Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Τετάρτη 10 Ιανουαρίου 2024

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Τετάρτη 10 Ιανουαρίου 2024.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Τετάρτη 10 Ιανουαρίου, είναι του Γρηγορίου επισκόπου Νύσσης, του Δομετιανού επισκόπου Μελιτινής, του Μαρκιανού πρεσβυτέρου και του οικονόμου της Μεγάλης Εκκλησίας και Αμμωνίου.

Γιορτάζουν τα ονόματα: Δομετιανός, Μαρκιανός, Μαρκιανή, Αμμώνιος.

Οι Άγιοι:

Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης

Ἡ Μοῦσα Γρηγόριος, οὗ Νύσσα θρόνος, οὐ Πιερίαν, ἀλλ᾿ Ἐδὲμ σκηνὴν ἔχει. Γρηγόριον δεκάτῃ θανάτου κνέφας ἀμφεκάλυψεν.

Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 332 μ.Χ. και ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου. Παίρνει την ίδια μόρφωση με τον μεγάλο του αδελφό, ξεχωρίζει δε κι αυτός για την ευφυΐα του, την επιμέλεια του και την φιλοσοφικότατη ιδιοφυΐα του και είχε χειροτονηθεί αναγνώστης. Ο Γρηγόριος νυμφεύεται τη Θεοσέβεια, (πραγματικά αγία γυναίκα), που γρήγορα την αρπάζει ο θάνατος. Ισχυρός χαρακτήρας καθώς ήταν, δεν απελπίζεται, και στα σαράντα του χρόνια γίνεται επίσκοπος Νύσσης (σήμερα Νεμσεχίρ), μιας κωμοπόλεως της Καπαδοκίας.

Οι Αρειανοί, όμως, του έφεραν μεγάλες ενοχλήσεις. Αντιλαμβανόμενοι, ότι στο πρόσωπό του η αίρεσή τους θα είχε σπουδαιότατο πολέμιο, σχεδίασαν να τον εξοντώσουν. Τον κατηγόρησαν λοιπόν, ότι εξελέγη Επίσκοπος αντικανονικά και σφετερίσθηκε χρήματα της Εκκλησίας. Τις κατηγορίες υπέβαλε κάποιος με το όνομα Φιλόχαρης, όργανο των Αρειανών, προς τον διοικητή του Πόντου Δημοσθένη, προς τον οποίο ο Μέγας Βασίλειος έγραψε και επιστολή. Για την κατηγορία της καταχρήσεως παρακάλεσε να γίνει ο έλεγχος για να δειχθεί η συκοφαντία, για την αντικανονική χειροτονία λέγει ότι η ευθύνη είναι δική του, διότι αυτός χειροτόνησε και ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι σωστό να δικάσει επί της υποθέσεως αυτής σύνοδος Επισκόπων, των οποίων η εκκλησιαστική θέση δεν ήταν σε κανονική τάξη. Η επίκληση του Βασιλείου απέβη άκαρπη. Ο αυτοκράτορας Ουάλης ήθελε να αποφευχθεί το θέμα. Το 376 μ.Χ. ο Γρηγόριος καθαιρείται ερήμην από σύνοδο Αρειανών Επισκόπων του Πόντου και της Γαλατίας. Και ο Γρηγόριος, καταδιωκόμενος, αναγκαζόταν να πλανάται και να κρύβεται. Η περιπέτεια έληξε τον Αύγουστο του έτους 378 μ.Χ., όταν απέθανε ο Ουάλης. Ο Γρηγόριος επανήλθε στη Νύσσα, όπου του επιφυλάχθηκε θριαμβευτική υποδοχή.

Κατά το φθινόπωρο του 379 μ.Χ. έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Αντιόχειας, η οποία συνήλθε ιδίως για την αίρεση του Απολλιναρίου. Ο Απολλινάριος, ερμηνεύοντας κατά γράμμα χωρίο της Αγίας Γραφής (κατά Ιωάννη α’ 14), υποστήριζε ότι ο Θεός Λόγος έγινε σάρκα, όχι σάρκα και ψυχή. Αρνήθηκε τον ανθρώπινο νου, την ανθρώπινη ψυχή και θέληση του Ιησού Χριστού ως στοιχεία διασπαστικά της ενότητός Του και αντίθετα προς την τελειότητά Του και αντικατέστησε τα στοιχεία αυτά με τη θεία επενέργεια. Δίδασκε, δηλαδή, στην ουσία, ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι τέλειος Θεός ούτε τέλειος άνθρωπος. Πολλοί νόμιζαν ότι ο Απολλινάριος δέχθηκε την επίδραση της πλατωνικής και νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, αλλά το πιθανότερο είναι, καθώς πιστεύει ο Γρηγόριος Νύσσης, ότι αφετηρία στη χριστολογική του διδασκαλία είναι χωρίο επιστολής του Αποστόλου Παύλου (προς Θεσσαλονικείς Α’, ε’ 23). Στη Σύνοδο ο Άγιος ανασκεύασε τις κακόδοξες θεωρίες του Απολλιναρίου.

Επίσης, η Σύνοδος του ανέθεσε αποστολή για την Εκκλησία της Βαβυλωνίας και με την ευκαιρία αυτή επισκέφθηκε και τους Αγίους Τόπους. Ο Θεός τον αξιώνει επίσης, να γίνει το κυριότερο όργανο Του στη Β’ Οικουμενική σύνοδο, το 381 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, και κατατροπώνει στην κυριολεξία τους πνευματομάχους του Μακεδονίου, με «… τη μάχαιρα που δίνει το Πνεύμα και η οποία είναι ο λόγος του Θεού» (Προς Έφεσίους στ’ 17). Στις συζητήσεις εκείνες, ο Γρηγόριος ο Νύσσης τόσο πολύ είχε διακριθεί, ώστε ονομάστηκε «Πατήρ Πατέρων και Νυσσαέων Φωστήρ». Ο δε Μέγας Θεοδόσιος τον ονόμασε στύλο της Ορθοδοξίας. Πέθανε ειρηνικά, αφού άφησε πολύ αξιόλογα έργα: ερμηνευτικά, δογματικά, κατηχητικά, λόγους ηθικούς, εορταστικούς, εγκωμιαστικούς, επιταφίους και έναν επιμνημόσυνο στον αδελφό του Μέγα Βασίλειο.

Όσιος Δομετιανός Επίσκοπος Μελιτηνής

Δομετιανὸς τῆς φθορᾶς ἀπηλλάγη, Εἴπερ φθορὰν χρὴ τὸν βίον τοῦτον λέγειν.

Ο Όσιος Δομετιανός έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. και ήταν γιος πλουσίων γονέων, του Θεοδώρου και της Ευδοκίας. Φιλομαθής ο Δομετιανός και πολύ προσεκτικός στο να διατηρεί καθαρή τη ζωή του από μικρή ηλικία, δεν παρασύρθηκε από τα πολλά υλικά πλούτη αλλά επιδόθηκε στο να μάθει τα ελληνικά γράμματα και τις άγιες Γραφές και πράγματι προόδευσε πολύ στις σπουδές του.

Αργότερα παντρεύτηκε μια ευσεβέστατη σύζυγο, που γρήγορα όμως την έχασε αλλά θέλησε να μείνει πιστός στη μνήμη της και γι’ αυτό έγινε κληρικός και αφοσιώθηκε ολοσχερώς στην υπηρεσία της εκκλησίας. Η δε μεγάλη προσωπική του αξία δεν άργησε να τον ανεβάσει στην επισκοπή της Μελιτηνής στη Μεσοποταμία. Ο Δομετιανός, μαζί με τα εκκλησιαστικά πλεονεκτήματα του, κατείχε και μεγάλη πολιτική ικανότητα και επιδεξιότητα. Γι’ αυτό και ο αυτοκράτωρ Μαυρίκιος, του εμπιστεύθηκε σπουδαία πολιτική αποστολή στο βασιλιά των Περσών Χοσρόη τον Β’. Η επιτυχία, με την οποία την εξετέλεσε, έκανε τον αυτοκράτορα να παραχωρεί κατά καιρούς στον επίσκοπο Μελιτηνής μεγάλα χρηματικά ποσά, που ο Δομετιανός τα ξόδευε στις εκκλησιαστικές ανάγκες και την ίδρυση πτωχοκομείων. Πέθανε τον Ιανουάριο του 602 μ.Χ., σε μια από τις επισκέψεις του στην Κωνσταντινούπολη. Η κηδεία του έγινε με μεγάλη επισημότητα και ενταφιάσθηκε με τιμές από τον Πατριάρχη Κυριακό στο ναό των Αγίων Αποστόλων. Λέγεται, ότι λίγο καιρό μετά, το ιερό λείψανο αυτού ανεκομίσθη στη Μελιτηνή και έκανε πολλά θαύματα.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’.

Ὡς καθαρὸς καὶ φωτισμοῦ θείου πλήρης, τὴν τοῦ ποιμαίνειν ἐπιστεύθης φροντίδα, τοὺς ἄρνας Πάτερ ὅσιε Χρίστου τοῦ Θεοῦ ὅθεν δι’ ἀσκήσεως, καὶ ποικίλων θαυμάτων, τῆς ἱεραρχίας σου, τὴν χλαμύδα κοσμήσας, τῆς Ἐκκλησίας Δομετιανέ, ὤφθης κοσμήτωρ, αὐτῆς προϊστάμενος.

Άγιος Μαρκιανός Πρεσβύτερος και Οικονόμος της Μεγάλης Εκκλησίας.

Απήρεν ένθεν προς πόλου μέγα κλέος, Ο Μαρκιανός, ου κλέος καν γη μέγα.

Ούτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαρκιανού και Πουλχερίας, εν έτει υνγ’ [453], οι δε πρόγονοι τούτου ήτον εκ της πρεσβυτέρας Ρώμης, και από εκεί ήλθον εις την Κωνσταντινούπολιν. Ούτος λοιπόν έκτισε Ναόν της Αγίας Ειρήνης προς την θάλασσαν, και έσμιξε με αυτόν τον ευκτήριον οίκον του Αγίου Ισιδώρου. Ομοίως έκτισε Ναόν και της Αγίας Αναστασίας, τον ευρισκόμενον εις τους εμβόλους του Δομνίνου, τον οποίον εγλύτωσε και από την μεγάλην πυρκαϊάν, οπού ηκολούθησεν εν Κωνσταντινουπόλει, με τούτον τον τρόπον. Εις καιρόν οπού η πυρκαϊά κατέκαυσε τα άνω μέρη του Ναού, αυτός εστέκετο επάνω εις την στέγην. Και έχων τας χείρας του σηκωμένας, επροσηύχετο.

Την δε ενέργειαν των θαυμάτων οπού έλαβεν εκ Θεού ο Άγιος ούτος, και την ευτέλειαν των ενδυμάτων, και την πτωχικήν δίαιταν, και την ακρίβειαν της ασκήσεως οπού είχε, και μόλον οπού ευρίσκετο εις πλουσιότητα, ταύτα λέγω, πλατύτερον διηγείται ο Βίος αυτού.

Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον Ναόν του Προφήτου και Βαπτιστού Ιωάννου, κοντά εις την Κινστέρναν την Μωκησίαν εν τη τοποθεσία τη καλουμένη του Δανιήλ. Τελείται κατά την ιδίαν ταύτην

ημέραν, και η Σύναξις δια τον γεγονότα σεισμόν, ο οποίος έγινε κατά την αρχήν της βασιλείας Βασιλείου, όταν έπεσεν ο Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου ο εν τω Σίγματι, και άλλαι πολλαί Εκκλησίαι, και οίκοι κοινοί και ιδιωτικοί. (Τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου τούτου όρα εις τον Νέον Παράδεισον. Ο δε ελληνικός Βίος αυτού ευρίσκεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων Μονή και εν άλλαις, ου η αρχή· «Πολλά μεν και άλλα τα την Βασιλίδα».)

Ὅσιος Ἀμμώνιος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τῆς ἀρετῆς ὁ θεῖος ἐσβέσθη λύχνος, Λύχνων μυσάντων σαρκικῶν Ἀμμωνίου.

Σημείωσαι, ὅτι δύω Ὅσιοι Ἀμμώνιοι ἀναφέρονται εἰς τὸ Λαυσαϊκόν. Ὁ ἕνας, ἦτον μαθητὴς τοῦ Ἀββᾶ Παμβώ, καὶ εἶχε τρεῖς ἀδελφούς, καὶ δύω ἀδελφάς, ὁμοίους εἰς τὰς ἀρετάς. Ὅστις ἔκοψε τὸ αὐτί του μόνον διὰ νὰ μὴ γένῃ Ἀρχιερεύς, τοῦ ὁποίου ἀπαθέστερος ἄλλος δὲν ἦτον εἰς τὴν ἔρημον, ὡς ἔλεγεν ὁ Εὐάγριος. Ὁ δὲ ἄλλος Ἀμμώνιος, εἶχε συνήθειαν, καὶ ὅταν ἤρχετο κᾀνένας νέος διὰ νὰ μονάσῃ εἰς κελλίον, ἐμάζονε τὴν Σκήτην, καὶ ἐκατασκεύαζον κελλίον διὰ τὸν ἀδελφόν. Φαίνεται δὲ καὶ τρίτος Ἀμμώνιος, εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Νοεμβρίου, ἐν τῷ Συναξαρίῳ τοῦ Ἁγίου Μίλου τοῦ Ἱερομάρτυρος, ὅστις Ἀμμώνιος ἦτον μαθητὴς τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου. Ποῖος δὲ ἀπὸ τοὺς τρεῖς εἶναι ὁ ἐνταῦθα ἀναφερόμενος; Ἄδηλόν ἐστιν. Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.