Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Δευτέρα 14 Οκτωβρίου, είναι των Μεγαλομαρτύρων Γερβασίου και Ναζαρίου, του Οσίου Ιγνατίου επισκόπου Μηθύμνης.

Γιορτάζουν τα ονόματα: Γερβάσιος, Γερβασία, Ναζάριος, Ιγνάτιος, Ιγνάτης, Ιγνατία, Προτάσιος, Κέλσιος, Σιλβανός.

Οι Άγιοι:

Άγιοι Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος και Κέλσιος   

Τὸν Ναζάριον καὶ συνάθλους τρεῖς ἅμα, Θεῷ προσῆξε Ναζαρηνῷ τὸ ξίφος.
Σὺν τρισὶ Ναζάριος τμήθη δεκάτῃ γε τετάρτῃ.

Οι γονείς του Ναζαρίου (Αφρικανός και Περπετούα) λέγεται ότι υπήρξαν μαθητές του Αποστόλου Πέτρου, ο όποιος τους είλκυσε στη χριστιανική πίστη και τους βάπτισε. Ο γιος τους έμεινε ορφανός σε νεαρή ηλικία, μέσα σε μία διεφθαρμένη κοινωνία. Αλλά ο Ναζάριος είχε κληρονομήσει τις αρετές των γονέων του. Έμεινε αγνός και άμεμπτος, σύμφωνα με τη συμβουλή του πνευματικού του πατέρα Αποστόλου Πέτρου, που λέει: «Τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἡγνικότες ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας» (Α’ επιστολή Πέτρου, α’ 22). Οφείλετε, λέει ο Απόστολος Πέτρος, να κάνετε αγνές και καθαρές τις ψυχές σας από κάθε ακάθαρτο πάθος και επιθυμία και κλίση, με την υπακοή σας στην αλήθεια του Ευαγγελίου. Και ο Ναζάριος όχι μόνο έμεινε αγνός μέσα στο διεφθαρμένο κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά όταν έγινε 20 χρονών διαμοίρασε τα υπάρχοντα του στους φτωχούς και άρχισε περιοδείες, κηρύττοντας το Ευαγγέλιο με πολλή καρποφορία. Όταν πήγε στα Μεδιόλανα, συνάντησε δύο ευσεβείς άνδρες, τον Προτάσιο και τον Γερβάσιο. Εκεί, και οι τρεις μαζί δια του θείου λόγου πέτυχαν πολλές κατακτήσεις. Όχι μόνο από τον όχλο, αλλά και από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Κατόπιν ο Ναζάριος πήγε στη Γαλλία, όπου με το δίχτυ του λόγου είχε πολλές επιτυχίες. Μεταξύ αυτών που πίστεψαν, ήταν και μια νεαρή ψυχή, ο Κέλσιος. Όταν ο Ναζάριος επέστρεψε στα Μεδιόλανα, τον συνέλαβαν. Προηγουμένως είχαν συλλάβει και τους Προτάσιο και Γερβάσιο. Ο έπαρχος Αννουλίνος, όταν είδε ότι δεν άλλαζαν την πίστη τους, όλους, μαζί με το νεαρό Κέλσιο, τους αποκεφάλισε.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος δ’
Τετράριθμον σύνταγμα, τῶν Ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ, Λαζάριον μέλψωμεν, σὺν Γερβασίω ὁμού, Προτάσιον Κέλσιον οὗτοι γὰρ τὴν Τριάδα, ἀνεκήρυξαν πάσι, λύσαντες δι’ ἀγώνων, τὴν πολύθεον πλάνην. Αὐτῶν Χριστὲ ἰκεσίαις, πάντας ἐλέησαν.

Άγιος Κοσμάς ο Μελωδός επίσκοπος Μαϊουμά

Ἀπῆλθε Κοσμᾶς ἔνθα πᾶσα τερπνότης, Μέλη λιπὼν τέρποντα τὴν Ἐκκλησίαν.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Μελωδός ανατράφηκε από τον ευσεβή Σέργιο, που ήταν πατέρας του Ιωάννη του Δαμασκηνού. Ο Σέργιος ήταν υπουργός οικονομικών τού Χαλίφη των Αράβων. Ο Ιωάννης και ο Κοσμάς είχαν αγάπη και έφεση προς την μάθηση είτε αυτή αφορούσε τις επιστημονικές γνώσεις είτε τις ιερές γνώσεις της θρησκείας μας. Γι’ αυτό το λόγο ο Σέργιος προσπαθούσε να τους βρει έναν σοφό δάσκαλο. Η ευκαιρία που έψαχνε παρουσιάστηκε, όταν οι Άραβες σε μία λεηλασία που έκαναν στη Σικελία έπιασαν αιχμάλωτο τον μοναχό Κοσμά από την Καλαβρία. Ο Σέργιος τον ελευθέρωσε και του πρόσφερε την φιλοξενία του με αντάλλαγμα να διδάξει τους υιούς του. Ο Κοσμάς ήταν άνδρας εγκυκλοπαιδικώτατος, είχε σπουδάσει Θεολογία, Φιλολογία, Μαθηματικά και ήταν ικανός να διδάξει φιλοσοφία και ρητορική. Γνώριζε επίσης μουσική και ποίηση. Υπό την καθοδήγησή του λοιπόν ο Ιωάννης και ο Κοσμάς μορφώθηκαν και προέκοψαν λαμπρώς. Μετέβησαν στα Ιεροσόλυμα, όπου έγιναν δεκτοί από την Μονή τού Αγίου Σάββα. Ο Κοσμάς μετά από προτροπή του Πατριάρχη των Ιεροσολύμων χειροτονήθηκε το 743 μ.Χ. ως επίσκοπος Μαϊουμά, η οποία αρχαιότερα ονομαζόταν Ανδήδων και ήταν παραθαλάσσια πόλη στην Παλαιστίνη. Διετέλεσε τα καθήκοντά του με επιμέλεια και ευσυνειδησία.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. δ’.
Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας Διδάσκαλε καὶ σεμνότητος, τῆς Οἰκουμένης ὁ φωστήρ, τῶν Μοναζόντων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Κοσμᾶ σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Οσία Παρασκευή η Νέα η «Επιβατηνή»

Παρασκευήν ως σκεύος εκλελεγμένον, Xριστός τίθησιν εν ταμείω του πόλου.

Η Οσία Παρασκευή καταγόταν από τους Επιβάτες (κοντά στην Σηλυβρία) της Θράκης. Από μικρή έκανε αγαθοεργίες και όταν μεγάλωσε έφυγε από το πατρικό της σπίτι και πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να προσκυνήσει τα Ιερά λείψανα των Αγίων. Από εκεί αναχώρησε στην Ηράκλεια του Πόντου, όπου για πέντε χρόνια είχε αναλάβει την περιποίηση κάποιου ναού. Κατόπιν έφυγε στους Αγίους Τόπους και εγκαταστάθηκε σε μια γυναικεία Μονή, όπου για αρκετά χρόνια ασκήθηκε στην αρετή. Έπειτα αναχώρησε πάλι στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στην Καλλικράτεια της νοτιοανατολικής Θράκης, όπου παρέμεινε δύο χρόνια στον ναό των Αγίων Αποστόλων και εκεί απεβίωσε ειρηνικά. Την ακολουθία της συνέγραψε ο Συρίγος Μελέτιος, τον δε βιο της ο Eυθύμιος ο Aρχιεπίσκοπος Tορνόβου.

Όσιος Σιλβανός ο Γέρων Ιερομάρτυρας

Μετῆλθεν αὐχήν Σιλβανοῦ τομὴν ξίφος, Κἀντεῦθεν ὤφθη Σιλβανὸς τομεὺς πλάνη.

Ο Όσιος Σιλβανός καταγόταν από την πόλη της Παλαιστίνης Γάζα. Έζησε την εποχή του Διοκλητιανού (284 – 304 μ.Χ.) και ήταν άνθρωπος πράος, άκακος και γηραλέος στην ηλικία. Προηγούμενα δε ήταν στρατιωτικός. Λόγω της καθαρής ζωής του έγινε Πρεσβύτερος στην Εκκλησία της Γάζας. Αυτός λοιπόν, στάθηκε με θάρρος μπροστά στον άπιστο λαό της Καισαρείας (της Παλαιστίνης) και τον ήλεγξε για την ασέβεια του. Τότε ο όχλος τον έδειρε σκληρά και έσπασε τα πλευρά του. Έπειτα καταδικάστηκε να δουλεύει στα μεταλλεία, που βρίσκονταν στην τοποθεσία Ζωόρους. Εκεί όμως, με παρότρυνση του λαού, γίνεται επίτροπος. Μετά από λίγο, λόγω γήρατος, αλλά και ασθενείας, αποκεφαλίζεται από τους ειδωλολάτρες, παίρνοντας έτσι το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου. Μαζί με τον Άγιο Σιλβανό, αποκεφαλίστηκαν και άλλοι Σαράντα Μάρτυρες, από τους οποίους άλλοι ήταν από την Αίγυπτο και άλλοι από την Παλαιστίνη.

Άγιος Πέτρος ο Αυσελάμου

Τὸ πῦρ ὑπελθὼν ἐνθέῳ ζήλῳ Πέτρος, Τὸ τῆς πλάνης πῦρ σβεννύει τῆς δυσθέου.

Ο Άγιος Πέτρος καταγόταν από την Ανία (ή Ανέα) της Ελευθερούπολης και διακρινόταν για το δυνατό σώμα του αλλά και για την ανδρεία ψυχή του. Αφού υπέφερε πολλά για την πίστη του στον Χριστό, τελικά το έτος 292 μ.Χ., επί βασιλείας Διοκλητιανού, μετά από πολλά βασανιστήρια, κάηκε ζωντανός από τους ειδωλολάτρες, παίρνοντας έτσι το άφθαρτο στεφάνι του μαρτυρίου.

Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες από την Αίγυπτο και Παλαιστίνη

Ήνεγκε διπλή Mαρτύρων εικάς ξίφος, Αίγυπτος ους ήνεγκε και Παλαιστίνη.

Οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες από την Αίγυπτο και Παλαιστίνη μαρτύρησαν δια ξίφους, μαζί με τον Άγιο Σιλβανό.

Άγιος Ευθύμιος ο Νέος ο εν Θεσσαλονίκη

Eυθυμίας ώκησας εν τόπω πάτερ, Φερωνυμήσας, ώσπερ ην θέμις μάκαρ.

Δεν έχουμε λεπτομέριες για τον βίο του Αγίου παρά μόνο ότι ο βίος του σώζεται στην Iερά Mονή Bατοπαιδίου και στη Mεγίστη Λαύρα και γράφηκε από τον Βασίλειο, Επίσκοπο Θεσσαλονίκης.
Ορισμένοι συναξαριστές τοποθετούν την εορτή του Αγίου στις 15 Νοεμβρίου.

Άγιος Ιγνάτιος ο Αγαλλιανός, Αρχιεπίσκοπος Μηθύμνης, ο Θαυματουργός

Ο Άγιος Ιγνάτιος γεννήθηκε το 1492 μ.Χ. στο χωριό Φάραγγα της Μυτιλήνης (κοντά στην Καλλονή) και επονομαζόταν Αγαλλιανός. Ο πατέρας του Εμμανουήλ Αγαλλιανός ήταν ιερέας στη Μυτιλήνη.
Ο Ιωάννης (αυτό ήταν το πρώτο του όνομα), σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε και έγινε κι αυτός Ιερέας. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του και των παιδιών του, έκτος από ένα τον Μεθόδιο, από κάποια επιδημική αρρώστια, αποσύρθηκε στον Ταξιάρχη του Λειμώνα, ασχολούμενος με μελέτη, προσευχή και την καλλιέργεια του πατρικού κτήματος. Στα χρόνια της Τούρκικης κατοχής του νησιού, πρόσφερε μεγάλες και σημαντικές υπηρεσίες στα εκεί μοναστήρια και στους υπόδουλους χριστιανούς. Για όλα αυτά, καθώς και για την αγιότητα της ζωής του, έγινε επί Ιερεμίου του Β’ το 1531 μ.Χ. Μητροπολίτης Μηθύμνης. Και στο νέο του πόστο ο Ιγνάτιος αναδείχτηκε άριστος ποιμένας και έτσι θεάρεστα αφού ποίμανε το ποίμνιο του Χριστού, απεβίωσε ειρηνικά το 1566 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος α’
Τὸν ποιμενάρχην Μηθύμνης Ἰγνάτιον ἄσμασι, τὸν μετὰ πάντων ἁγίων δοξασθέντα ἐν θαύμασιν, ὑμνήσωμεν ἀπαύστως οἱ πιστοί, συμφώνως ἐν τὴ τούτου ἑορτή, καὶ ὡς πλεῖστα κατιδόντες ὑπ’ αὐτοῦ, θεραπευθέντα πάθη ἐκβοήσωμεν Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ πάσιν Ἰάματα.

Ανάμνηση θαύματος Οσιομάρτυρος Παρασκευής εν Xίω

Το πρώτο μισό του 15ου μ.Χ. αιώνα βρίσκει τον Ιωάννη Η’ Παλαιολόγο Αυτοκράτορα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Ανατολής, της οποίας η εδαφική επικράτεια είχε περιοριστεί γύρω από την Κωνσταντινούπολη και το Μοριά. Η Θεσσαλονίκη είχε παραδοθεί στους Βενετούς το 1423 μ.Χ. και καταλήφθηκε οριστικά το 1430 μ.Χ. από τους Οθωμανούς, ενώ η Ανδριανούπολη είχε κυριευτεί το 1361 μ.Χ. από το Σουλτάνο Μουράτ Α’ και κατέστη πρώτη πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επί ευρωπαϊκού εδάφους. Η Αυτοκρατορία δεχόταν αδιάκοπα χτυπήματα από τους Οθωμανούς, τα οποία ξαναζωντάνεψαν στον αυτοκράτορα την απελπισμένη πεποίθηση ότι ο κίνδυνος δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια, η οποία θα μπορούσε να έρθει μόνο από τη Δύση. Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης Η’ ήρθε σε επαφή με τον Πάπα Μαρτίνο Ε’ και τον διάδοχό του Ευγένιο Δ’, ο οποίος συγκάλεσε σύνοδο που ξεκίνησε αρχικά στη Φερράρα το 1438 μ.Χ. και τελείωσε το 1439 μ.Χ. στη Φλωρεντία. Η σύνοδος, ως απώτατο σκοπό σύγκλησης, είχε την ένωση των εκκλησιών Ανατολής και Δύσης, την οποία ο μεν αυτοκράτορας επιθυμούσε για λόγους ενίσχυσης και υπεράσπισης της αυτοκρατορίας, ο δε πάπας την προαγωγή και αναγνώριση του πρωτείου του παπικού θρόνου στην Ανατολή, καθώς την αποδοχή της διδασκαλίας του filioque στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η ένωση των Εκκλησιών, εκτός από υποστηρικτές, βρήκε και πολέμιους όπως τους μητροπολίτες: Εφέσου Μάρκο τον Ευγενικό, Ηρακλείας Αντώνιο και Τραπεζούντος Δωρόθεο, έχοντας στο πλευρό τους μεγάλη μερίδα του λαού που δεν την αποδέχτηκε. Έτσι λοιπόν η ένωση αυτή όχι μόνο δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά αντίθετα δίχασε άρχοντες και λαό, σε ενωτικούς και ανθενωτικούς, παραλύοντας έτσι κάθε δυνατότητα αντίστασης. Βασικότερος εκφραστής της μερίδας των ανθενωτικών, δηλ. όσων δεν αποδέχτηκαν την ένωση των Εκκλησιών, ήταν άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ο οποίος την χαρακτήριζε ως ψευδοένωση και φρονούσε ότι ο Όρος της συνόδου δεν θα είχε ισχύ, αλλά αντίθετα θα καταρριπτόταν λόγω του βλάσφημου χαρακτήρα προς τον τριαδικό Θεό. Επίσης χαρακτήριζε ως ένοχο όποιον μνημόνευε τον πάπα ως Ορθόδοξο αρχιερέα και ως παραβάτη της πίστεως κάθε είδους λατινόφρονα. Οι συνέπειες της αποστασίας και της παράβασης της πίστεως άρχισαν να εκδηλώνονται σιγά σιγά. Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Όρου της Συνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας, συγκεκριμένα στις 14 Οκτωβρίου 1442 μ.Χ., συνέβη το εξής γεγονός. Ένας ευσεβής ασκητής ιερομόναχος εν ονόματι Αμβρόσιος μετέβη στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Παλαιόκαστρο της Χίου για να τελέσει τον εσπερινό κατά το δειλινό της 13ης Οκτωβρίου. Ενώ προχωρούσε η ακολουθία του εσπερινού ξεκίνησε να βρέχει και όσο περνούσε η ώρα η βροχή δυνάμωνε. Ο ιερομόναχος μη μπορώντας να βγει από το ναό για να πάει στο κελί του, εξήγησε το φαινόμενο ως ξέσπασμα της οργής του Κυρίου και ως απόφασή του να καταποντίσει το νησί. Έτσι έμεινε στην εκκλησία και κυριευμένος από φόβο άρχισε να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό ώστε να μεταβάλλει την οργή Του σε έλεος προς το λαό. Δεν γνώριζε ωστόσο ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και είχε ορμήσει προς την ξηρά για να κατακλύσει το νησί. Καθώς ο Αμβρόσιος προσευχόταν αποκοιμήθηκε σε ένα στασίδι του ναού. Τότε του αποκαλύφθηκε ένα όραμα˙ είδε να ανοίγει η στέγη του ναού και να ξεπροβάλλει μέσα από ένα φωτεινόμορφο σύννεφο η μορφή μιας σεμνής γυναίκας με τα χέρια της σε στάση δέησης και να προσεύχεται. Τότε άκουσε τη φωνή της γυναίκας που του έλεγε: «μη φοβάσαι Αμβρόσιε, εγώ είμαι η Οσιομάρτυς Παρασκευή˙ η πατρίδα σου σώθηκε». Ακούγοντας αυτά ο Αμβρόσιος, πλήρης χαράς, ξεκίνησε να ψέλνει τον Όρθρο με ευλάβεια και ενώ ξημέρωνε ήρθαν οι κάτοικοι από τη χώρα και του ανήγγειλαν ότι η θάλασσα είχε βγει από τα όριά της και απείλησε το νησί με κατακλυσμό. Τότε ο ευσεβής Αμβρόσιος διηγήθηκε στους κατοίκους το όραμα της Αγίας Παρασκευής και τους κάλεσε να τελέσουν λιτανεία με την εικόνα της Αγίας για να εξιλεώσουν με αυτόν τον τρόπο την οργή του Θεού. Έτσι λοιπόν με τη λιτανεία που τέλεσαν οι κάτοικοι και τις πρεσβείες της Αγίας κόπασε η θάλασσα, επέστρεψε στα φυσικά της όρια, σταμάτησαν και τα άλλα καιρικά φαινόμενα και σώθηκε το νησί και ο λαός. Το θαυμαστό αυτό γεγονός της διάσωσης της νήσου, με τη μεσιτεία της Αγίας Παρασκευής, εορτάζεται πανηγυρικά όχι μόνο στη Χίο, αλλά και στην περιοχή των Μεγάρων, στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής των Γερανείων (Μαζίου), όπου, από το εσπέρας της παραμονής της εορτής (13 Οκτωβρίου), τελείται πανηγυρική αγρυπνία, κατά το αγιορείτικο τυπικό, που διαρκεί μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της κυριωνύμου ημέρας (14 Οκτωβρίου), υπενθυμίζοντας έτσι ότι η αναμενόμενη βοήθεια δεν έρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα αλλά από τον ίδιο τον Οικτίρμονα Θεό.