκες και τις δολοπλοκίες, αλλά και την κοσμικότητα της αυτοκρατορικής αυλής. Για το λόγο αυτό έγινε μοναχός και αργότερα για τις πολλές αρετές και τη μόρφωσή του, εξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και χειροτονήθηκε την Κυριακή της Ορθοδοξίας του έτους 895, διαδεχόμενος τον αποθανόντα Πατριάρχη Αντώνιο το Β`. Πρώτο μέλημά του με την εγκατάσταση του στον Πατριαρχικό θρόνο, ήταν η ακριβής τήρηση των δογμάτων της Εκκλησίας, γεγονός το οποίο τον έφερε σε αντίθεση με τον αυτοκράτορα Λέοντα και του στοίχισε προσωρινά τον Πατριαρχικό Θρόνο. Ο λόγος ήταν ότι ο αυτοκράτορας παρά την απαγόρευση της Εκκλησίας, τέλεσε τέταρτο γάμο. Μόλις ο Νικόλαος πληροφορήθηκε το γεγονός, καθήρεσε τον Ιερέα Θωμά πού τέλεσε το μυστήριο και αφόρισε τον αυτοκράτορα. Ο Λέων για να τον εκδικηθεί, κατόρθωσε να τον εκθρονίσει και όρισε ως διάδοχό του τον Ευθύμιο τον Α` ο οποίος για «λόγους οικονομίας», αναγνώρισε τον γάμο του Λέοντα. Δημιουργήθηκε μείζον εκκλησιαστικό ζήτημα στην Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως. Γι` αυτό το 911 ο αδελφός του Λέοντα, Αλέξανδρος, εκθρόνισε τον Ευθύμιο και επανέφερε στο θρόνο το Νικόλαο, επί της πατριαρχίας του οποίου εγένετο και η πρώτη διάταξη του Μηνολογίου των αγίων της Ανατολικής Εκκλησίας και απαγορεύθηκε ρητά ο τέταρτος γάμος. Εκοιμήθηκε ειρηνικά στις 16 Μαΐου 925, επονομασθείς Μυστικός.

Οἱ Ἅγιοι Τιμόθεος καὶ Μαύρα οἱ Μάρτυρες

Ὁ Ἅγιος Τιμόθεος καὶ ἡ σύζυγός του Ἁγία Μαύρα ἦταν μία ἁγιασμένη οἰκογένεια, ποὺ ζοῦσε σὲ κάποιο μικρὸ χωριὸ τῆς Θηβαΐδος, στὴν Αἴγυπτο, κατὰ τὸ δεύτερο ἥμισυ τοῦ 3ου αἰῶνος μ.Χ. Ὁ Ἅγιος Τιμόθεος ξεχώριζε ἀπὸ τοὺς ἄλλους συμπολίτες του γιὰ τὴν μεγάλη εὐσέβειά του καὶ τὴν ἐπίδοση ποὺ εἶχε στὰ ἱερὰ γράμματα. Τοὺς τὰ διάβαζε στὸ σπίτι του ἢ στὴν ἐκκλησία καὶ ξεδιψοῦσε τὶς ψυχές τους μὲ τὸ ἀθάνατο νερὸ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἐπιβραβεύοντας αὐτὸ τὸ ζῆλο του, ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Θηβαΐδος τὸν χειροθέτησε ἀναγνώστη, τοποθετώντας τον ἔτσι στὸ προστάδιο τῶν κληρικῶν. Ὅμως, ἀντὶ ἐκείνου τοῦ σταδίου, ἡ Θεία Πρόνοια τὸν εἰσήγαγε σὲ ἕνα ἄλλο. Στὸ ὑψηλότερο ἀπὸ ὅλα, δηλαδὴ στὴν κορυφὴ τοῦ Γολγοθᾶ, ποὺ εἶναι στολισμένη ἀπὸ τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖνο ἀκριβῶς τὸν καιρό, δὲν εἶχαν περάσει οὔτε εἴκοσι ἡμέρες ποὺ ὁ Τιμόθεος εἶχε νυμφευθεῖ τὴ Μαύρα, ἐνῷ ὅλοι χαίρονταν γιὰ τὸν ἁρμονικὸ αὐτὸ γάμο, κάποιοι φθονεροὶ χωρικοὶ τοὺς διέβαλαν στὸν εἰδωλολάτρη ἡγεμόνα τῆς Θηβαΐδος, Ἀρριανό.

Ὁ Ἀρριανὸς διέταξε τὸν Ἅγιο Τιμόθεο νὰ παρουσιασθεῖ ἐνώπιόν του. Τὸν ἀνέκρινε. Καὶ βλέποντας τὴν ἀκλόνητη πίστη του, πρόσταξε νὰ τὸν φυλακίσουν καὶ νὰ τὸν βασανίσουν, μὲ τὴν ἐλπίδα πὼς θὰ τοῦ συνέτριβε τὸ φρόνημα. Μάταιος κόπος. Σὰν εἶδε πὼς δὲν μποροῦσε μὲ τίποτα πιὰ νὰ ἀλλάξει τὴν πίστη τοῦ Μάρτυρος, ὁ τύραννος σκέφθηκε νὰ φέρουν τὴ γυναίκα του, Μαύρα, περιμένοντας πὼς ἐκείνη μὲ τὰ καλοπιάσματά της, θὰ τὸν λυγίσει. Ὅταν ἡ Ἁγία Μαύρα παρουσιάσθηκε μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα, ἐκεῖνος τῆς εἶπε: «Ἄκουσα, Μαύρα, πὼς δὲν πέρασαν οὔτε εἴκοσι ἡμέρες ποὺ στεφανώθηκες τὸν ἄνδρα σου. Τὰ λεμονάνθια εἶναι ἀκόμα δροσερὰ στὰ νέα καὶ ὄμορφα κεφάλια σας καὶ εἶναι κρίμα νὰ σταθεῖ ἡ πίστη του ἐμπόδιο στὸ νὰ χαρεῖτε τὴ ζωὴ μαζί. Πήγαινε λοιπόν, ὅπως εἶσαι στολισμένη, νὰ τὸν πείσεις νὰ ἔλθει στὰ λόγια μου καὶ νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα». Ἡ Ἁγία Μαῦρα ὑποσχέθηκε νὰ ἐπισκεφθεῖ στὴ φυλακὴ τὸν σύζυγό της καὶ νὰ τοῦ μιλήσει. Πῆγε ὅμως, ὄχι νὰ τὸν βγάλει ἀπὸ τὴν πίστη, ἀλλὰ νὰ τὸν στηρίξει σὲ αὐτὴν καὶ νὰ στηριχθεῖ καὶ ἡ ἴδια ἀπὸ τὰ λόγια του, γιὰ ὅσα ἔμελλε καὶ ἐκείνη, ὕστερα ἀπὸ λίγο, νὰ ὑποφέρει γιὰ τὴν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Γυρίζει λοιπὸν στὸν ἡγεμόνα καὶ ὁμολογεῖ πὼς καὶ αὐτὴ εἶναι Χριστιανή, ἕτοιμη νὰ μαρτυρήσει. Ὁ Ἀρριανὸς ἔγινε ἔξαλλος. Δίνει ἐντολὴ νὰ βασανίσουν τὴν Ἁγία μὲ φρικώδη βασανιστήρια. Ἀλλὰ ἡ Μάρτυς πέρασε ὅλες τὶς φρικτὲς δοκιμασίες μὲ ἀπτόητο θάρρος. Στὸ τέλος, ὁ μιαρὸς Ἀρριανὸς προστάζει νὰ καρφώσουν σὲ σταυροὺς τὸν Τιμόθεο καὶ τὴν Μαύρα. Τοὺς σταύρωσαν τὸν ἕνα δίπλα στὸν ἄλλο, γιὰ νὰ εἶναι ὁ πόνος τους πιὸ μεγάλος. Ἀλλὰ καὶ ἐσταυρωμένοι οἱ δύο νεαροὶ σύζυγοι, οἱ Ἅγιοι Τιμόθεος καὶ Μαύρα, ἀντικριστὰ ἐπάνω στὰ ξύλα, εὐχαριστοῦσαν τὸν Θεό, ποὺ τοὺς ἀξίωνε νὰ ἔχουν τέλος τῆς ἐπίγειας ζωῆς τους ὅμοιο μὲ ἐκεῖνο τοῦ Υἱοῦ Του. Ἔτσι, λοιπόν, πάνω στὸν σταυρὸ παρέδωσαν στὸν Κύριο τὶς ἁγνές τους ψυχὲς καὶ εἰσῆλθαν στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ὡς ζεῦγος ὁμόζυγον, καὶ ξυνωρὶς θαυμαστή, Τιμόθεε πάνσοφε, καὶ Μαύρα νύμφη Χριστοῦ, ἐνθέως ἠθλήσατε· σύμμορφοι γὰρ ὀφθέντες, τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου, δόξης ἀκατάλυτου, ἠξιώθητε ἄμφω, πρεσβεύοντες τῷ Σωτῆρι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Άγιος Οικουμένιος ο Θαυματουργός επίσκοπος Τρίκκης

Για τον Άγιο Οικουμένιο μεταξύ των ερευνητών υπάρχει μία μακρά διαμάχη, τόσο για την ταυτότητά του, όσο και για το πότε ακριβώς έζησε. Σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη ο Άγιος Οικουμένιος έζησε στα τέλη του 10ου αιώνα (995 μ.Χ.). Μελέτησε όλους τους Πατέρες της Εκκλησίας και αναδείχτηκε άριστος ερμηνευτής των αγίων Γραφών. Συγχρόνως συνέγραψε Ερμηνείες στις Πράξεις των Αποστόλων, στις 14 Επιστολές του Παύλου και στις 7 Καθολικές. Έτσι αφού εκτιμήθηκε από τους συγχρόνους του για το άμεμπτο ήθος του και τη μεγάλη εξωτερική του μόρφωση προκρίθηκε για τον επισκοπικό θρόνο της Τρίκκης (στη Θεσσαλία), τον οποίο κόσμησε σαν καλός Ποιμένας και του Αρχιποιμένα Χριστού μαθητής, και απεβίωσε ειρηνικά. Σύμφωνα όμως με μια ισχυρή και αδιάκοπη παλαιά τοπική παράδοση ο Άγιος Οικουμένιος έζησε τον 4ο μ. Χ. αιώνα, όπως αναφέρεται και στο Εγκώμιο που έγραψε για τον Οικουμένιο τον 14ο αιώνα μ.Χ. ο λόγιος μητροπολίτης Λαρίσης Αντώνιος.

Σύμφωνα, λοιπόν, με το εν λόγω Εγκώμιο, ο Άγιος Οικουμένιος καταγόταν από την Καππαδοκία και ήταν ανιψιός του Αχιλλείου Λαρίσης (βλέπε 15 Μαΐου) και εξάδελφος του Ρηγίνου επισκόπου Σκοπέλου (βλέπε 25 Φεβρουαρίου). Ακολούθησε τον πνευματικό του πατέρα και διδάσκαλο Αχίλλειο στη Λάρισα και τελικά εκλέχτηκε επίσκοπος Τρίκκης, εκπληρώνοντας έτσι την μεγάλη επιθυμία του θείου του να τον δει ιεράρχη. Οι δυο τους έλαβαν μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), όπου και θαυματούργησαν εις απόδειξη της ορθής πίστης (λίθος ανέβλυσε νερό). Πέθανε πλήρης ημερών και αναδείχτηκε θαυματουργός. Τα τίμια λείψανά του Αγίου Οικουμένιου φυλάσσονταν σε λάρνακα στον ναό του αρχαγγέλου Μιχαήλ, που βρισκόταν μέσα στο φρούριο (Τρίκαλα). Στο χωριό Χαϊδεμένη Τρικάλων υπάρχει ομώνυμος ναός του Αγίου Οικουμενίου, απέναντί από τον λόφο Καταφύγι, όπου σύμφωνα με την παράδοση, αποσυρόταν ο Άγιος Οικουμένιος για ησυχία και πνευματική περισυλλογή.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. δ΄. Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τό στήριγμα καί διδάσκαλε, Ἱεραρχῶν ἡ καλλονή, τῶν θεολόγων ὑπέρμαχος ἀπροσμάχητος, Οἰκουμένιε θαυματουργέ, Τρίκκης τό καύχημα, κῆρυξ τῆς πίστεως, ἱκέτευε διά παντός σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.