Συντάξεις: Ποιοι βγαίνουν κερδισμένοι το 2025 - Έρχονται αλλαγές στα όρια ηλικίας

Κερδισμένοι θα είναι όσοι ασφαλισμένοι συνταξιοδοτηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2025, καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των αποδοχών στις συντάξεις.

Πλέον, ο δείκτης αναπροσαρμογής θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ετήσια μεταβολή των μισθών.

Το νέο σύστημα αναμένεται να οδηγήσει σε αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό και σε μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη. Οι διαφορές, όπως έχουν επισημάνει οι ειδικοί, θα είναι μικρές τα πρώτα χρόνια, αλλά έπειτα από 5-6 χρόνια εφαρμογής του νέου τρόπου υπολογισμού, οι συντάξεις θα είναι αυξημένες κατά 5%-10%.

Με το σημερινό σύστημα υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών, οι ασφαλισμένοι κερδίζουν μόνο τις χρονιές που ο πληθωρισμός είναι υψηλός. Με εξαίρεση το 2022, που ο πληθωρισμός ήταν στο 9,9%, καμία από τις προηγούμενες χρονιές δεν ξεπέρασε το 3%. Με την αλλαγή που θα ισχύσει από το 2025, οι ασφαλισμένοι που θα βγουν στη σύνταξη τα έτη 2025-2028 θα λάβουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη, καθώς θα υπολογιστεί με μισθούς αυξημένους κατά 5% κάθε έτος. Τονίζεται ότι η αλλαγή του 2025 θα ωφελήσει με υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη τους νέους συνταξιούχους.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού ευνοεί το ύψος των συντάξεων, καθώς η ανάπτυξη ακολουθεί ανοδική πορεία, σε αντίθεση με τον πληθωρισμό που υποχωρεί.

Το τελικό αποτέλεσμα, βεβαίως, εξαρτάται από την πορεία των μισθών, που είναι συνάρτηση του ρυθμού ανάπτυξης. Πάντως, το πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2024 και 2,6% το 2025, ενώ ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει από 2,6% το 2024 σε 2,3% το 2025.

Ο μέσος μισθός, σύμφωνα με την ΕΡΓΑΝΗ, για το 2023 ανήλθε σε 1.251 ευρώ, ενώ σύμφωνα με το ΙΟΒΕ κατέγραψε αύξηση κατά 4,9% το 2023 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα 1.439 ευρώ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το 2024 υπάρχει περιθώριο οι μέσοι μισθοί να αυξηθούν από 3,25% έως 4,5% και να φθάσουν τα 1.295-1.307 ευρώ μεικτά κατά μέσο όρο.

Σύμφωνα με τον νόμο, για όσους ασφαλισμένους συνταξιοδοτηθούν από το 2025 και μετά, για το διάστημα από το 2002 έως το 2024, οι συντάξιμες αποδοχές θα αυξάνονται κατά το ποσοστό του πληθωρισμού, ενώ για το διάστημα από το 2025 και μετά θα αυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Μισθών.

Η ποσοστιαία μεταβολή του ίδιου δείκτη θα χρησιμοποιείται και για την ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.

Πρόκειται για έναν καινούργιο δείκτη, ο οποίος εξετάζεται από ειδική ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η ομάδα εργασίας θα παραδώσει το πόρισμά της έως το τέλος του χρόνου.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού αναμένεται να δώσει υψηλότερες συντάξεις, καθώς η αύξηση στους μισθούς κινείται, υπό κανονικές προϋποθέσεις, πάνω από τον πληθωρισμό. Ετσι, η ετήσια αναπροσαρμογή τους παύει να συνδέεται με την εξέλιξη του πληθωρισμού και θα συνδέεται με έναν καινούργιο δείκτη, τον δείκτη μεταβολής μισθών.

Η ρύθμιση θα αφορά τις νέες συνταξιοδοτήσεις από το 2025 και εφεξής. Δηλαδή, από την επόμενη χρονιά, οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του Δείκτη Μισθών όλων των εργαζομένων.

Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025.

Δύο τρόποι στις συντάξεις

Πιο συγκεκριμένα, όσοι ασφαλισμένοι αποχωρήσουν από το 2025 κι έπειτα, θα έχουν δύο τρόπους για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών τους:

• Το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξής τους από το 2002 ως και το 2024 θα αυξάνεται κατά το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κάθε έτους.
• Το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξής τους από το 2025 και μετά θα αυξάνεται ανάλογα με το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Μισθών για το σύνολο της οικονομίας. Με τον δείκτη μισθών, η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αύξηση που θα προέκυπτε αν η μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών συνεχιζόταν να γίνεται με βάση τον πληθωρισμό. Αν πάρει κανείς το παράδειγμα του κατώτατου μισθού, θα διαπιστώσει ότι στα τρία τελευταία χρόνια έχει πάρει αθροιστικά αύξηση 23%, ενώ ο πληθωρισμός αυξήθηκε σωρευτικά κατά 16,1%. Το 2022, ο μισθός αυξήθηκε κατά 7,2% με πληθωρισμό 9,6%. Το 2023 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 9,4% με πληθωρισμό 3,5%, και το 2024 αυξήθηκε κατά 6,4% με εκτίμηση για πληθωρισμό 3%.

Αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης

Αλλαγές φέρνει η αυτόματη σύνδεση της ηλικίας που θα συνταξιοδοτούνται οι ασφαλισμένοι με το προσδόκιμο ζωής των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών.

Με αυτή τη σύνδεση λειτουργούν ήδη σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και όταν ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής, γίνεται και η ανάλογη προσαρμογή στις ηλικίες συνταξιοδότησης.

Στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής θα εξεταστεί το 2026. Αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής τότε αυτομάτως θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας από 1/1/2027.

Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, οπότε στα τέλη του 2029 θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής ώστε να αποφασιστεί εκ νέου η αύξηση στα όρια ηλικίας από 1/1/2030. Το ίδιο θα γίνει και το 2033, κ.ο.κ

Εντός του 2026 αναμένεται ότι θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής για τους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών κατά τη δεκαετία 2016-2025.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας που υποχώρησε οριακά.

Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες άνω των 65 ετών από 18,8 έτη το 2019 αυξάνεται στα 20 έτη ως το 2030, ενώ αντίστοιχα στις γυναίκες από 21,8 έτη αυξάνεται στα 22,9 έτη.

Συντάξεις: Για ποιους έρχονται αλλαγές στα όρια ηλικίας

Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας θα αφορούν:

1.Τους νέους ασφαλισμένους που διανύουν την πρώτη 5ετία του εργασιακού τους βίου καθώς από τώρα θα πρέπει να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι θα πάρουν σύνταξη μετά τα 64 και με 44 χρόνια ασφαλιστικού βίου.

2.Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 35 ως 45 ετών οι οποίοι βρίσκονται στα πρώτα 15-20 χρόνια του εργασιακού βίου και θα τους πιάσουν δύο ή τρεις αυξήσεις στα όρια ηλικίας μέχρι να συνταξιοδοτηθούν.

3.Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 50 ως 55 ετών σήμερα, που βρίσκονται σε απόσταση 12 ως 7 έτη για να συμπληρώσουν τα 62 και να αποκτήσουν δικαίωμα είτε για μειωμένη σύνταξη είτε για πλήρη αν έχουν και 40 χρόνια ασφάλισης. Αυτή η κατηγορία είναι η πιο «επίφοβη» να εγκλωβιστεί σε μια ή και δυο αυξήσεις ορίων ηλικίας που σημαίνει ότι για κάποιους -ίσως τους 50άρηδες- τα 62 για σύνταξη θα είναι παρελθόν μετά το 2027.