Επιδόματα: Σαρωτικές αλλαγές σε ΔΥΠΑ, ΟΠΕΚΑ - Νέα ποσά και δικαιούχοι

Νέα ποσά θα βλέπουν πλέον στον λογαριασμό τους οι δικαιούχοι παροχών ΔΥΠΑ και ΟΠΕΚΑ καθώς άμεσα έρχονται αυξήσεις σε τρία επιδόματα.

Η κυβέρνηση μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία υλοποιούν άμεσα αυξήσεις στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (πρώην ΚΕΑ) και στο επίδομα μητρότητας, ενώ αλλάζουν τη «φιλοσοφία» στο επίδομα ανεργίας που συνδέεται άμεσα με τον κατώτατο μισθό.

Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα

Σε αύξηση ύψους 8% στο εγγυημένο ποσό του προγράμματος Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (πρώην ΚΕΑ), προχωρά η κυβέρνηση με ΚΥΑ που υπογράφηκε από τα αρμόδια υπουργεία.

Συγκεκριμένα η κυβέρνηση προχωρά σε αύξηση 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος για τις αιτήσεις που θα εγκριθούν από 1η Δεκεμβρίου 2023, σύμφωνα με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που υπεγράφη από την υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Υφυπουργό Αθανάσιο Πετραλιά, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άδωνι Γεωργιάδη, Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου.

Τα νέα ποσά για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα

Τα ποσά αναδιαμορφώνονται με την αύξηση του 8%, και για τις αιτήσεις εκείνες που θα εγκριθούν από 1.12.2023 ανέρχονται: 

• σε 216 ευρώ αντί 200 ευρώ τον μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 
• 108 ευρώ αντί 100 ευρώ για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος 
• 54 ευρώ αντί 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος

Ως ανώτατο όριο του εγγυημένου ποσού ορίζονται τα 972 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Επιπλέον η αύξηση του εγγυημένου ποσού συμπαρασύρει και τα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, το δηλούμενο εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, τους 6 τελευταίους μήνες πριν την υποβολή της αίτησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα παρακάτω ποσά:

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 1.296 € (έναντι 1200 €)
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: 1.944 € (έναντι 1800 €)
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: 2.268 € (έναντι 2.100€)
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη: 2.592 € (έναντι 2.400€)
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη: 2.916 € (έναντι 2.700€)
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη: 3.240 € (έναντι 3000€)

Το εξαμηνιαίο εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει πλέον το ποσό των 5.832 € (έναντι 5.400 € προ της αυξήσεως), ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού. Συνεπώς πέραν της αύξησης του ποσού που λαμβάνουν οι ωφελούμενοι, αναμένεται και αύξηση του αριθμού των δικαιούχων.

Επίδομα ανεργίας

Με τον μισθό του δικαιούχου όταν εργαζόταν και όχι απαραίτητα με τις κατώτατες θεσμοθετημένες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα θα συνδέεται το επίδομα ανεργίας. Ουσιαστικά το ποσό που θα λαμβάνει ο δικαιούχος του επιδόματος ανεργίας θα εξαρτάται από τον μισθό που λάμβανε ως εργαζόμενος πριν απολυθεί.

Θα υπολογίζεται ένας «μέσος μισθός» των τελευταίων τριών χρόνων πριν ο άνεργος χάσει τη δουλειά του και από εκεί θα προκύπτει ως ποσοστό το επίδομα ανεργίας που θα λαμβάνει. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπολογίζεται ένα ποσοστό 55%-60% που θα ισχύει για τους πρώτους 6 μήνες της επιδοτούμενης ανεργίας, ενώ για τους υπόλοιπους μήνες μελετάται ο άνεργος να λαμβάνει 479 ευρώ, το ποσό δηλαδή που ισχύει σήμερα.

Έτσι αν ο άνεργος κατά την τριετία πριν απολυθεί λάμβανε μέσο μισθό 1.000 ευρώ το μήνα, τότε τους πρώτους 6 μήνες χορήγησης του επιδόματος θα λαμβάνει το ποσό των 550 ευρώ τον μήνα, ενώ για τους επόμενους 6 μήνες το επίδομά του θα φτάσει στα 479 ευρώ τον μήνα, όσο ισχύει δηλαδή σήμερα.

Πρόκειται για την πιλοτική εφαρμογή των προτάσεων που είχαν συμπεριληφθεί στην έκθεση Πισσαρίδη η οποία είχε επιδοθεί στην κυβέρνηση το 2020 και ουσιαστικά αλλάζει τον τρόπο αξιοποίησης της επιδότησης της ανεργίας.

Σε πρώτη φάση, θα εφαρμοστεί σε πιλοτικό επίπεδο (σε 15.000 – 20.000 δικαιούχους) από το νέο έτος και στη συνέχεια θα επεκταθεί στο σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων της ΔΥΠΑ. Η δαπάνη για να εφαρμοστεί το νέο επίδομα ανεργίας θα καλυφθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ταυτόχρονα εξετάζεται η διεύρυνση του διαστήματος καταβολής του επιδόματος ανεργίας για όσους έχουν εργαστεί αρκετά χρόνια και έχουν καταβάλλει υψηλές ασφαλιστικές εισφορές. Με τον τρόπο αυτό οι μακροχρόνια άνεργοι που δεν βρίσκουν δουλειά τους 12 μήνες που διαρκεί η επιδότηση ανεργίας τους, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν ένα ποσό που θα υπερβαίνει τα 200 ευρώ το μήνα για έναν ακόμη χρόνο.

Βασική προϋπόθεση για να ισχύσουν οι δύο αυτές ευεργετικές αλλαγές είναι ο άνεργος να είναι διαθέσιμος για κατάρτιση και επανένταξη στην αγορά εργασίας το ταχύτερο δυνατό και να μην αρνείται προσφορά για δουλειά πάνω από 3 φορές.

Επέκταση στο επίδομα μητρότητας

Επέκταση στο επίδομα μητρότητας της ΔΥΠΑ για 9 μήνες και στις μη μισθωτές (αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες) μητέρες, προβλέπει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.

Όπως αναφέρει το υπουργείο Εργασίας, σήμερα οι μη μισθωτές μητέρες δεν λαμβάνουν καμία παροχή μητρότητας από τη ΔΥΠΑ, παρά μόνο το επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον e-ΕΦΚΑ. Με τη διάταξη αυτή θα λαμβάνουν επίδομα μητρότητας για 9 μήνες που θα ισούται με το ύψος του κατώτατου μισθού, κατ’ αντιστοιχία του τι ισχύει για τις μισθωτές δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Το δικαίωμα είναι μερικώς μεταβιβάσιμο και στον έτερο γονέα, ώστε να μπορούμε να αναφερόμαστε πλέον σε συνολική προστασία της γονεϊκότητας.

Ειδικότερα, με την προτεινόμενη διάταξη:

• όλες οι νέες μη μισθωτές, ασφαλιστικά ενήμερες μητέρες θα λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα μητρότητας από τη ΔΥΠΑ ύψους €780 (κατώτατος μισθός) για 9 μήνες
• το επίδομα μητρότητας της ΔΥΠΑ θα λαμβάνουν και οι μισθωτές ασφαλισμένες, οι οποίες έως σήμερα αποκλείονταν λόγω διαφορετικών κανόνων των πρώην Ταμείων τους (π.χ. ασφαλισμένες π. ΤΑΥΤΕΚΩ, έμμισθες ασφαλισμένες π. ΕΤΑΑ)

Στόχος είναι η όσο το δυνατόν ευρύτερη προστασία της μητρότητας και η συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, που συμβάλλει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, σε ευθυγράμμιση με τις αντίστοιχες συνταγματικές διατάξεις.