Μουαμάρ Καντάφι: Ποιος και γιατί σκότωσε τον Λίβυο δικτάτορα

Σαν σήμερα, το 2011, δολοφονήθηκε- με τον πλέον άγριο τρόπο -ο Λίβιος δικτάτορας Μουαμάρ Καντάφι. Το έγκλημά του -αποκαλύφθηκε πριν λίγα χρόνια σε μια σειρά απόρρητων emails της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, που κυκλοφόρησε από το Wikileaks– ήταν η πρόθεση του Καντάφι να δημιουργήσει ένα νόμισμα σε χρυσό για να ανταγωνιστεί το ευρώ και το δολάριο ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα στο Αφρική.

Αναμφίβολα, αυταρχικός δικτάτορας ο συνταγματάρχης Καντάφι, στα 42 χρόνια που κυβέρνησε τη Λιβύη, ωστόσο, μετέτρεψε τη χώρα στο πλουσιότερο έθνος της Αφρικής. Η Λιβύη είχε το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής στην Μαύρη ήπειρο.

Σήμερα, έχει αποδειχθεί ότι ο στόχος της Δύσης δεν ήταν ξεκάθαρα να βοηθήσει τον λιβυκό λαό, αλλά να εγκαταστήσει ένα καθεστώς ανδρεικέλων και να αποκτήσει τον έλεγχο των φυσικών πόρων της Λιβύης. Ο τότε Γάλλος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η Χίλαρι Κλίντον, ήταν οι βασικοί παράγοντες που πίεσαν για την επέμβαση του ΝΑΤΟ και την ανατροπή του καθεστώτος.

Μουαμάρ Καντάφι: Τι …ξεβόλευε τους Δυτικούς

• Ο Καντάφι εθνικοποίησε αποθέματα πετρελαίου του έθνους και τα έσοδα χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σχολείων, πανεπιστημίων, νοσοκομείων, και άλλες υποδομές
• Έθεσε το ποσοστό μόρφωσης από 20% σε 83%
• Έχτισε ένα από τα καλύτερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στον «Τρίτο Κόσμο». Όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε γιατρούς, νοσοκομεία, κλινικές και σε φάρμακα χωρίς χρέωση. Εάν χρειαστεί να γίνει μια χειρουργική επέμβαση που δεν είναι διαθέσιμη στη Λιβύη, η χρηματοδότηση παρέχεται για τη χειρουργική επέμβαση στο εξωτερικό.
• Έθεσε το προσδόκιμο ζωής από 44 σε 75 ετών.
• Βασικά είδη διατροφής και ηλεκτρικής ενέργειας επιδοτούνται σε όλη τη χώρα.
• Ανέπτυξε τεράστια αρδευτικά έργα, προκειμένου να στηρίξει μια κίνηση προς τη γεωργική ανάπτυξη και την επισιτιστική αυτάρκεια.
• Αναγνωρίζοντας ότι το νερό, δεν είναι πετρέλαιο, και θα είναι πιο σπάνιος πόρος για το μέλλον, ο Καντάφι ξεκίνησε την κατασκευή στο σχέδιο great manmade river το οποίο πήρε χρόνια για να ολοκληρωθεί.
• Αναφέρεται ως ένα θαύμα του σύγχρονου κόσμου, αυτό το ποτάμι άντλησης με εκατομμύρια γαλόνια νερού την ημέρα από την καρδιά της ερήμου Σαχάρα στην ακτή, όπου η γη είναι κατάλληλη για τη γεωργία. Κάθε Λίβυος που ήθελε να γίνει αγρότης του δίνεται δωρεάν χρήση της γης, ένα σπίτι, γεωργικών μηχανημάτων, ζώων και σπόρους.
• Ο Καντάφι είχε θέσει ένα δορυφόρο επικοινωνιών-τον πρώτο στην Αφρική, για να φέρει την ήπειρο της Αφρικής στον 21ο αιώνα της τεχνολογίας.
• Έδωσε πλήρη πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευση και την απασχόληση, και επέτρεψε στις γυναίκες να υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις.
• Ο Καντάφι ξεκίνησε και χρηματοδότησε την Αφρικανική Ένωση και να δέσουν όλα τα κράτη της ηπείρου σε ένα σώμα με έναν κοινό σκοπό που ονομάζεται «Ηνωμένες Πολιτείες της Αφρικής».
• Ήταν ο πρώτος και μοναδικός ηγέτης στον αραβικό κόσμο που ζήτησε επίσημα συγγνώμη για τον αραβικό ρόλο στο εμπόριο σκλάβων από την Αφρική. Παραδέχθηκε ότι οι μαύροι ήταν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες της Λιβύης.
• Τον Δεκέμβριο του 2007 ο Λίβυος ηγέτης επισκέφθηκε για πρώτη φορά επίσημα τη Γαλλία, όμως στις 11 Δεκεμβρίου η επίσκεψή του στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση πυροδότησε αντιδράσεις.
• Στη διάρκεια συνδιάσκεψης στη χώρα του, στις 10 Ιουνίου του 2008, ο Καντάφι τάχθηκε εναντίον της σχεδιαζόμενης Μεσογειακής Ένωσης, που στην ουσία είναι η δημιουργία της επερχόμενης παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Μουαμάρ Καντάφι: Το νερό της Λιβύης

Η υποστήριξη της Γαλλίας και του Νικολά Σαρκοζί στην επανάσταση του 2011 για την ανατροπή του Καντάφι, οφειλόταν κυρίως στο ενδιαφέρον του Παρισιού για ένα εμπόρευμα, ίσως πιο πολύτιμο από το πετρέλαιο: το νερό. Ένα «εμπόρευμα», που ίσως να αποδειχθεί για τον 21ο αιώνα ό,τι ήταν το πετρέλαιο για τον 20ο αιώνα. Το νερό θα είναι το πολύτιμο αγαθό που καθορίζει τον πλούτο και τη μοίρα των εθνών.

Σε αντίθεση με το πετρέλαιο, δεν υπάρχουν υποκατάστατα ή εναλλακτικές πηγές για το νερό.  Η αύξηση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και η αστικοποίηση συνδυάζονται αδυσώπητα, με αποτέλεσμα η ζήτηση για πόσιμο νερό να ξεπεράσει την προσφορά κατά 40% έως το 2040.

Η Λιβύη βρίσκεται πάνω στον ψαμμιτικό υδροφόρο ορίζοντα της Νουβίας, που είναι η μεγαλύτερη υπόγεια πηγή πόσιμου νερού στον κόσμο. Ο Καντάφι είχε επενδύσει 25 δισεκατομμύρια δολάρια στο «Great Man-Made River Project», έναν αγωγό νερού μήκους 4.000 χιλιομέτρων, θαμμένο κάτω από την έρημο, ο οποίος μπορούσε να μεταφέρει δύο εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού την ημέρα. Ένα τέτοιο μνημειώδες πρόγραμμα διανομής νερού επρόκειτο να μετατρέψει τη Λιβύη, μια χώρα που βρίσκεται κατά  95% στην έρημο, σε μια αυτοσυντηρούμενη, καλλιεργήσιμη όαση.

Σήμερα όμως, η UNICEF εκτιμά ότι στο μέλλον, περίπου τέσσερα εκατομμύρια Λίβυοι μπορεί να στερηθούν την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιδημίες ηπατίτιδας Α, χολέρας και άλλων διαρροϊκών ασθενειών, παρά το γεγονός ότι στη Λιβύη υπάρχει ο μεγαλύτερος   υδροφόρος ορίζοντας .Σήμερα, οι παγκόσμιες μεγάλες εταιρείες νερού της Γαλλίας, όπως η Suez, η Ondeo και η Saur, ελέγχουν περισσότερο από το 45% της αγοράς νερού στον πλανήτη, η οποία είναι ήδη μια παγκόσμια βιομηχανία 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μουαμάρ Καντάφι: O πόλεμος για το λιβυκό πετρέλαιο

Η Ιταλία, από την πλευρά της με τον τότε πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι, υποστήριξε την επανάσταση του 2011 στη Λιβύη, έχοντας στόχο την εκμετάλλευση των τεράστιων αποθεμάτων σε  πετρέλαιο και φυσικό αέριο, στην πρώην αποικία της Ρώμης . Η Λιβύη έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στην Αφρική και επί Καντάφι, το 85% των εξαγωγών της ήταν στην Ευρώπη. Το πετρέλαιο της Λιβύης είναι πολύ σημαντικό για την Ιταλία λόγω της  μικρής  γεωγραφικής απόστασης, της ευκολίας εξόρυξης και της ποιότητας του αργού της. Τα περισσότερα διυλιστήρια στην Ιταλία και αλλού έχουν κατασκευαστεί για να λειτουργούν  με το πιο ελαφρύ λιβυκό αργό, σε αντίθεση με το βαρύτερο πετρέλαιο της Σαουδικής Αραβίας που έχει αντικαταστήσει το έλλειμμα παραγωγής στη Λιβύη.

Η Λιβύη έχει επίσης αποθέματα φυσικού αερίου άνω των 52,7 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών και τεράστιες περιοχές δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί. Με τις εγγυημένες προμήθειες από τη Λιβύη, η Ιταλία θα μπορούσε να γίνει λιγότερο εξαρτημένη από τις προμήθειες από τη Ρωσία.

Θα εθνικοποιούσε τις εταιρείες πετρελαίου

Από το πετρέλαιο στο νερό και από τα όπλα στο φυσικό αέριο, η επανάσταση του 2011 στη Λιβύη βοήθησε τη Δύση να συγκεντρώσει δισεκατομμύρια δολάρια. Την ίδια ώρα,11 χρόνια μετά η αφρικανική χώρα σπαράσσεται από έναν αιματηρό εμφύλιο,  χωρισμένη στα δύο και οι ελπίδες για ένα βιώσιμο, ενωμένο, δημοκρατικό κράτος, έχουν εξανεμιστεί. Η κρατική εξουσία κατέρρευσε και δύο κυβερνήσεις μάχονται για την εξουσία: μία με έδρα την Τρίπολη, προσωρινή μεν αλλά αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ, με επικεφαλής τον φιλό-Τουρκο πρωθυπουργό Αμπντέλ Αμίντ Νμπέιμπα από το 2021 και μία άλλη στο Τομπρούκ υπό την ηγεσία του Φάθι Μπασάνγκα και την υποστήριξη του πολέμαρχου Χαλίφα Χαφταρ-του ισχυρού άνδρα της Κυρηναϊκής.

Η  χώρα έγινε έρμαιο ξένων δυνάμεων που προκειμένου να  επιβάλουν τα συμφέροντά τους, πυροδοτούν τον εμφύλιο πόλεμο : Ρωσία και Τουρκία κυρίως, χρηματοδοτούν στρατεύματα μισθοφόρων, που παραμένουν σε περιοχές της χώρας μέχρι και σήμερα. Διεθνείς διασκέψεις επί διασκέψεων δεν κατόρθωσαν να λύσουν επί της ουσίας, κανένα πρόβλημα.

Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση της Τρίπολης έχει μετατραπεί σε «τουρκικό προτεκτοράτο», με  επενδύσεις 28 δισ. ευρώ για την ανοικοδόμηση της χώρας .Αποκορύφωμα ήταν η υπογραφή στις 28 Νοεμβρίου 2019  του παράνομου  τουρκολιβυκού συμφώνου.

Μουαμάρ Καντάφι: Διεθνείς σχέσεις

Η πολιτική φιλοσοφία του Καντάφι περιλαμβάνεται στο «Πράσινο Βιβλίο», το οποίο εκδόθηκε το 1976. Όντας οπαδός της παναραβικής ιδέας, οι σχέσεις του με τη Δύση εντάθηκαν τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Ανδρέας Παπανδρέου το 1977 χαρακτήρισε το καθεστώς της Λιβύης “διακυβέρνηση στα πρότυπα του δήμου των αρχαίων Αθηναίων“. Σύμφωνα με το γιο του Ανδρέα Παπανδρέου και μετέπειτα πρωθυπουργό της Ελλάδας, Γιώργο Παπανδρέου, ο Καντάφι διατηρούσε στενές σχέσεις με τον πατέρα του.

Το 1985 ο Ανδρέας Παπανδρέου, με μια ομολογουμένως επιτυχημένη πρωτοβουλία διαιτησίας, κατάφερε την ιστορική συνάντηση στην Κρήτη του προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν με τον Καντάφι, προκειμένου να γεφυρώσει τη μεγάλη διένεξη που τους χώριζε στο θέμα του Τσαντ, όπου και τελικά επήλθε συμβιβαστική λύση με τη γνωστή “συμφωνία της Ελούντας“.

Στις 14 Απριλίου 1986, ο Πρόεδρος Ρήγκαν διέταξε βομβαρδισμό κατά της Λιβύης στην επιχείρηση «El Dorado Canyon», με αποτέλεσμα το θάνατο 60 ανθρώπων. Η επίθεση έγινε με αφορμή, όπως δηλώθηκε τότε, τις καταγγελίες περί εμπλοκής της Λιβύης στη βομβιστική επίθεση σε ντισκοτέκ του Βερολίνου, στις 5 Απριλίου 1986, με 3 νεκρούς, από τους οποίους οι 2 ήταν Αμερικανοί στρατιώτες. Το περίεργο όμως της επίθεσης ήταν ότι πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά την αυθαίρετη (;) απόφαση της Λιβύης να κλείσει τον Κόλπο της Σύρτης, σε νοητή ευθεία και να θεωρήσει όλο τον θαλάσσιο χώρο αυτής «χωρικά ύδατα». Αμέσως μετά την αεροπορική κυρίως επίθεση, η Λιβύη παραιτήθηκε της προγενέστερης αυτής απόφασής της.

Το 1991, η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ κατηγόρησαν επίσημα το καθεστώς του Καντάφι για την τραγωδία στο Λόκερμπι της Σκωτίας, στις 21 Δεκεμβρίου 1988, όταν ανατινάχθηκε η πτήση 103 αεροσκάφους της Pan Am, με απολογισμό 270 νεκρούς.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απαίτησε από τη Λιβύη να παραδώσει στη δικαιοσύνη τους 2 υπόπτους για το τρομοκρατικό χτύπημα, να καταβάλλει αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, να συνεργαστεί επίσημα με τις ομάδες έρευνας για την τραγωδία και να σταματήσει κάθε μορφή υποστήριξης προς τις αραβικές τρομοκρατικές ομάδες. Η άρνηση της Λιβύης να υπακούσει, οδήγησε τον ΟΗΕ σε επιβολή διεθνών κυρώσεων εναντίον της χώρας, από τις 31 Μαρτίου 1992.

Τον Οκτώβριο του 1993, ψήγματα του λιβυκού στρατού επιχείρησαν να δολοφονήσουν τον Καντάφι, χωρίς αποτέλεσμα. Το 1994 η χώρα αποχώρησε από το Τσαντ.

Τελικώς, τον Απρίλιο του 1999, έπειτα από συνεχιζόμενες πιέσεις του ΟΗΕ, η Λιβύη παρέδωσε στη δικαιοσύνη τους 2 υπόπτους για την τραγωδία στο Λόκερμπι και τον Αύγουστο του 2003, η ίδια η χώρα ανέλαβε επίσημα την ευθύνη αλλά και την αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, επειδή διατηρούσε πολλά στρατόπεδα εκπαίδευσης αραβικών τρομοκρατικών ομάδων.[9] Σταδιακά αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις της χώρας με τη Δύση. Τον Μάρτιο του 2004 ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Τόνι Μπλερ επισκέφθηκε επίσημα την Τρίπολη. Στις 15 Μαΐου του 2006, το State Department ανακοίνωσε την επαναφορά των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Λιβύης. Επίσης ήρθησαν οι -σε ισχύ από το 1992- κυρώσεις (μποϋκοτάζ) που είχαν επιβληθεί στη Λιβύη.

Τον Δεκέμβριο του 2007 ο Λίβυος ηγέτης επισκέφθηκε για πρώτη φορά επίσημα τη Γαλλία, όμως στις 11 Δεκεμβρίου η επίσκεψή του στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση πυροδότησε αντιδράσεις. Στη διάρκεια συνδιάσκεψης στη χώρα του, στις 10 Ιουνίου του 2008, ο Καντάφι τάχθηκε εναντίον της σχεδιαζόμενης Μεσογειακής Ένωσης.

Μουαμάρ Καντάφι: Θάνατος

Στις 20 Οκτωβρίου του 2011, σύμφωνα με το κανάλι Αλ Τζαζίρα ο Μουαμάρ Καντάφι βρέθηκε τραυματισμένος και στα δυο του πόδια. Σύμφωνα με πηγές, ο Καντάφι σκοτώθηκε το πρωί της 20ης Οκτωβρίου ενώ μετέβαινε στη γενέτειρά του, τη Σύρτη. Ένας δημοσιογράφος του καναλιού NTC δήλωσε πως το νεκρό σώμα του Καντάφι βρέθηκε κοντά στην πόλη Μισράτα. Η Βρετανική εφημερίδα “The Guardian”, δημοσίευσε φωτογραφία του ματωμένου και νεκρού Καντάφι αναφέροντας πως είναι νεκρός.

Ο Καντάφι και ο γιος του, Μοτασίμ, κηδεύτηκαν στις 25 Οκτωβρίου, το πρωί, σε άγνωστη τοποθεσία. Νωρίτερα ανακοινώθηκε ότι «ο Μουαμάρ αλ Καντάφι και ο γιος του θα κηδεύονταν σε μυστικό τάφο στην έρημο». Η σορός του συνταγματάρχη ήταν μέχρι τις 24 Οκτωβρίου εκτεθειμένη σε ψυγείο κρεάτων στη Μισράτα, όπου συγκεντρώθηκαν πολλοί κάτοικοι της περιοχής, φωτογραφίζοντας τα πτώματα του συνταγματάρχη και του γιου του. Η μεταφορά των σορών έγινε από 4 στρατιώτες οι οποίοι ορκίστηκαν στο Κοράνι να μην αποκαλύψουν ποτέ το μέρος της ταφής. Μέχρι σήμερα είναι άγνωστη η ακριβής τοποθεσία.

Μουαμάρ Καντάφι: Άγρια δολοφονία

Χαρακτηριστική περιγραφή των γεγονότων που σημάδεψαν την Ιστορία της Λιβύης και όχι μόνο, δίνει η Νατάσα Μπαστέα στα «ΝΕΑ», την επομένη του θανάτου του Καντάφι.

Χιλιάδες Λίβυοι βγήκαν στους δρόμους πανηγυρίζοντας καθώς το τέλος του Καντάφι θα σημάνει και το τέλος του αιματηρού εμφυλίου πολέμου, ώστε να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση της χώρας.

Πρώτα τον γύρο του κόσμου έκανε το βίντεο με το πτώμα του καλυμμένου από αίματα Μουαμάρ Καντάφι, που είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι, να μεταφέρεται με αυτοκίνητο στη Μισράτα, όπου τοποθετήθηκε μέσα σε τζαμί. “Περιμέναμε αυτή τη στιγμή πολύ καιρό”, δήλωσε λίγο αργότερα ο Πρωθυπουργός της Λιβύης Μαχμούντ Τζιμπρίλ τονίζοντας ότι τώρα μπορεί να διακηρύξει την “απελευθέρωση της χώρας”.

Λίγο αργότερα όμως λιβυκό κανάλι μετέδωσε ένα άλλο βίντεο που προηγείτο χρονικά. Ο Καντάφι, ζωντανός αλλά τραυματισμένος και φανερά εξασθενημένος, επέβαινε φορώντας στρατιωτικά ρούχα μαζί με εκείνους που τον συνέλαβαν σε ένα αυτοκίνητο που σταμάτησε.

Οι ένοπλοι τον τράβηξαν έξω και εκείνος προσπαθούσε να περπατήσει παραπατώντας και προσπαθώντας να μιλήσει ενώ οι άνδρες γύρω του τον χτυπούσαν και φώναζαν «Αλλάχ ακμπάρ» (Ο Θεός είναι μεγάλος).