Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Δευτέρα 21 Οκτωβρίου, είναι του Οσιομάρτυρος Ευκράτους, της Αγίας Ούρσουλας, του Ιερομάρτυρος Σωκράτους πρεσβυτέρου εν Αγκύρα, η Ανακομιδή τιμίου Λειψάνου Οσίου Χριστοδούλου εν Πάτμω.

Γιορτάζουν τα ονόματα: Ευκράτης, Εύκρατος, Ευκρατάς, Ευκρατία, Ευκρατούλα, Ούρσουλα, Ορσαλία, Σωκράτης, Σωκρατίνα, Σωκρατία, Χριστόδουλος, Χριστοδούλη, Θεοδότη, Φιλόθεος, Ιλαρίων, Άζης, Δάσιος, Ζωτικός, Πλαντίνος, Φινάν.

Οι Άγιοι:

Αγία Ούρσουλα   

Η Αγία Ουρσούλη ή Αγία Ούρσουλα είναι Αγία της Δυτικής Εκκλησίας. Ήταν πριγκίπισσα κόρη του Βασιλιά της Βρετάνης Δεονάτου. Εχριστιανίσθηκε στη Γαλατία και στις Χώρες του Ρήνου. Θανατώθηκε από τους Ούνους το 453. Η μνήμη της εορτάζεται, από τη Δυτική Εκκλησία στις 21 Οκτωβρίου. Υπό τη προστασία της Αγίας Ουρσούλης δημιουργήθηκε τον 6ο αιώνα το γνωστό γυναικείο μοναχικό Τάγμα Ουρσουλινών (καλογριών).

Προς τιμή της Αγίας και παρθένου Ούρσουλας ο Χριστόφορος Κολόμβος ονομάτησε τις νήσους που ανακάλυψε στο δεύτερο ταξίδι του το 1493, τις γνωστές Νήσοι Παρθένου ή Νήσοι Παρθένων (Virgin islands) στη Καραϊβική.

Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας

Ἐν δάκρυσι πρὶν καὶ πόνοις σπείρας κάτω, Ἱλαρίων θέριζε νῦν χαίρων ἄνω.
Ὕστατα Ἱλαρίων κοιμήσατο εἰκάδι πρώτῃ.

Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας γεννήθηκε το 333 μ.Χ., στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η κωμόπολη στην οποία ανατράφηκε ονομαζόταν Θαβαθά, πέντε μίλια μακριά από τη Γάζα. Οι γονείς του ήταν πλούσιοι ειδωλολάτρες. Στην επιθυμία τους να σπουδάσουν όσο γίνεται καλύτερα το γιο τους, έστειλαν αυτόν στην Αλεξάνδρεια. Εκεί, ο Ιλαρίων γνώρισε τη χριστιανική πίστη, την αγάπησε και βαπτίσθηκε χριστιανός. Έγινε μιμητής του Μέγα Αντωνίου και έμεινε αρκετό καιρό κοντά του. Όταν πέθαναν οι γονείς του, γύρισε στην πατρίδα του, διαμοίρασε στους φτωχούς όλη του την κληρονομιά και πήγε στην έρημο. Εκεί κάποτε συνάντησε ληστές, με τους οποίους είχε τον έξης διδακτικό διάλογο: «Εάν σε συναντούσαν κλέφτες, τον ρώτησαν, τί θα έκανες;» Εκείνος απάντησε: «Τί έχει να φοβηθεί ο γυμνός;». Έπειτα του είπαν: «Αλλά αν σε σκότωναν;». Ο Ιλαρίων απάντησε: «Τόσο το καλύτερο. ο σωματικός θάνατος κλείνει τη νύκτα της παρούσας ζωής και εισάγει στην ανατολή της μέλλουσας ζωής». Οι απαντήσεις του Ιλαρίωνα είχαν σαν αποτέλεσμα τη μετάνοια των ληστών. Ο Ιλαρίων, έλαβε από το Θεό και το χάρισμα να κάνει θαύματα. Αφού περιόδευσε σε πολλούς τόπους και χώρες, παρέδωσε στο Θεό την ψυχή του, ογδόντα χρονών.Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας έζησε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του στην Επισκοπή της Πάφου. Το λείψανο του Οσίου δεν έμεινε για καιρό στην Κύπρο. Οι χριστιανοί της Παλαιστίνης, σαν έμαθαν τον θάνατο του οσίου, έστειλαν εδώ τον μαθητή του Ησύχιο, ο οποίος με τρόπο ανέσκαψε τον τάφο. Χωρίς να τον αντιληφθεί κανένας πήρε τα ιερά λείψανα και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη. Εκεί οι χριστιανοί τα εναπέθεσαν με ξεχωριστές τιμές στη Μονή του Μαϊουμά.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος α’
Ἐγκρατείας τὴ αἴγλη λαμπρυνθεῖς τὴν διάνοιαν, ἤστραψας θαυμάτων ἀκτῖνας Ἰλαρίων Πατὴρ ἠμῶν, καὶ γεγονὸς φωστὴρ περιφανής, καὶ στῦλος εὐσέβειας θεαυγῆς, καταυγάζων τὴ ἐνθέω σου βιοτῆ, τοὺς πίστει προσιόντας σοί. Δόξα τῷ δεδωκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σου, πάσιν ἰάματα.

Όσιος Φιλόθεος ο Αγιορείτης

Ζήσας ο Φιλόθεος ως Θεώ φίλον, Ζωήν άληκτον εύρε συν Θεού φίλοις.

Ο Όσιος Φιλόθεος γεννήθηκε το 1526 μ.Χ. στη Χρυσούπολη της Μακεδονίας (κοντά στην Καβάλα).
Οι γονείς του ήταν από κάποια επαρχία Ασιανών της Μικράς Ασίας και συγκεκριμένα από την πόλη Ελατεία. Για το φόβο των Αγαρηνών ήλθαν στην Χρυσούπολη, όπου πέθανε ο πατέρας αφού γέννησε δύο παιδιά. Τα παιδιά αυτά τα άρπαξαν οι Τούρκοι και ο πόνος της μάνας τους Ευδοκίας ήταν μεγάλος και για να τον ελαφρύνει, κλείστηκε σε γυναικείο μοναστήρι. Κάποτε όμως, σε μια πανήγυρη ενός ανδρικού μοναστηριού συνάντησε τα δύο παιδιά της και με μεγάλη συγκίνηση άκουσε την ιστορία της σωτηρίας των παιδιών της, από τα χείλη του ηγουμένου. Ο Θεόφιλος έτσι ήταν το πρώτο του όνομα, έδειξε μεγάλη προθυμία στο μοναστήρι αυτό και εκάρη μοναχός με το όνομα Φιλόθεος. Κατόπιν, το 1551 μ.Χ. και σε ηλικία 25 ετών, πήγε στο Άγιο Όρος και συγκεκριμένα στο κοινόβιο της Ιεράς Μονής Διονυσίου, όπου οι ασκητικοί του αγώνες έγιναν παράδειγμα σε πολλούς αδελφούς. Αργότερα, αναζητώντας περισσότερο την ησυχία, προφασιζόμενος ότι ασθένησε και έχασε την ακοή του, αποσύρεται σε σπήλαιο έξω από την μονή. Εκεί ανεδείχθη θαυμαστός ασκητής και νικητής δαιμόνων. Όταν απεκαλύφθη η προσποιητή του ασθένεια, αναγκάσθηκε ν’ αλλάξει τόπο διαμονής, για να μη τον τιμούν. Στη νέα του κατοικία απέκτησε τρεις μαθητές. Ο Θεός, για τους κόπους του τον αντάμειψε με το προορατικό χάρισμα.
Πέθανε ειρηνικά σε ηλικία 84 χρονών (1610 μ.Χ.). Στους μαθητές του είχε δώσει εντολή να μη θάψουν το σώμα του, αλλά να το αφήσουν να το φάνε τα θηρία του δάσους. Ο πανάγαθος Θεός όμως το κατηύγασε με φώς, από το όποιο οδηγούμενος ένας μοναχός, παρέλαβε την κάρα του και την παρέδωσε στους μαθητές του οσίου. Η κάρα σώζεται μέχρι σήμερα στη μονή της Πέτρας, της επαρχίας Θεσσαλιώτιδος, σε αργυρή θήκη, και απολαμβάνει μεγάλης τιμής από τους πιστούς. Μέρος τού τιμίου λειψάνου του οσίου, το 1972 μ.Χ., μετέφερε ο μακαριστός ηγούμενος αρχιμανδρίτης Γαβριήλ από τη μονή Κορώνης στη μονή Διονυσίου. Ο βίος του οσίου γράφηκε από τον μοναχό Δανιήλ Διονυσιάτη, αντιγράφοντας παλαιότερο κώδικα, τον όποιο μεταγλώττισε ο μοναχός Αγάπιος Λάνδος (1802 μ.Χ.) και δημοσιεύθηκε αργότερα (Βενετία 1872 μ.Χ.).

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ΄
Θείᾳ χάριτι, τῆς Θεοτόκου, ὡς λελύτρωσαι, χειρῶν ἀπίστων, ἐν Νεαπόλει ὁσίως ἐμόνασας, καὶ ἐν τῷ Ἄθῳ ἀσκήσας Φιλόθεε, φίλος Θεοῦ φερωνύμως γεγένησαι, Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Αγία Θεοδότη και ο Άγιος Σωκράτης ο Πρεσβύτερος

Eις την Θεοδότην.
Τὴν Θεοδότην, ἐκ ξίφους τετμημένην, Θεῷ δοτὴν ἔγνωμεν ἁγνὴν θυσίαν.
Eις τον Σωκράτην.
Ὁ Σωκράτης ἔσπευδεν ὀφθῆναι, Λόγε, Τετμημένος σοι Σωκράτης στεφοκράτης.

Η Αγία Θεοδότη και ο Άγιος Σωκράτης ο Πρεσβύτερος έζησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν βασιλιάς ήταν ο Αλέξανδρος ο Σεβήρος, και μαρτύρησαν στην Άγκυρα. Η Θεοδότη, από ευγενική οικογένεια, ήταν θαρραλέα στην πίστη και όπου και αν βρισκόταν μιλούσε για το Ευαγγέλιο και προσπαθούσε να αυξάνει τον αριθμό των αφοσιωμένων στη λατρεία του Χριστού. Ο πρεσβύτερος Σωκράτης, ήταν ιερέας από εκείνους, που δεν λειτουργούν μόνο, αλλά και φωτίζουν και οικοδομούν, στην ανάγκη μάλιστα είναι έτοιμοι να θυσιαστούν για την πίστη και το ποίμνιο τους. Στην εργασία του αυτή ο Σωκράτης, είχε πολύτιμο βοηθό την ευσεβή Θεοδότη που με τη διδασκαλία της, προπαρασκεύαζε ειδωλολάτρισσες γυναίκες στη γνώση των αληθειών της πίστης, και στην αποδοχή του αγίου βαπτίσματος. Έτσι λοιπόν, καταγγέλθηκαν και οι δύο για τις ενέργειες τους αυτές, συνελήφθησαν και με απειλές και μαρτύρια τους εξανάγκαζαν να θυσιάσουν στα είδωλα. Αλλά η γυναίκα και ο ιερέας, απέκρουσαν με αγανάκτηση την ασεβή πρόταση, και σφράγισαν την ομολογία της πίστης τους με το αίμα τους, αφού υπέστησαν θάνατο με αποκεφαλισμό.

Άγιος Σωκράτης ο ιερομάρτυρας

Η μνήμη του αναφέρεται επιγραμματικά στο «Μικρόν Ευχολόγιον ή Αγιασματάριον» έκδοση «Αποστολικής Διακονίας» 1956 μ.Χ., χωρίς άλλες πληροφορίες. Πουθενά άλλου δεν αναφέρεται η μνήμη του αυτή τη μέρα. Ίσως είναι ο ίδιος με τον Άγιο Σωκράτη, που εορτάζεται μαζί με την αγία Θεοδότη την ίδια ημέρα.

Άγιοι Γάιος, Δάσιος και Ζωτικός

Εἰς ἁλμυρὸν θανόντες ἄνδρες τρεῖς ὕδωρ, Γλυκὺν τρυφῆς πίνουσι χειμάρρουν ἄνω.

Οι Άγιοι Γάιος, Δάσιος και Ζωτικός βρίσκονταν στη Νικομήδεια και από θείο ζήλο εμπνεόμενοι, πήγαν και γκρέμισαν τα είδωλα των Ελλήνων μέσα στους ναούς. Έπειτα φανερώθηκαν μόνοι τους και υπέστησαν φοβερά βασανιστήρια. Τους κρέμασαν επάνω σε ξύλα και έτριψαν τις σάρκες τους με πανιά υφασμένα από τρίχες κατσίκας. Έπειτα, αφού έδεσαν πέτρες στο λαιμό τους, τους έριξαν στη θάλασσα και έτσι όλοι έλαβαν μαρτυρικό τέλος.

Άγιοι Ανδρέας, Στέφανος, Παύλος και Πέτρος

Τρεῖς ὁ Στέφανος σὺ στεφανίτας ἔχεις, Τοὺς σοὶ συναθλήσαντας ἐξ ἑνὸς ξίφους.

Στους Συναξαριστές ονομάζονται νεοφανείς Άγιοι και μαρτύρησαν επί Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου. Απ’ αυτούς ο Ανδρέας ήταν μοναχός από την Κρήτη και αφού έλεγξε τον Κοπρώνυμο αποκεφαλίστηκε και τάφηκε «ἐν τὴ Κρίσει» (βλέπε 17 Οκτωβρίου). Οι δε υπόλοιποι τρεις, μάλλον μοναχοί και αυτοί, αφού υπερασπίστηκαν με σθένος τους ορθόδοξους Ιερούς κανόνες, αποκεφαλίστηκαν από τον Κοπρώνυμο.

Άγιος Ζαχαρίας ο Οσιομάρτυρας

Tρίβους θαλασσῶν ψαλμικῶς Ζαχαρία, Διεκπορευθείς Oὐρανοῦ φθάνεις τρίβους.

Ο Άγιος Ζαχαρίας μαρτύρησε δια πνιγμού μέσα στη θάλασσα. Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο Άγιος Ζαχαρίας που εορτάζει σήμερα δεν είναι ο ίδιος με αυτόν της 22ας Οκτωβρίου, διότι αφ’ ενός έχουν διαφορετικό δίστιχο και αφ’ ετέρου ο ένας επιγράφεται σαν Οσιομάρτυρας και ο άλλος σαν μάρτυρας.

Άγιος Ευκράτης ο Οσιομάρτυρας

Αἷμα τραχήλου τοῖς πρὶν ὄμβροις δακρύων, Κιρνῶν, συνιστᾷς εὔκρατον κρᾶσιν Μάκαρ.

Ο Άγιος Ευκράτης (ή Εύκρατος) μαρτύρησε δια ξίφους. (Ίσως να πρόκειται για τον Άγιο Σωκράτη που εορτάζει την ίδια ημέρα και κατά την αντιγραφή, από λάθος, να έγινε Εύκρατης).

Όσιος Βαρούχ

Bαρούχ ὁ θείος ἐκλιπών σκήνους βάρος, ἐκεῖ κατεσκήνωσεν εἰς τόπον χλόης.

Ο Όσιος Βαρούχ απεβίωσε ειρηνικά.

Άγιος Άζης

Ἔζησεν Ἄζης κἄν τέθνηκεν εἰς φλόγα, Ζωὴν ἀληθή μη γινώσκουσαν τέλος.

Ο Άγιος Άζης μαρτύρησε δια πυρός.

Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας από τη Μονεμβασιά

Nόμους φυλάττων νηστίμου καιρού πόθω, Ζωήν έθυσας ω Iωάννη μάκαρ.

Ο Άγιος Ιωάννης ήταν γιος Ιερέα και γεννήθηκε στο χωριό Γεράκι της Μονεμβασιάς. Το 1770 μ.Χ. όταν οι Αλβανοί ήλθαν στην Πελοπόννησο, έσφαξαν τον πατέρα του, και αυτόν μαζί με τη μητέρα του απήγαγαν στη Λάρισα. Ήταν τότε ο Ιωάννης 15 χρονών. Εκεί πουλήθηκε μαζί με τη μητέρα του σε κάποιο Τούρκο. Επειδή όμως ο Τούρκος αυτός δεν είχε παιδιά, θέλησε να υιοθετήσει τον Ιωάννη αφού τον εξισλαμίσει. Οι τεράστιες και ποικίλες προσπάθειες του Τούρκου για να εξισλαμίσει τον Ιωάννη, δεν έφεραν κανένα καρπό. Ο νέος με υψηλό φρόνημα, διαρκώς έλεγε: «εγώ Τούρκος δεν γίνομαι, εγώ είμαι χριστιανός και χριστιανός θέλω να πεθάνω». Τότε ο Τούρκος, μέσα στο σπίτι του, άρχισε να βασανίζει σκληρά τον Ιωάννη. Την περίοδο του δεκαπενταύγουστου τον πίεζε να καταλύσει, και μάλιστα είχε βάλει και τη μητέρα του να τον παρακαλέσει να φάει από τα δελεαστικά φαγητά. Αλλά ο Ιωάννης απάντησε: «εγώ είμαι γιος παπά και πρέπει να φυλάττω καλύτερα από τους γιους των λαϊκών τους νόμους και τα έθιμα της Αγίας μας Εκκλησίας». Εξαγριωμένος ο σκληρός Τούρκος από τη στάση του Ιωάννη, τον μαχαίρωσε στην καρδιά, με αποτέλεσμα να πεθάνει στις 21 Οκτωβρίου 1773 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’
Θεῖον γόνον σέ, Μονεμβασία, ἀνεβλάστησε, καρποφοροῦντα, Ἰωάννη τᾶς τῆς πίστεως χάριτος, τῶν γὰρ πατρῴων θεσμῶν ἀντεχόμενος, τοὺς ἐκ τῆς Ἀγαρ ἀθλήσας κατήσχυνας. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Οσίου Ιλαρίωνα Επισκόπου Μεγληνίας

Η Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Οσίου Ιλαρίωνα Επισκόπου Μεγληνίας από την Μεγληνία στο Τύρνοβο της Βουλγαρίας έγινε το 1206 μ.Χ. Δεν έχουμε άλλες λεπτομέρειες για το γεγονός.
Περιληπτικά αναφέρουμε ότι ο Άγιος Ιλαρίων γεννήθηκε γύρω στα 1080 – 1090 μ.Χ. από ευσεβείς Έλληνες γονείς μετά από αδιάκοπες προσευχές της στείρας μητέρας του πρός την Υπεραγία Θεοτόκο. Κάποια νύχτα της φανερώθηκε στον ύπνο της, η Παναγία και της υποσχέθηκε ότι θα γεννήσει γιό, που θά μεταστρέψει πολλούς από την πλάνη στο φώς της θεογνωσίας. Όταν συμπλήρωσε τα δεκαοχτώ του χρόνια, ο Ιλαρίων μετέβη σε κάποιο μοναστήρι της περιοχής του και εκάρη μοναχός. Ζούσε με μεγάλη άσκηση, ώστε να μιλούν γι’ αυτόν όλοι οι αδελφοί της Μονής. Αργότερα του ανέθεσαν και την γερόντια του Μοναστηριού και ενώ ακόμη ήταν ηγούμενος ο όσιος έκανε πολλά θαύματα και η φήμη του διαδόθηκε παντού. Όπως εμφανίστηκε η Θεοτόκος στη μητέρα του και της ανήγγειλε τη γέννησή του, έτσι εμφανίσθηκε και στον αρχιεπίσκοπο αχρίδας Ευστάθιο, προτρέποντας τον να τοποθετήσει ως Ποιμενάρχη του λαού των Μογλενών τον όσιο Ιλαρίωνα. Πράγματι, μετά από λίγο καιρό ο Άγιος χειροτονήθηκε Επίσκοπος Μογλενών.
Η έδρα της επισκοπής του φημολογείται ότι ήταν το σημερινό χωριό Χρυσή. Η περιοχή όμως όπου αρχιεράτευε ο όσιος ήταν γεμάτη από αιρετικούς που ακολουθούσαν τους μονοφυσίτες Αρμενίους και Βογόμιλους. Τους αιρετικούς αυτούς τους είχε εγκαταστήσει στά Μογλενά, που ήταν τόπος εξορίας πάσης φύσεων αιρετικών, η δυναστεία των Κομνηνών. Ο Άγιος Ιλαρίων με τό κηρυκτικό του έργο και τον επίμονο αντιαιρετικό του αγώνα προκάλεσε την μεταστροφή μεγάλων αιρετικών μαζών στην Ορθόδοξη πίστη.

Άγιοι Πλαντίνος, Ειρήνη και Μαρίνα της Ραϊθού

Η μνήμη του Αγίου Πλαντίνου αναφέρεται στο Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο στην σελίδα 115, συνοδευμένη με αυτή της Αγίας Ειρήνης και Αγίας Μαρίνας της Ραϊθού. Στην ακολουθία του Οσίου Φιλοθέου του Αγιορείτη (βλέπε ίδια ημέρα) που συνέγραψε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης (Ἔγκρισις Ἱ. Συνόδου: 4188/79. Ἐκδόσεις Παρουσία, Ἱ. Μ. Φιλίππων, Νεαπόλεως & Θάσου, χ.χ.) αναφέρει για την Αγία Μαρίνα: «Αὓτη ἡ Μαρίνα ἡ πάνσεμνος παρθένος, σήμερον πρὸς τὴν ἄνω εἰσάγεται ζωήν· τῶν δαιμόνων τὰς ὁρμὰς καταβαλοῦσα, καὶ πόνους διὰ τὸν Χριστὸν ὑπομείνασα, τὸν σκολιὸν δράκοντα τελείως ἀπώλεσε, τὴν λαμπάδα ἄσβεστον τηρήσασα· ἔνθα νῦν μετ’ Ἁγίων Ἀγγέλων εὐφραίνεται, ἡ δὲ λάρνακα ἔχει τὴν τιμίαν αὐτῆς σορὸν τῶν λειψάνων· ἣν ἐν τῷ μετοχίῳ ἔνθα νῦν κατοικοῦσιν οἱ Πατέρες οἱ Σιναΐται, εἰς τὴν Μονὴν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, σιμὰ τῆς θαλάσσης· ἔνθα καὶ φιλόχρηστοι κοσμικοὶ κατοικούσιν».

Όσιος Ιάκωβος

Άγνωστος στον Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου. Η μνήμη του φέρεται στον Συναξαριστή του Delehaye, χωρίς βιογραφικά στοιχεία, παρά μόνο με την εξής φράση: «Μνήμη τοῦ ὁσίου Ἰακώβου τοῦ γενομένου οἰκονόμου τῆς Μονῆς τοῦ σωτῆρος Χριστοῦ τοῦ Βαθέος Ρύακος, ὃς ὤρμητο ἐκ τῆς δευτέρας τῶν Καππαδόκων ἐπαρχίας».

Όσιοι Βαρνάβας και Ιλαρίων οι θαυματουργοί

Δυστυχώς και για τους αγίους Βαρνάβα και Ιλαρίων πολύ λίγα γνωρίζουμε. Ο Λεόντιος Μαχαιράς στο χρονικό του, καθώς κι ο Κυπριανός στην ιστορία του κατατάσσουν τους αγίους μεταξύ των 300 λεγομένων Αλαμανών, που πήγαν στην Κύπρο μετά τη Β’ Σταυροφορία κι ασκήτεψαν σε διάφορα μέρη. Με τη γνώμη όμως αυτή, που όσο κι αν φαίνεται πιθανή, συγκρούεται η πληροφορία, που μας δίνεται τόσο από την παράδοση, όσο κι από το συναξάρι των αγίων. Σ’ αυτό αναφέρεται ρητά, πως οι όσιοι καταγόντουσαν από την Καππαδοκία κι έζησαν μάλιστα στα χρόνια της βασιλείας του Θεοδοσίου του Μικρού (408 – 456 μ.Χ.). Κι οι δύο οι άγιοι ήσαν από ευγενικές οικογένειες κι υπηρετούσαν στον στρατό του βασιλιά, στον οποίο μάλιστα και διακρινόντουσαν για το παράστημα τους, την ανδρεία τους και την όλη γενικά ζωή τους. Παρά το λαμπρό μέλλον που τους ανοιγόταν στην υπηρεσία τους αυτή, η αγάπη του Χριστού τους έκαμε νωρίς ν’ αφήσουν τον στρατό και τη δόξα που τους χαμογελούσε και ν’ αφιερωθούν στο Χριστό. Πήγαν, λοιπόν στην έρημο όπου έκαναν έργο τους την προσευχή, τη μελέτη του λόγου του Θεού, την άσκηση, την αρετή. Με ταπείνωση εκεί προσφέρουν καθημερινά τον εαυτό τους «θυσίαν ζῶσαν ἁγίαν τῷ Θεῷ εὐάρεστον» (Ρωμ. ιβ’, 1). Και μια τέτοια ζωή που έχει σαν σκοπό της «τὴν δόξαν καὶ τὸν ἔπαινον τοῦ Θεοῦ», έχει και το αντίκρυσμα της. «Ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας» (Αποκ. β’, 23) επιβραβεύει τους εργάτες του. Αυτό έγινε και με τους αθλητές μας. Πλείστα θαύματα επιτελούνται καθημερινά στον τόπο της διαμονής τους στις πιστές καρδιές που τους επισκέπτονται, για να ακούσουν τις συμβουλές τους και να ενισχυθούν. Θαύματα μικρά και μεγάλα. Κοντά τους βρίσκουν οι άρρωστοι τους ιατρούς, οι πονεμένοι την ελπίδα, «οἱ ἐν θλίψεσι» την παρηγοριά. Έτσι περνούν οι άγιοι ολόκληρη τη ζωή τους. Μα κι όταν τα κουρασμένα κορμιά τους ξεκουράστηκαν στη γη με την παράδοση της αγίας ψυχής τους στον Κύριο, η θαυματουργική δύναμη τους δεν σταμάτησε. Ένα τέτοιο θαύμα είναι κι ο ερχομός τους στην Κύπρο, για να συνεχίσουν εδώ «τᾶς ἰάσεις καὶ θεραπείας τῶν». Πότε έγινε αυτός ο ερχομός και γιατί, δεν γνωρίζουμε. Εκείνο που γνωρίζουμε είναι ότι η Κύπρος εξ αίτιας της θέσεως της στο μέσο του παλαιού χριστιανικού κόσμου, υπήρξε πάντοτε το καταφύγιο των χριστιανών, που διώκονταν από τις γύρω χώρες. Μαζί τους οι χριστιανοί αυτοί, προ παντός μετά την κατάληψη των Αγίων Τόπων από τους Άραβες κι ύστερα, μετέφεραν ιερά λείψανα κι εικόνες κι άλλα κειμήλια, για να τα διασώσουν. Πολλές φορές μάλιστα έκαναν και το άλλο. Έβαζαν ότι ήθελαν να διασώσουν σε μια ξύλινη κάσα, την έκλειαν προσεκτικά με κάποιο σημείωμα και την έριχναν στη Θάλασσα. Με τον τρόπο αυτό ήλθαν στο νησί μας τα ιερά λείψανα των Αγίων Μάμαντος από τη Μικρά Ασία, Ερμογένους από τη νήσο Σάμο και των Βαρνάβα κι Ιλαρίωνος των θαυματουργών. Ένα βράδυ σε μια ευσεβή καρδιά από τους Σόλους, τον Λεόντιο, όπως αναφέρει το συναξάρι των αγίων, παρουσιάσθηκαν στον ύπνο του οι όσιοι και του είπαν: «Ἀδελφέ, ἀναστᾶς λάβε τὸ ζεῦγος σου καὶ ἐλθὲ εἰς τόπον καλούμενον Στομάτιον, ὅπως ἀγάγης ἠμᾶς ἐνθάδε». Κι όταν αυτός τους ρώτησε ποίοι είναι και από που και με ποιο τρόπο ήλθαν στο νησί, οι άγιοι του απεκάλυψαν με λεπτομέρειες τα πάντα. Και την πατρίδα τους, και τα ονόματα τους και την όλη ζωή τους. Του εξήγησαν ακόμη πως «ἐκ θείας δυνάμεως ἀπεστάλησαν ἐν τὴ νήσω ταύτη οἰκῆσαι εἰς σύστασιν καὶ βοήθειαν αὐτῆς καὶ εἰς ὑγείαν τῶν νοσούντων ἐν αὐτῇ». Μόλις τα άκουσε αυτά η φιλόχριστος εκείνη καρδιά σηκώθηκε φοβισμένη κι έσπευσε να εκτελέσει την εντολή. Πήρε το ζευγάρι των βοδιών του και τράβηξε προς το μέρος που του υποδείχθηκε, «τὸ Στομάτιον» (Στόμα), που βρίσκεται στην παραλία του Μόρφου εκεί περίπου που εκβάλλει ο ποταμός Σερράχης. Και πραγματικά! Κάπου σε μια άκρη στην αμμουδιά βλέπει σαν έφτασε μια ξύλινη κάσα κλειστή. Πλησιάζει με ευλάβεια, γονατίζει και κάνει την προσευχή του. Ασπάζεται με σεβασμό την κάσα που κλείνει τον θησαυρό του κι ύστερα σηκώνεται και με την βοήθεια των βοδιών του δοκιμάζει να την σύρει προς το μέρος, που του είχε υποδειχθεί. Παρ’ όλες τις προσπάθειες του όμως η κάσα λες κι είχε ριζώσει στη γη, δεν μετεκινείτο. Όλη νύχτα αγωνίζεται μα άδικα. Καταστενοχωρημένος γονατίζει και με δάκρυα στα μάτια ικετεύει τον Θεό και τους αγίους Του, να του φανερώσουν τι να κάμει. Την επόμενη νύχτα οι άγιοι του φανερώθηκαν και πάλι και του είπαν: «Ἀδελφέ, οὐκ εἰρήκαμεν σοὶ περὶ τοῦ ζεύγους τῶν βοῶν, ἀλλὰ τοῦ ζεύγους τῶν υἱῶν σου». Αδελφέ, δεν σου είπαμε να φέρεις το ζευγάρι των βοδιών σου, άλλα τα δύο παιδιά σου. Τρομαγμένος ο ευλαβής άνθρωπος ξύπνησε και τράβηξε στο σπίτι του. Πήρε τα δύο του αγόρια και ξαναγύρισε στον τόπο, που βρισκόταν η αγία σορός. Με βαθιά ευλάβεια πατέρας και παιδιά γονάτισαν, αγκάλιασαν με πίστη την αγία σορό και με δάκρυα στα μάτια παρακάλεσαν τον Θεό και τους αγίους, να τους βοηθήσουν να πραγματώσουν τη μετακίνηση. Κι η παράκληση εισακούσθηκε. Πατέρας και υιοί πήραν την ιερή κάσα που περιείχε τα άγια λείψανα και με φόβο Θεού την μετέφεραν στον τόπο που τους είχε υποδειχθεί, την Περιστερώνα! «Ὡς θαυμαστόν, Κύριε, τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τὴ γῆ». Απ’ τη στιγμή που η αγία σορός τοποθετήθηκε στη γη, τα θαύματα άρχισαν. Θαύματα πολλά! Θαύματα μικρά και μεγάλα! Τυφλοί αναβλέπουν! Δαιμονιζόμενοι απαλλάσσονται από δαιμόνια!. Πρόσωπα βασανιζόμενα από πυρετό και ποικίλες αρρώστιες θεραπεύονται! Παράλυτοι επί χρόνια σηκώνονται και περπατούν! Πηγή θεραπειών έγινε το μέρος εκείνο, ώστε όχι μόνον από τα γειτονικά χωριά, αλλά κι από όλη τη νήσο να φτάνουν καθημερινά προσκυνητές. Πήγαιναν για να εκζητήσουν με βαθιά πίστη κι ευλάβεια τη βοήθεια και τις πρεσβείες των οσίων στα προ βλήματα που τους απασχολούσαν. Σε λίγο ένας περικαλλής ναός ανεγείρεται στη μικρή πολίχνη. Ο ναός που στέκει ως τις μέρες μας για να τοποθετηθούν εκεί μέσα τα ιερά λείψανα, για να διακηρύττουν στους αιώνες τα μεγαλεία του Θεού και τη βεβαίωση Του: «Τοὺς δοξάζοντες μὲ δοξάσω»!
Τις ευεργεσίες και τις θεραπείες τους οι άγιοι προσφέρουν σε όλους. Πτωχούς και πλουσίους. Άνδρες και γυναίκες. Αρκεί οι επικαλούμενοι να προσέλθουν με ειλικρινή μετάνοια και πίστη. Ένα τέτοιο θαύμα είναι και τούτο: Κάποτε στη χάρη των αγίων έφθασε και «ὁ κρατῶν» τη νήσο. Αυτός, όπως αναφέρει ο συναξαριστής, «νοσῶ πιεζόμενος βαρύτατη, δίκην παραλύτου ὑπὸ τῶν μεγιστάνων αὐτοῦ βασταζόμενος, ὑπεισῆλθε τῶν ἁγίων». Δηλαδή βασανιζόμενος από μια βαριά αρρώστια, που τον καθήλωσε ακίνητο στο κρεβάτι του πόνου, μεταφέρθηκε με φορείο κρατούμενο από τους άρχοντες του μπροστά στην ιερή λάρνακα των αγίων. Μετά από θερμή προσευχή και μόλις ο ιερέας σήκωσε τα ιερά λείψανα και τα άγγιξε πάνω στον άρρωστο, το θαύμα έγινε. Το παράλυτο κορμί, το ακίνητο απ’ την αρρώστια, πήρε μονομιάς δύναμη και ζωή. Τα πόδια κινήθηκαν κι ο άρρωστος απόλυτα θεραπευμένος σηκώθηκε κι άρχισε να περπατά. Κάτι παραπάνω. «Τοὶς οἰκείοις ποσὶν ἤλατο, καὶ περιεπάτει σῶος». Πηδώντας έτρεξε στους δικούς του τελείως καλά. «Τὶς λαλήσει τᾶς δυναστείας σου, Χριστέ; ἢ τὶς ἐξαριθμήσει τῶν θαυμάτων σου τὰ πλήθη;» Ποίος, Χριστέ μου, μπορεί να λαλήσει τις θείες σου ευεργεσίες; Ή ποιος μπορεί να απαριθμήσει τα πλήθη των θαυμάτων σου, που φανερώνουν την ανώτερη και θεία δύναμη σου; Η απάντηση είναι: Κανένας. Το μόνο που μπορούμε να ψελλίσουμε όλοι, είναι του ψαλμωδού τα λόγια: «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοὶς ἁγίοις αὐτοῦ».

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’
Τῆς ἐρήμου πολίται καὶ ἐν σώματι ἄγγελοι καὶ θαυματουργοὶ γεγονότες θεοφόροι Βαρνάβα καὶ Ἰλαρίων ὅσιοι- νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή, οὐρανίων χαρισμάτων αὐτουργοί- ὅθεν χάριν ἰαμάτων, ἐξ οὐρανοῦ πλουσίως ἐδέξασθε. δόξα τῷ ἐνδυναμώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι’ ὑμῶν, πάσιν ἰάματα.

Άγιος Φινάν

Δεν έχουμε δυστυχώς λεπτομέρειες για τον βίο του Ιρλανδού Αγίου Φινάν (Finan). Λεπτομέρειες όμως για τη ζωή αυτού του αγίου της Ορθοδοξίας, μπορεί να βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο “Οι Άγιοι των Βρεττανικών Νήσων”, του Χριστόφορου Κων. Κομμοδάτου, επισκόπου Τελμησσού, Αθήναι 1985.