Εορτολόγιο: Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Κυριακή 16 Μαρτίου

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Κυριακή 16 Μαρτίου 2025.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Κυριακή 16 Μαρτίου, είναι:

• η Β΄ Κυριακή των νηστειών
• του Γρηγορίου του Παλαμά
• του Οσίου Χριστοδούλου θαυματουργού εν Πάτμω
• του Αγίου Ιουλιανού
• η Σύναξη της Παναγίας Ρόδον Αμάραντον

Γιορτάζουν τα ονόματα: Χριστόδουλος, Χριστοδούλη, Ιουλιανός, Γιουλιανός, Γιολανός, Γρηγόρης, Γρηγόριος, Γόλης, Γρηγορία, Ανίνας, Υπάτιος, Ακάκιος, Σαβίνος, Πάπας, Ποιμήν, Εβέντιος, Θεόδουλος.

Οι Άγιοι:

Β΄ Κυριακή των νηστειών

Σήμερα, Β΄ Κυριακή των Νηστειών, είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Επίσης, η Αγία μας Εκκλησία, τιμά τη μνήμη του Ιερομάρτυρα Υπατίου επισκόπου Γαγγρών, καθώς και του Οσίου Ακακίου του Ομολογητού, επισκόπου Μελιτηνής.

Ο Άγιος Υπάτιος έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου και καταγόταν από την Κιλικία της Μικράς Ασίας.

Έγινε επίσκοπος Γαγγρών της Παφλαγονίας και διακρίθηκε για τον ιεραποστολικό του ζήλο και το φιλανθρωπικό του έργο.

Η χάρη του Θεού τον αξίωσε με το χάρισμα της θαυματουργίας, από το οποίο και ευεργετήθηκε ο ίδιος ο αυτοκράτορας.

Πήρε μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο που συγκροτήθηκε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ. και ανέπτυξε σημαντική αντιαιρετική δράση κατά των αρειανών και των ναυατιανών.

Οι ναυατιανοί, κατά τη διάρκεια της πορείας του από την Κωνσταντινούπολη προς την επισκοπική του έδρα, τον συνέλαβαν σε ερημική τοποθεσία και αφού τον βασάνισαν, τον οδήγησαν σε μαρτυρικό θάνατο.

Πανηγυρίζει το παρεκκλήσι του Αγίου Υπατίου στη Χλώρακα, Πάφου.

Ο Ἀγιος Ακάκιος, Επίσκοπος Μελιτινής, έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ.

Το ιεραποστολικό του έργο και ο ζήλος του για την εν Χριστώ ζωή, προκάλεσαν το φθόνο των ειδωλολατρών, οι οποίοι δεν άντεχαν τους πνευματοφόρους ανθρώπους.

Τον κατήγγειλαν και δεμένο τον οδήγησαν στον Ύπατο Μαρκιανό, ενώπιον του οποίου ομολόγησε την αληθινή πίστη στον Τριαδικό Θεό.

Μάλιστα είχε το σθένος να αναλύσει στον Ύπατο την όλη θεολογία της Εκκλησίας για τη Θεία Οικονομία, δηλαδή την φιλανθρωπία και συγκατάβαση του Θεού για τη σωτηρία της ανθρωπότητας.

Παράλληλα, στηλίτευσε και αποδοκίμασε τους θεούς των εθνικών και ξεσκέπασε την πλάνη τους.

Αποτέλεσμα αυτών των λόγων του, ήταν τα διάφορα μαρτύρια και ο εγκλεισμός του στη φυλακή.

Μέχρι την ειρηνική του κοίμηση, ο Ιεράρχης Ακάκιος συνέχισε το έργο της Εκκλησίας με σταθερή αυταπάρνηση, φέροντας μέχρι τον τάφο τα στίγματα του μαρτυρίου στο σώμα του.

Επίσης, σήμερα, Β΄ Κυριακή των Νηστειών, η Εκκλησία καθιέρωσε να τιμάται πέρα από την ημέρα μνήμης του (14 Νοεμβρίου) ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.

Τούτο καθιερώθηκε ακριβώς για παιδαγωγία των πιστών που εισήλθαν με υπομονή και ταπείνωση στο στάδιο των αρετών, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, και ήδη έχουν ολοκληρώσει τις δύο πρώτες εβδομάδες. 

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θαυματουργός

Φωτός λαμπρόν κήρυκα νυν όντως μέγαν, Πηγή φάους άδυτον άγει προς φέγγος.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν δεινός θεολόγος και διαπρεπέστατος ρήτορας και φιλόσοφος.

Δεν γνωρίζουμε το χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. (Ο Σ. Ευστρατιάδης όμως, στο αγιολόγιο του, αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1296 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, από τον Κωνσταντίνο τον Συγκλητικό και την ευσεβέστατη Καλλονή).

Ξέρουμε όμως, ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα μ.Χ. ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, απ’ όπου και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη ησυχότερης ζωής, και αφιερώθηκε στην ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες.

Το 1335 μ.Χ. με τους δύο αποδεικτικούς λόγους του «Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος», ήλθε σε σύγκρουση με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, ο οποίος δίδασκε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό, κι ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να ενωθεί μαζί Του.

Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους.

Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλαδή εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος, αν έχει καθαρή καρδιά και αν συγκεντρωθεί στην «καρδιακή προσευχή» (το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με»), να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί και να δει το Άκτιστο φως, ασχέτως της μόρφωσής του, δεν ήταν Ορθόδοξοι αλλά «μεσσαλιανιστές» και «ομφαλόψυχοι».

Μετά από αυτές τις τοποθετήσεις του Βαρλαάμ, ο Παλαμάς εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη από όπου και άρχισε τον αγώνα «υπέρ των Ιερώς ησυχαζόντων», δηλαδή αυτών που ασκούσαν τον ησυχασμό, συγγράφοντας μάλιστα και τους ομώνυμους λόγους του.

Το ζητούμενο της πάλης αυτής ήταν κυρίως το μεθεκτικόν ή αμέθεκτον της θείας ουσίας.

Ο Γρηγόριος, οπλισμένος με μεγάλη πολυμάθεια και ισχυρή κριτική για θέματα αγίων Γραφών, διέκρινε μεταξύ θείας ουσίας αμεθέκτου και θείας ενεργείας μεθεκτής.

Και αυτό το στήριξε σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων και η Εκκλησία επικύρωσε την ερμηνεία του με τέσσερις Συνόδους.

Στην τελευταία, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 1351 μ.Χ., ήταν και ο ίδιος ο Παλαμάς.

Αλλά ο Γρηγόριος έγραψε πολλά και διάφορα θεολογικά έργα, περίπου 60. Αργότερα ο Πατριάρχης Ισίδωρος, τον εξέλεξε αρχικά επίσκοπο Θεσσαλονίκης.

Λόγω όμως των τότε ζητημάτων, αποχώρησε πρόσκαιρα στη Λήμνο. Αλλά κατόπιν ανέλαβε τα καθήκοντα του.

Πέθανε το 1360 μ.Χ. και τιμήθηκε αμέσως σαν Άγιος.

Ο Πατριάρχης Φιλόθεος, έγραψε το 1376 μ.Χ. εγκωμιαστικό λόγο στο Γρηγόριο Παλαμά, μαζί και ακολουθία και όρισε την εκκλησιαστική μνήμη του στη Β’ Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής.

Το τίμιο σώμα του, μετά από την εκταφή, υπήρξε άφθαρτο, δηλαδή δέν σάπισε, αλλά ευωδίαζε και θαυματουργούσε.

Στους λατίνους όμως, τους υποτελείς του Πάπα, ήταν χονδρό αγκάθι η ενθύμιση του Αγίου και μάλιστα ολόσωμου.

Για αυτό πολλές φορές τον συκοφαντούσαν λέγοντας, πως για τα αμαρτήματά του έμεινε «άλυωτος», δέν δέχθηκε από απέχθεια η γη να τον διαλύσει «στα εξ ων συνετέθη»! Τον 19ο αιώνα μ.Χ. ο ναός του Αγίου καταστράφηκε από φωτιά και το τίμιο σκήνωμά του κάηκε αφήνοντας μόνον τα οστά ανέπαφα! Τόσο γινάτι κράτησαν οι καθολικοί που όταν τυπώνονταν οι εκκλησιαστικές μας ακολουθίες στην Βενετία – κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας – ο Δόγης έδινε την άδειά του για την έκδοση, μόνον εφόσον δέν υπήρχε σχετική αναφορά στον Αγιο.

Έτσι για αρκετά χρόνια που κυκλοφορούσαν τα έντυπα από την Βενετία, η γιορτή του είχε σχεδόν ξεχαστεί.

Περί τα μέσα και τέλη του 20ου αιώνα, επανήλθε η μνήμη των ενδόξων αγώνων του και έλαβε την πρέπουσα θέση στον χώρο των Ορθόδοξων ναών.

Μας άφησε πνευματική κληρονομιά σπουδαίο θεολογικό συγγραφικό έργο, ως συνεχιστής του έργου των Καππαδόκων Πατέρων, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Γρηγορίου επισκόπου Νύσσης.

Σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο Θεός αποκαλύπτεται στον άνθρωπο που πιστεύει, δια των ενεργειών Του, ενώ η ουσία του Θεού παραμένει αμέθεκτος για τον πεπερασμένο άνθρωπο.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς παραμένει στην συνείδηση του λαού του Θεού ως στύλος και εδραίωμα της Εκκλησίας.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος πλ. δ’
Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ, Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα καὶ διδάσκαλε, τῶν Μοναστῶν ἡ καλλονή, τῶν θεολόγων ὑπέρμαχος ἀπροσμάχητος, Γρηγόριε θαυματουργέ, Θεσσαλονίκης τὸ καύχημα, κῆρυξ τῆς χάριτος, ἱκέτευε διὰ παντός, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Άγιος Σαβίνος ο Αιγύπτιος

Ῥεῖθρον Σκαμάνδρου, ὡς ἐλέγξεως ὕδωρ, Εὐανδρίας ἔλεγχος ἦν τῆς Σαβίνου.
Τῇ δεκάτῃ ἕκτῃ ἐντεῦθεν ἀπῆρε Σαβῖνος.

O Άγιος Σαβίνος, γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Αιγύπτου από πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια. Διακρίθηκε για τον ανεπίληπτο βίο του και τη βαθιά του πίστη.

Όταν ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός (284 – 305 μ.Χ.) διέταξε απηνή διωγμό κατά των χριστιανών, ο εκεί έπαρχος Αρριανός, αναζήτησε εκ των πρώτων τον Σαβίνο.

Όμως οι χριστιανοί της περιοχής, οι οποίοι τον θεωρούσαν στήριγμα και παραμυθία τους, τον έπεισαν να προφυλάξει τη ζωή του για το καλό της εκκλησίας.

O Άγιος πείστηκε και κρύφθηκε μαζί με άλλους χριστιανούς σε κάποιο σπίτι έξω από την Ερμούπολη.

Όμως οι στρατιώτες του αυτοκράτορα τον ανακάλυψαν, τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στον ηγεμόνα της πόλης, ο οποίος γρήγορα κατάλαβε ότι ούτε με κολακείες, ούτε με τις απειλές, θα κατόρθωνε τίποτε.

Για το λόγο αυτό διέταξε να δέσουν μία πέτρα στο λαιμό του Αγίου και να τον ρίξουν στο νερά του Νείλου.

Έτσι παρέδωσε το πνεύμα του, ο Σαβίνος, και έλαβε το στέφανο του μαρτυρίου το 287 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’
Κηρύξας εὐσεβῶς, ἀσεβῶν ἐναντίων, τῶν πάντων Ποιητήν, σαρκωθέντα ἀτρέπτως, Σαβῖνε παμμακάριστε, ἱερῶς ἠνδραγάθησας· ὅθεν ἔφθασας, πρός ἀφθαρσίας χειμάῤῥουν, τέλος ἅγιον, ἐν ποταμῷ δεδεγμένος· διὸ εὐφημοῦμέν σε.

Όσιος Χριστόδουλος ο θαυματουργός, «ὁ ἐν Πάτμῳ»

Μέγας μὲν Ἀντώνιος ἀρχὴ Πατέρων. Θεῖος δἐ Χριστόδουλος, ἕνθεον τἐλος.
Χριστόδουλον δεκάτεραν καθ ᾿ ἔκτην,εἰς Ὀλύμπῳ.

Ο Όσιος Χριστόδουλος γεννήθηκε σε μία κωμόπολη κοντά στη Νίκαια της Βιθυνίας γύρω στο 1020 μ.Χ.

Το κοσμικό του όνομα ήταν Ιωάννης.

Από πολύ νέος επιθύμησε να εγκαταλείψει τον κόσμο και ν΄ αφοσιωθεί στην μοναχική ζωή.

Ξεκίνησε από κάποια Μονή στον Όλυμπο της Βιθυνίας, όπου μετά από λίγο καιρό εκάρη Μοναχός.

Από εκεί θα ματαβεί στους Αγίους Τόπους και για μικρό διάστημα θα μονάσει σε κάποιο ερημικό μέρος εκεί.

Οι επιδρομές όμως των Σαρακηνών αναγκάζουν τους Μοναχούς να εγκαταλείψουν εκείνα τα μέρη και έτσι επανέρχεται στην Μικρά Ασία και εγκαθίσταται στο Όρος Λάτρος της Μυσίας.

Εκεί διέπρεψε σ΄ όλες τις αρετές και οι Μοναχοί των εξέλεξαν πρώτον επιστάτη με το αξίωμα του Αρχιμανδρίτη, γεγονός που του έδωσε και το προσωνύμιο του Λατρηνού.

Οι επιδρομές όμως των Μουσουλμάνων τον αναγκάζουν σε φυγή και από το Λάτρος.

Αναζητώντας τόπο ασκήσεως ο Όσιος φτάνει στη Στρόβιλο, μια θαλάσσια περιοχή στα παράλια της Μικράς Ασίας.

Εκεί θα μείνει για λίγο καιρό, γιατί μια νέα επιδρομή θα τον αναγκάσει να διαφύγει στη Λέρο και στη συνέχεια στην Κώ, όπου και θα ιδρύσει Μονύδρια.

Οι διαφορές όμως με τους εκεί κατοίκους θα τον καταστήσουν ανέστιο και αυτή τη φορά.

Ύστερα από περιπλνήσεις στα γύρω νησιά φτάνει στην Πάτμο, στην οποία γοητεύεται από την ησυχία και την ηρεμία της. Α

μέσως φεύγει για την Κωνσταντινούπολη και ζητά από τον Αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ τον Κόμνηνο την άδεια «ίνα φροντιστήριον των ψυχών καταστήση ταύτην».

Ο Αυτοκράτορας με Χρυσόβουλλο του παραχωρεί την Πάτμο και τα γύρω νησιά μαζί με εργάτες και χρήματα.

Με την εγκατάσταση του στην Πάτμο ο Όσιος ξεκινά το χτίσιμο Μοναστηριού τιμώμενο επ΄ ονόματι του Θεολόγου.

Οι επιδρομές όμως των Μουσουλμάνων δεν θα τον αφήσουν ήσυχο ούτε αυτή τη φορά.

Ο Όσιος αφήνει την Πάτμο και καταφεύγει στην Εύβοια κατά το έτος 1092 μ.Χ.

Η διαμονή του Οσίου Χριστοδούλου στην Εύβοια ήταν σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες μικρής διάρκειας.

Υπάρχει η πληροφορία ότι ένας ευσεβής και πλούσιος κάτοικος του Ευρίπου προσέφερε την πολυτελή οικία του στον Όσιο, ο οποίος την ανέδειξε σε μοναστήρι, αν και οι φροντίδες του Οσίου, εξαιτίας της μεγάλης περιουσίας του μοναστηριού στην Πάτμο, απαιτούσαν την παραμονή του όχι στην έρημο αλλά κοντά στον κόσμο.

Εξάλλου, στην Εύβοια ανέκαθεν υπήρχε παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο Όσιος Χριστόδουλος παρέμεινε ασκητεύοντας στο σπήλαιο στο δυτικό άκρο της κωμόπολης Λίμνη (Ελύμνιον). Ο Όσιος κατά την διαμονή του στον Εύριπο συνέταξε την «Διαθήκη» και τον «Κωδίκελλό» του (Μάρτιος 1093). Τη Διαθήκη αυτή, για να έχει ισχύ, την υπογράφουν επτά αξιωματούχοι της επισκοπικής αρχής και της πόλεως Ευρίπου (Χαλκίδος), ήτοι Λέων πρεσβύτερος και σακελλάριος της πόλεως Ευρίπου, Ιωάννης πρεσβύτερος και νοτάριος της καθέδρας Ευρίπου, Μιχαήλ…. της καθέδρας Ευρίπου, Βασίλειος ο ευτελής διάκονος…. και νοτάριος Ευρίπου κ.α. Ειδικότερα ο Μητροπολίτης Ρόδου Ιωάννης, στο έργο του «Βίος καὶ Πολιτεία τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἠμῶν Χριστοδούλου» εξιστορεί την διαμονή και την κοίμηση του Οσίου Χριστοδούλου στον Εύριπο, που συνέβη το έτος 1093 μ.Χ., όπως και την ανακομιδή του ιερού λειψάνου του και τη μεταφορά του στην Πάτμο, αναγράφοντας τα εξής: «Και φθάνουν εκεί ο Όσιος μαζί με την αδελφότητα, εκεί όπου το νερό της θάλασσας εισρέει προς τα έξω και πάλι οπισθοχωρώντας δημιουργεί κάποιο στενό θαλάσσης, που οι αρχαίοι το ονόμασαν πορθμό του Ευρίπου. Και εκεί λοιπόν, αφού έγινε το αντικείμενο του θαυμασμού όλων και αφού αξιώθηκε την πρέπουσα τιμή, σαν να ήταν Άγγελος σε θνητό σώμα, νουθετούσε το ποίμνιό του, για να μη δυσφορεί στις συχνές μετακινήσεις, ούτε να αντιστέκεται ανόητα στις βουλές του Θεού, που οικονομεί τα πάντα εν σοφία. Αλλά ένας από τους μοναχούς, επειδή δεν υπέμενε τις κακουχίες, ούτε το στριφνό και το επίπονο της αρετής, όπως ο Ιούδας από τους δώδεκα αναχώρησε από την ομήγυρη των αδελφών και την πνευματική εκείνη συγκέντρωση την αντικατέστησε με κήπο, που νοίκιασε. Και, καθώς ο διάβολος εισήλθε στον Ιούδα και τον ώθησε στην προδοσία, με τον ίδιο τρόπο και πονηρό δαιμόνιο βασάνιζε τον μοναχό που είχε αποσπασθεί από την αδελφότητα και ανακοινώνεται στον πατέρα η ασθένεια του μικρόψυχου αδελφού. Εκείνος, πράος και ανεξίκακος, δίνοντας τόπο στην οργή, αφού πήρε το ιερό Ευαγγέλιο, έρχεται το βράδυ προς τον μαινόμενο και παράφρονα, διαβάζει τα λόγια του Αγίου Πνεύματος για ασθενή και αμέσως βελτιώνεται η θέση του αρρώστου, ο οποίος δεν επιθυμούσε πλέον να ασχολείται με την φύτευση δένδρων και την άρδευση κήπων, αλλά προθυμοποιείται για την καλλιέργεια της γης της αρετής, επανερχόμενος με αυτόν τον τρόπο και πάλι στην ποίμνη, από την οποία κακώς προηγουμένως είχε αποκοπεί. Μετά την πάροδο μικρού χρονικού διαστήματος, προφητεύει σε όσους τον ακολουθούσαν ότι θα αποδημήσει προς τον Κύριο, ότι οι Αγαρηνοί δεν θα κατοικήσουν μέχρι τέλους στα νησιά και ότι ο επιστήθιος φίλος του δεν θα αδιαφορήσει γι’ αυτούς, αλλά ότι μόλις καταπαύσει η θαλασσοταραχή, θα επανέλθουν και πάλι στο πνευματικό μαντρί. Παρακαλεί λοιπόν να παραλάβουν μαζί τους το νεκρό σώμα του από την ξένη αυτή γη και να το τοποθετήσουν στο ναό, για τον οποίο μόχθησε πολύ. Αυτά, αφού προείπε σε όσους συναναστρεφόταν και καθαγίασε τους πάντες με αποχαιρετιστήρια λόγια, παρέδωσε το πνεύμα του στον Θεό, την 16η Μαρτίου. Ταυτόχρονα με την εκπλήρωση της προφητείας και την εξαφάνιση των πειρατών από τη θάλασσα με την δύναμη του άρχοντος, οι καλοί μαθητές του θυμόντουσαν την προφητεία του ενάρετου ποιμένα και ετοιμάζονταν να αποπλεύσουν. Επειδή όσοι κατοικούσαν τη χώρα εκείνη άκουσαν ότι θα στερούνταν το τίμιο εκείνο σώμα, αφού συγκεντρώθηκαν από τα γύρω μέρη, έλεγαν απροκάλυπτα, ότι με κανένα λόγο δεν θα το επέτρεπαν αυτό. Γιατί νόμιζαν ότι θα ήταν ανόητο και εξ’ ολοκλήρου ασύνετο, να επιτρέψουν σε άλλους να το μετακομίσουν όπου ήθελαν, επειδή (ο Όσιος) ήταν γι’ αυτούς σωτήρας, ιατρός και θεραπευτής κάθε αρρώστιας. Γι’ αυτό με αυστηρότητα φρουρούσαν τον νεκρό. Αλλά δεν έπρεπε να διαψευσθεί η προφητεία του μάκαρος. Γι’ αυτό και αφού πλέον είχε προχωρήσει η νύχτα, ξεφεύγοντας από την προσοχή των φρουρών, μεταφέροντας τον νεκρό στους ώμους τον επιβιβάζουν σε πλοίο και, αφού έτυχαν νηνεμίας, φθάνουν στο νησί, αποβιβάζουν με μεγαλοπρεπή πομπή το ιερό σκήνος υμνολογώντας τον Θεό και ευωδιάζοντας τον αέρα με αρώματα. Και τώρα άρτιο και σώο κείται το σκήνωμα στο ναό του Αποστόλου και αναβλύζει πηγές θαυμάτων και όσοι με πίστη το αγγίζουν αισθάνονται κάποια οσμή μύρου και με μόνη την αφή καθαγιάζονται και απελευθερώνονται από κάθε σωματική βλάβη». Από τα όσα συνέγραψε ο Όσιος Χριστόδουλος διασώθηκαν τα εξής: «Ὑποτύπωσις ἤτοι διάταξις γενομένη πρὸς τοὺς ἐαυτοῦ μαθητᾶς ἐν τὴ ἐν Πάτμῳ ἰδὶα αὐτοῦ μονή», η προαναφερθείσα «Διαθήκη» και ο «Κωδίκελλος». Το λείψανο του Οσίου και φυλάσσεται ως σήμερα στο μικρό φερώνυμο Παρεκκλήσιο του Οσίου Χριστοδούλου, στη Νοτιοδυτική πλευρά του Καθολικού της Μονής Πάτμου.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος α’
Tῆς Νικαίας τὸν γόνον καὶ τῆς Πάτμου τὸ καύχημα καὶ τῶν μοναζόντων τὸ κλέος θεοφόρον Χριστόδουλον τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις ἀδελφοί, τὸ σκῆνος προσπτυσσόμενοι αὐτοῦ, ἵνα λάβωμεν τὴν ἴασιν τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων κράζοντες. Δόξα τῷ δεδοκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Όσιος Ιωάννης ο ἐν Ρουφιαναῖς

Τιμῶμεν, Ἰωάννη, σὴν ἐκδημίαν, Ἐνδημίαν δὲ πρὸς Θεὸν μᾶλλον φάναι.

Ο Όσιος Ιωάννης απεβίωσε ειρηνικά.

Άγιος Ρωμανός ο ἐν τῷ Παρίῳ

Τὸ πρὸ σὲ φίλτρον εἰς ἀγῶνας δεικνύει, Ὁ Ῥωμανός σου, Σῶτερ, ὁρμῶν πρὸς ξίφος.

Ο Άγιος Ρωμανός μαρτύρησε δια ξίφους.

Άγιος Πάπας

Δεσμῇ πέδαις εἰς δένδρον, ᾧ προσβὰς Πάπα, Ζακχαῖος οἷα Χριστὸν ἐκπνεύσας βλέπεις.

Ο Άγιος Πάπας δόξασε τη χώρα της Λυκαονίας. Ήταν θερμός κήρυκας του Χριστού στον κόσμο της ειδωλολατρίας και καταδικάστηκε σε θάνατο. Στην αρχή τον χτύπησαν με λεπτές ευλύγιστες βέργες. Κατόπιν έσχισαν τα πλευρά του με σιδερένια νύχια. Στην κατάσταση που ήταν του φόρεσαν σιδερένια παπούτσια και τον βίαζαν να βαδίζει. Τέλος, μισοπεθαμένο τον κρέμασαν σ’ ένα δένδρο, όπου παρέδωσε την τελευταία του πνοή ψιθυρίζοντας μέχρι τέλους: «Χριστιανὸς εἰμί». (Στοιχεία μας δείχνουν ότι μάλλον είναι ο ίδιος άγιος μ’ αυτόν της 14ης Σεπτεμβρίου).

Άγιος Ιουλιανός από την Κιλικία

Iουλιανός εις αλός δύσας βάθος, Eύρατο Xριστόν τίμιον μαργαρίτην.

Φέρων τι χρῆμα σάκκος ἄξιον πόλου, Ἰουλιανόν, βάλλεται πόντου μέσον.
Σάκκῳ Ἰουλιανὸς βυθὸν εἰσέδυ εἰκάδι πρώτῃ.

Ο Άγιος Ιουλιανός ήταν από τη Διοκαισάρεια της Κιλικίας. Ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης βουλευτής, αλλά η μητέρα του είχε προσχωρήσει στην χριστιανική θρησκεία. Γι’ αυτό και ανέθρεψε τον γιο της Ιουλιανό σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου. Ο Ιουλιανός αγάπησε τόσο πολύ τον εσταυρωμένο Κύριο, ώστε σε ηλικία μόλις 18 χρονών ομολόγησε με πολύ θάρρος την πίστη του στον έπαρχο Μαρκιανό, ενώ γνώριζε ότι τον περίμεναν άγρια βασανιστήρια. Πράγματι, μόλις το άκουσε αυτό ο έπαρχος, διέταξε και τον έδειραν ανελέητα και κατόπιν τον έριξαν στην πιο άθλια φυλακή. Έπειτα ο Μαρκιανός κάλεσε την μητέρα του Ιουλιανού να επισκεφθεί τον γιο της και να τον πείσει να αρνηθεί το Χριστό. Η χριστιανή γυναίκα, όταν συνάντησε το νεαρό σπλάχνο της, έκανε ακριβώς το αντίθετο. Προέτρεψε τον Ιουλιανό, να μείνει στο ύψος του χριστιανικού του φρονήματος και τον ενθάρρυνε να υπομείνει όλα τα μαρτύρια. Έτσι και έγινε. Όταν έπαρχος ξανακάλεσε τον Ιουλιανό, αυτός με περισσότερο θάρρος ομολόγησε μπροστά του και πάλι τον Χριστό. Εξοργισμένος τότε ο έπαρχος Μαριανός έκλεισε τον Ιουλιανό μέσα σε ένα σάκο με δηλητηριώδη φίδια και τον έριξε στο πιο βαθύ σημείο της θάλασσας, όπου μαρτυρικά ο Ιουλιανός παρέδωσε την ψυχή του στο Θεό.

Η μνήμη του εορτάζεται και την 26η Ιουνίου.

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος πλ. α’
Μητρικαὶς ὑποθήκαις μυσταγωγούμενος, πανευκλεὴς στρατιώτης ὤφθης Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, παντευχίαν μυστικὴν περιζωσάμενος• ὅθεν καθεῖλες τὸν ἔχθρον, ὡς γενναῖος ἀριστεύς, καὶ ἤθλησας θεοφρόνως, Ἰουλιανὲ θεόφρον, ὑπὲρ ἠμῶν ἀεὶ πρεσβεύων Θεῶ.

Άγιοι Δέκα μάρτυρες οι ἐν Φοινίκῃ

Χορὸν δέκανδρον Μαρτύρων διὰ ξίφους, Ἀνδροκτόνοι κτείνουσι Μαρτυροκτόνοι.

Οι Άγιοι αυτοί Δέκα μάρτυρες, μαρτύρησαν δια ξίφους.

Άγιος Αλέξανδρος ο Ιερομάρτυρας πάπας Ρώμης

Ῥώμης παλαιᾶς Ἀλεξανδρίων Πάπας, Ἐδὲμ κατοικεῖ τὴν παλαιὰν Πατρίδα.

Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου και τα Μηναία, αποκαλείται Αλεξανδρίων.

Αλλά με τέτοιο όνομα (Αλέξανδρος) πάπας Ρώμης, δεν υπήρξε ποτέ. Πρόκειται λοιπόν, για τον πάπα Αλέξανδρο τον Α’ (105 – 115 μ.Χ.). Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Αλέξανδρος έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και εξελέγη Επίσκοπος Ρώμης το έτος 105 μ.Χ. Ο ιστορικός Ευσέβιος, διασκευάζοντας μία πληροφορία του Αγίου Ειρηναίου, Επισκόπου Λουγδούνων (ο οποίος τιμάται στις 23 Αυγούστου), αναφέρει ότι ο Άγιος Αλέξανδρος υπήρξε ο πέμπτος κατά σειρά Επίσκοπος της Ρώμης. Μαρτύρησε επί του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.).

Όσιος Ανίνας ο Θαυματουργός

Σορῷ καλυφθεὶς θαυματουργὸς Ἀνίνας, Οὐ συγκαλύπτει τὴν χάριν τῶν θαυμάτων.

Ο Όσιος Ανίνας από νεαρή ηλικία αγάπησε την ησυχία και την άσκηση. Σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων έχασε τους γονείς του και αποσύρθηκε στην έρημο της Μεσοποταμίας. Εκεί παρέμεινε κοντά σε έναν μοναχό ονόματι Μαϊουμά, ο οποίος διακρινόταν για την αγιότητα του βίου του και έμεινε πλησίον του. Η άσκησή τους ήταν πολύ αυστηρή, σε τέτοιο βαθμό που οι Όσιοι έτρωγαν, πολλές φορές, ανά σαράντα ημέρες. Όταν ο μοναχός Μαϊουμάς αναχώρησε από τον τόπο αυτό, ο Όσιος παρέμεινε εκεί και ασκήτευε ως ερημίτης και ησυχαστής. Και επειδή με τον αγώνα του υπέταξε τα πάθη της σαρκός, έλαβε από τον Θεό το χάρισμα της υποταγής των άγριων θηρίων. Η φήμη του Οσίου ξεπέρασε τα όρια του ασκητηρίου του και πλήθος πιστών τον επισκέπτονταν για να λάβουν την ευχή του, να ακούσουν πνευματικές συμβουλές και να θεραπευθούν. Ο Όσιος είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας και με την προσευχή του θεράπευε τους πάσχοντες και ασθενείς. Ακόμη και το νερό που χρειαζόταν ο Όσιος το μετέφερε στο κελί του από τον Ευφράτη ποταμό. Για τον λόγο αυτό και τις ανάγκες των προσκυνητών έκτισε μια μικρή δεξαμενή. Όταν κάποτε τον επισκέφθηκαν πολλοί, ο Όσιος διέταξε τον υποτακτικό του να φέρει νερό, για να ξεδιψάσουν οι ταξιδιώτες. Εκείνος του είπε ότι το νερό ήταν ελάχιστο και δεν θα αρκούσε για όλους. Ο Άγιος τότε έστρεψε το βλέμμα του στον ουρανό, προσευχήθηκε με πίστη και είπε στον διακονητή να πάει να αντλήσει νερό για τους διψασμένους προσκυνητές. Και, ω του θαύματος! Η δεξαμενή ήταν γεμάτη νερό δροσερό και καθαρό. Και πάντες εξεπλάγησαν και δόξαζαν τον Θεό για τις ευεργεσίες Του. Το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή ο Όσιος Ανίνας μετέφερε ο ίδιος το νερό από τον ποταμό, το πληροφορήθηκε ο Επίσκοπος Καισαρείας Πατρίκιος και του χάρισε ένα αχθοφόρο ζώο, ώστε να τον απαλλάξει από τον κόπο. Κάποια μέρα όμως προσήλθε στο κελί του Οσίου ένας πτωχός άνθρωπος, τον οποίο πίεζε ο δανειστής του και του διηγήθηκε το πρόβλημά του. Ο όσιος δεν θέλησε να τον αφήσει να φύγει με άδεια χέρια και του προσέφερε το ζώο, για να το πουλήσει και να ξεχρεώσει τον δανειστή του. Ο Όσιος Ανίνας έκανε και άλλα πολλά θαύματα και διήλθε τον βίο του ευεργετώντας τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους πάσχοντες και τους πτωχούς. Εγκαταβίωσε στο ασκητήριό του ενενήντα πέντε χρόνια, χωρίς να μετακινηθεί από τον τόπο αυτό. Συνέστησε δε και Αδελφότητα, την οποία αποτελούσαν πολλοί ασκητές. Λίγο πριν το μακάριο τέλος του, συγκέντρωσε τα μέλη της Αδελφότητας, όρισε τον διάδοχό του και στην συνέχεια ευλόγησε τους μοναχούς. Λίγες ημέρες μετά ο Όσιος Ανίνας κοιμήθηκε με ειρήνη σε ηλικία εκατόν δέκα ετών.

Άγιοι Εβέντιος και Θεόδουλος οι Ιερομάρτυρες

Οι Άγιοι Ιερομάρτυρες Εβέντιος και Θεόδουλος ήταν πρεσβύτεροι στην Εκκλησία της Ρώμης και μαρτύρησαν επί αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.), μαζί με τον Επίσκοπο Ρώμης Αλέξανδρο (βλέπε ίδια ημέρα).

Άγιος Αντώνιος εκ Γεωργίας

Ο Άγιος Αντώνιος (Μέσχι) έζησε κατά τον 13ο μ.Χ. αιώνα στη Γεωργία στα χρόνια του ηγεμόνα Δημητρίου του Β’ (1271 – 1289 μ.Χ.). Εργάστηκε ιεραποστολικά και κοιμήθηκε με ειρήνη.

Όσιος Ποιμήν ο διά Χριστόν Σαλός εκ Γεωργίας

Ο Όσιος Ποιμήν έζησε στη Γεωργία κατά τον 13ο αιώνα μ.Χ. Κοιμήθηκε με ειρήνη.

Σύναξη των εν τη Λακωνία διαλαμψάντων Αγίων

Την ημέρα των εγκαινίων του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Σπάρτης, που έγιναν την 19ην Ιουνίου 1983 μ.Χ., ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιος, καθιέρωσε τον κοινό εορτασμό των εν τῃ Λακωνία διαλαμψάντων Αγίων, ορίσας εορτάσιμον ημέρα, την Β’ Κυριακή των Νηστειών. Την Ιερά Εικόνα των Λακώνων Αγίων, φιλοξενεί το βόρειο κλίτος του Ναού, το οποίο είναι αφιερωμένο στους Λάκωνες Αγίους.
Στην χορεία των Λακώνων Αγίων, ανήκουν οι:
– Όσιος Νίκων ὁ «Μετανοείτε»
– Άγιος Θεόκλητος Λακεδαιμονίας
– Άγιος Λεόντιος ο εκ Μονεμβασίας
– Άγιος Μάξιμος ο Γραικός
– Άγιος Γεώργιος ο εν Μαλεώ ασκήσας
– Άγιος Γρηγόριος ο εκ Μυστρά
– Αγία Υπομονή
– Άγιος Θωμάς ο εν Μαλεώ ασκήσας
– Άγιος Ηλίας ο Νέος
– Άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης
Στην χορεία των Λακώνων Αγίων, προστέθηκαν αργότερα και οι εξής:
– Όσιος Σεραπίων ο Σινδόνιος
– Άγιος Πέτρος, επίσκοπος Μονεμβασίας (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Θεοφάνης, επίσκοπος Μονεμβασίας (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Οσία Μάρθα Μονεμβασίας
– Άγιος Παύλος, επίσκοπος Μονεμβασίας (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Θεόδωρος Κυθήρων
– Άγιος Ρωμανός επί την σκλέπαν (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Ισίδωρος Βουχειράς, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Φώτιος Μονεμβασίας, επίσκοπος Κιέβου
– Άγιος Ρωμανός ο νεομάρτυς εκ Δημηνίτσης
– Άγιος Γαλακτίων εξ Αναβρυτής (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Νεόφυτος ο νεομάρτυς, Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας (Β’ Κυρ. Νηστειών)
– Άγιος Μήτρος ή Δημήτριος ο Πελοποννήσιος
– Άγιος Ιωάννης ο νεομάρτυς εκ Τουρκολέκα

Ἀπολυτίκιον Ἤχος πλ. α΄
Μαργαρίτας τους θείους ἀνευφημήσωμεν, χαριτόπλοκον στέφος τους ἀπαρτίζοντας, ἁγιότητος τῇ αἴγλῃ λαμπρυνόμενον, ᾧ στεφθεῖσα ἡ κλεινή, Λακωνία νῦν βοᾷ τό κάλλος μου και ἡ δόξα∙ ὑμεῖς ἐστε οἱ τῷ φέγγει, τῷ τοῦ Χριστοῦ με καταυγάσαντες.