Σε εξέλιξη βρίσκεται η 23η σύνοδος της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την προώθηση της επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης ή την αποκατάστασή τους σε περίπτωση παράνομης ιδιοποίησης (ICPRCP), που ξεκίνησε στο Παρίσι στις 18 Μαΐου και θα ολοκληρωθεί στις 20 Μαΐου 2022.

Μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν είναι και τα Γλυπτά του Παρθενώνα, όπου σύμφωνα με την ανακοίνωση της ατζέντας του διεθνούς οργανισμού, το Ηνωμένο Βασίλειο ενημέρωσε την UNESCO για την πρότασή του να οργανώσει συνάντηση μεταξύ της Ελληνίδας υπουργού Πολιτισμού και του Βρετανού υπουργού Πολιτισμού, κάτι που η ελληνική πλευρά έκανε αποδεκτή.

Το χρονικό της διεκδίκησης

​Ο Παρθενώνας, έμεινε, σχεδόν, αλώβητος, από την ολοκλήρωση της οικοδόμησής του, το 431π.Χ., έως το 1687, όταν κατά τη διάρκεια του ενετοτουρκικού πολέμου, δέχτηκε το πρώτο σοβαρό πλήγμα από το βομβαρδισμό των Ενετών.

Το μνημείο απώλεσε μεγάλο τμήμα του γλυπτού του πλούτου, κατά τα έτη 1801-1804, όταν ο λόρδος Έλγιν, πρεσβευτής της Μεγάλης Βρετανίας στην Υψηλή Πύλη, κατόρθωσε να αποσπάσει το μισό περίπου του γλυπτού του διακόσμου και να το μεταφέρει στην Αγγλία.

Από την πρώτη στιγμή της αφαίρεσης των Γλυπτών του μνημείου άρχισαν οι αντιδράσεις για την κλοπή τους.

Αμέσως μετά τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους ξεκίνησε το αναστηλωτικό πρόγραμμα του Παρθενώνα και το μνημείο έγινε εθνικό σύμβολο.

Το 1842, «κηρύχθηκε» από τον Αλέξανδρο Ραγκαβή, γραμματέα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, η πρώτη επίσημη αιτίαση της Ελλάδας κατά του Έλγιν και διατυπώθηκε η προσδοκία επιστροφής των διαρπαχθέντων γλυπτών.

Το αίτημα επαναλήφθηκε το 1924, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το θάνατο του λόρδου Βύρωνα.

Το 1961, ο Δήμαρχος της Αθήνας, αλλά και η Ακαδημία Αθηνών, ζήτησαν από την Αγγλία τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα και το 1982 απετέλεσε έτος – σταθμός για το ζήτημα της επιστροφής τους από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO για την Πολιτιστική Πολιτική στο Μεξικό, η τότε Υπουργός Πολιτισμού και Επιστημών, Μελίνα Μερκούρη προέβαλε το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

Η ελληνική αντιπροσωπεία υπέβαλε σχέδιο Σύστασης υπέρ της επιστροφής του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα στην Ελλάδα, που υπερψηφίστηκε με 56 ψήφους υπέρ, 12 κατά και 24 αποχές.

Τον Οκτώβριο του 1984, η Ελλάδα υπέβαλλε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και τον Απρίλιο του ίδιου έτους η βρετανική πλευρά απέρριψε το ελληνικό αίτημα.

Το ίδιο έτος, επίσης, η Ελλάδα κατέθεσε επίσημο αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην UNESCO, το οποίο ενεγράφη στην ημερήσια διάταξη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή την Απόδοσή τους σε Περίπτωση Παράνομης Κτήσης.

Από το 1987, το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει ενταχθεί στην επίσημη ατζέντα των θεμάτων της UNESCO, συζητείται ανά διετία στις συνεδριάσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής και κάθε φορά υιοθετείται σύσταση από τα κράτη-μέλη για την προώθηση του ζητήματος.

Το 1999 ανατέθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση στην Ειδική Επιτροπή του αγγλικού Κοινοβουλίου για τον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό και τα ΜΜΕ (Select Committee) η μελέτη όλων των θεμάτων της βρετανικής πολιτιστικής πολιτικής. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και τα ζητήματα επιστροφής πολιτιστικής κληρονομιάς, με κυριότερο το αίτημα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα υπέβαλλε Υπόμνημα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.