Συντάξεις: Ανατροπή με τα πλασματικά χρόνια

Οι 12 κατηγορίες πλασματικών χρόνων που προβλέπονται από τις διατάξεις των νόμων 2084/1992 και 3996/2011 καταργούνται και στη θέση τους οι ασφαλισμένοι (είτε έχουν είτε δεν έχουν δικαίωμα εξαγοράς με τις διατάξεις αυτές) θα μπορούν να ζητήσουν την αναγνώριση 5 ετών για να συμπληρώσουν τα συντάξιμα χρόνια.

Το σχέδιο των αλλαγών αποκάλυψε ο «Ελεύθερος Τύπος» της Κυριακής με τις αλλαγές συζητούνται για να προχωρήσουν είτε προς το τέλος του 2024 είτε στις αρχές του 2025 με νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

Το κρίσιμο δίλημμα είναι αν οι αλλαγές θα επηρεάσουν όσους έχουν ήδη αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους. Αρμόδια στελέχη ανέφεραν σύμφωνα με το δημοσίευμα, ότι η πιθανότητα να ακυρωθούν οι αναγνωρίσεις που έχουν πληρωθεί είναι ανύπαρκτη. Όμως είναι ανοιχτό το ζήτημα του τρόπου υπολογισμού των πλασματικών ετών στο τελικό συντάξιμο ποσοστό αναπλήρωσης. Εδώ υπάρχει η πιθανότητα να επηρεαστούν και όσοι αναγνώρισαν πλασματικούς χρόνους, καθώς θα υπολογιστούν με μικρότερο ποσοστό αναπλήρωσης στον υπολογισμό της σύνταξης.

Με το νέο σύστημα θα συνυπολογίζεται ο πλασματικός χρόνος ασφάλισης για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (π.χ. σύνταξη με 40ετία, εκ των οποίων τα 5 έτη από εξαγορές), αλλά τα έτη που θα εξαγοράζονται θα προσαυξάνουν το ποσοστό αναπλήρωσης με μικρότερο συντελεστή απ’ ό,τι τα πραγματικά έτη.

Για παράδειγμα, με το σημερινό σύστημα, ένας ασφαλισμένος που έχει 35 πραγματικά έτη ασφάλισης κατοχυρώνει ποσοστό αναπλήρωσης 37,31%. Αν εξαγοράσει άλλα 5 για να φτάσει στα 40 έτη, θα πάρει το ποσοστό αναπλήρωσης για την 40ετία, που είναι 50%.

Με τα νέα πλασματικά έτη η εξαγορά της 5ετίας θα βοηθήσει τον ασφαλισμένο να συμπληρώσει 40ετία για να βγει στα 62 με πλήρη σύνταξη, αλλά το ποσοστό αναπλήρωσης θα είναι μικρότερο από το 50%.

• Ο λόγος που εξετάζεται αυτή η αλλαγή είναι για να αποφευχθεί η «αγορά» υψηλότερης σύνταξης με όχημα την αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης.

Έτσι, στην περίπτωση της εξαγοράς μιας 5ετίας για σύνταξη με 40 έτη, το ποσοστό αναπλήρωσης θα προκύπτει από το συντελεστή που αντιστοιχεί στα 35 πραγματικά έτη και από το μέσο ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί στο σύνολο της 40ετίας, που βγαίνει στο 1,25%. Έτσι, για τον ασφαλισμένο που θα βγει με 40ετία, εκ των οποίων τα 5 έτη από πλασματικό χρόνο, το τελικό ποσοστό αναπλήρωσης θα είναι 37,31% για την 35ετία συν 1,25% για κάθε έτος εξαγοράς, δηλαδή 6,25% για τα 5 πλασματικά έτη. Το τελικό ποσοστό που προκύπτει είναι 43,5%, ενώ αν η 40ετία είναι πραγματική, χωρίς εξαγορά, το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 50%.

Το κόστος εξαγορών θα μείνει ως έχει, δηλαδή ο κάθε μήνας αναγνώρισης θα εξαγοράζεται με εισφορά σύνταξης ίση με το 20% των μηνιαίων αποδοχών για τους μισθωτούς, και με το ποσό της μηνιαίας εισφοράς κλάδου σύνταξης που έχουν επιλέξει για τους επαγγελματίες και τους αγρότες.

Συντάξεις: Τι θα αλλάξει σε σχέση με το σημερινό καθεστώς

Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το σημερινό καθεστώς είναι ότι με το νέο σύστημα που μελετά το υπουργείο Εργασίας τα 7 πλασματικά έτη περιορίζονται μεν σε 5 έτη, αλλά θα μπορούν να τα εξαγοράσουν και οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τους πλασματικούς χρόνους που ισχύουν σήμερα.

Με το σημερινό καθεστώς οι ασφαλισμένοι αναγνωρίζουν ως 7 έτη, εφόσον έχουν πλασματικούς χρόνους από τη λίστα των 12 κατηγοριών που ορίζει η νομοθεσία. Αν δεν ανήκουν σε καμία κατηγορία, δεν έχουν δικαίωμα εξαγοράς πλασματικού χρόνου.

Η 5ετία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να θεμελιωθεί δικαίωμα πλήρους σύνταξης, δηλαδή με 40 έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας το 62ο έτος.

Δεν θα επιτρέπεται -όπως συμβαίνει σήμερα για τους παλαιούς ασφαλισμένους- η αναδρομική αναγνώριση πλασματικού χρόνου για να κατοχυρωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας που ήταν σε ισχύ ως το 2012.

Ωστόσο, εξετάζεται να δοθεί ένα μικρό μεταβατικό διάστημα από την ψήφιση των αλλαγών και μετά, ώστε οι παλαιοί ασφαλισμένοι που είναι κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης και έχουν ήδη αιτηθεί την εξαγορά πλασματικού χρόνου, για να συμπληρώσουν τα συντάξιμα χρόνια με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν ως το 2012, να μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν με το προγενέστερο καθεστώς.

Το νέο σύστημα θα αντικαταστήσει όλες τις κατηγορίες πλασματικών ετών που έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν σήμερα οι ασφαλισμένοι. Για παράδειγμα, δεν θα υπάρχει εξαγορά πλασματικού χρόνου λόγω στρατιωτικής θητείας, λόγω σπουδών, λόγω τέκνων, λόγω προϋπηρεσίας όσον αφορά το Δημόσιο ή λόγω προεγγραφής των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων στα αντίστοιχα μητρώα τους, πριν από την έναρξη της δραστηριότητάς τους.

Διαβάστε επίσης: Συντάξεις Σεπτεμβρίου: Πότε μπαίνουν τα λεφτά – Ποιοι θα τα δουν πρώτοι