Τουρκία: Ένας μήνας μετά τον φονικό σεισμό

Ο σεισμός που έπληξε την Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου στις 04:17 τα ξημερώματα, «η χειρότερη φυσική καταστροφή στην Ευρώπη εδώ και έναν αιώνα», σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, άφησε πίσω του μια χώρα γεμάτη τραύματα.

Νεκροί, πόλεις- ερείπια, νέα ζωή σε σκηνές ή κοντέινερ: ένα μήνα αργότερα εκατομμύρια Τούρκοι αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της καταστροφής.

Απολογισμός ανθρώπινος και υλικός

Από τον σεισμό των 7,8 βαθμών – τον οποίο ακολούθησε λίγες ώρες αργότερα άλλη δόνηση μεγέθους 7,6 βαθμών – σκοτώθηκαν σχεδόν 46.000 άνθρωποι (τα πτώματα των οποίων έχουν εντοπιστεί) και τραυματίσθηκαν άλλοι 105.000 στην Τουρκία, σύμφωνα με τους μέχρι τώρα απολογισμούς που δεν θεωρούνται οριστικοί.

Επίσης καταστράφηκαν ολοσχερώς ή σε μεγάλο βαθμό 214.000 κτίρια – πολλά από τα οποία είχαν περισσότερους από δέκα ορόφους-σε ένδεκα από τις 81 επαρχίες της χώρας.

Σχεδόν 6.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη γειτονική Συρία.

Τουρκικές πόλεις, στις επαρχίες Καχραμανμαράς κοντά στο επίκεντρο του σεισμού και Χατάι στα σύνορα με τη Συρία, καταστράφηκαν, αναγκάζοντας τις αρχές να ενταφιάσουν βιαστικά χιλιάδες ανθρώπους σε πρόχειρα νεκροταφεία, τα οποία δημιούργησαν σε αγρούς και δάση.

Οι τουρκικές αρχές εκτιμούν ότι 14 εκατομμύρια άνθρωποι επηρεάστηκαν από τον σεισμό, δηλαδή το ένα έκτο του τουρκικού πληθυσμού. Μεταξύ αυτών 3,3 εκατομμύρια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πληγείσες περιοχές, σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν πλέον σε σκηνές ή σε κοντέινερ.

Περισσότεροι από 13.000 μετασεισμοί έχουν καταγραφεί σε διάστημα ενός μήνα.

Ευθύνες;

Στις πληγείσες περιοχές η οργή παραμένει έντονη ενάντια στο κράτος που χρειάστηκε έως και 50 ώρες για να αντιδράσει στην καταστροφή – κυρίως στέλνοντας τον στρατό και τα μέσα του–, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παρέμεναν εγκλωβισμένοι στα ερείπια.

Ο Ερντογάν παραδέχθηκε τις καθυστερήσεις αυτές, τις οποίες απέδωσε εν μέρει στον κακό καιρό και το μέγεθος της καταστροφής που εκτείνεται σε 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ζήτησε συγνώμη από τους πολίτες.

Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Τούρκοι θεωρούν περισσότερο υπεύθυνους για το εύρος της καταστροφής τους εργολάβους και τους κατασκευαστές των κτιρίων.

Ποινικές διώξεις έχουν ασκηθεί εναντίον 612 ανθρώπων που εμπλέκονται στην ανέγερση των κτιρίων που κατέρρευσαν, ανακοίνωσε στα τέλη Φεβρουαρίου το τουρκικό υπουργείο Δικαιοσύνης. Πολλοί συνελήφθησαν την ώρα που προσπαθούσαν να φύγουν από τη χώρα.

Ωστόσο κανένας αξιωματούχος δεν έχει παραιτηθεί, με εξαίρεση τον δήμαρχο μιας μικρής πόλης.

Κόστος για την οικονομία

Η τουρκική οικονομία — η οποία διερχόταν και πριν από την καταστροφή μια περίοδο αναταράξεων, με το νόμισμα της χώρας να καταρρέει– πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του σεισμού.

Οι ζημιές που προκλήθηκαν ξεπερνούν τα 34 δισεκ. δολάρια, δηλαδή το 4% του τουρκικού ΑΕΠ, έχει εκτιμήσει η Παγκόσμια Τράπεζα.

Αυτή η εκτίμηση δεν λαμβάνει υπόψη το κόστος της ανοικοδόμησης, «το οποίο ενδέχεται να είναι διπλάσιο», σύμφωνα με την ίδια πηγή, ούτε τις επιπτώσεις του σεισμού στην τουρκική ανάπτυξη.

Ο Ερντογάν έχει δεσμευθεί να ανεγερθούν «μέσα σε έναν χρόνο» περισσότερες από 450.000 αντισεισμικές κατοικίες και ανακοίνωσε την καταβολή 100.000 τουρκικών λιρών (περίπου 5.000 ευρώ) στους συγγενείς των νεκρών.

Σχεδόν ένα εκατομμύριο πληγέντες έχουν ήδη λάβει βοήθεια ύψους 10.000 τουρκικών λιρών, δήλωσε την Τετάρτη ο Τούρκος πρόεδρος.

Οι αρχές έχουν επίσης δεσμευθεί να καταβάλουν επιπλέον βοήθημα μετεγκατάστασης ύψους 15.000 τουρκικών λιρών (περίπου 750 ευρώ).

Πολιτικές επιπτώσεις

Ο Ερντογάν έβαλε τέλος την Τετάρτη στις εικασίες, επιβεβαιώνοντας ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν, όπως είχε ανακοινωθεί, στις 14 Μαΐου.

Ο Τούρκος πρόεδρος, που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 20 χρόνια και είναι εκ νέου υποψήφιος, έχει αναγάγει σε προτεραιότητά του την ανοικοδόμηση των πληγεισών περιοχών. Οι εκλογές της 14ης Μαΐου ωστόσο προμηνύονται δύσκολο τεστ για τον Ερντογάν.

Η συμμαχία της αντιπολίτευσης πρόκειται να ανακοινώσει σήμερα τον υποψήφιό της. Ωστόσο η υποψηφιότητα του ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έχει ήδη προκαλέσει ρήξη στις τάξεις της, καθώς ένα από τα κυριότερα κόμματά της συμμαχίας διαφωνεί.