ΕΦΚΑ: Κερδισμένοι και χαμένοι από τη διαγραφή οφειλών
Τι θα ισχύει με τον χρόνο ασφάλισης
Διαγραφή οφειλής αναμένεται να καρπωθούν δεκάδες χιλιάδες μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, που έχουν δημιουργήσει χρέη προς το ΚΕΑΟ, τα οποία υπερβαίνουν τη δεκαετία, δηλαδή έχουν χρονολογική αφετηρία πριν από το 2012.
Η σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) αλλάζει άρδην το σκηνικό που είχε διαμορφωθεί, καθώς έκρινε αντισυνταγματική τη διάταξη του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/16, άρθρο 95), που έθετε ως όριο τα 20 έτη για την παραγραφή του χρέους.
Εφεξής, σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο, η παραγραφή θα πραγματοποιείται στη δεκαετία, συνεπώς πρέπει να αποσαφηνιστούν οι δικαιούχοι, με βάση τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί, καθώς το συνολικό χρέος προς το ΚΕΑΟ ανέρχεται στα 43,2 δισ. ευρώ.
Οι οφειλές πριν από το 2012 μπορεί να φτάνουν έως τα 20 δισ. ευρώ, ποσό αστρονομικό για να διαγραφεί συνολικά, κάτι που φαίνεται να έχει αποκλειστεί ως ενδεχόμενο, σύμφωνα και με δήλωση του υπουργού Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη.
Αναλυτικότερα, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, η διάταξη, η οποία θα προβλέπει την παραγραφή χρεών προς τον ΕΦΚΑ και θα περιλαμβάνεται στο επόμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή τον Σεπτέμβριο, θα αφορά μόνο τους οφειλέτες «που δεν έχουν αναζητηθεί μετά την παρέλευση της δεκαετίας».
«Προσπαθούμε να παίρνουμε μέτρα στα πλαίσια της λογικής», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης, προσθέτοντας ότι «εάν ο ΕΦΚΑ χάριζε τα χρέη, δεν θα είχε εισφορές για να δίνει συντάξεις.
Εμείς, γνωρίζοντας το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, θα προχωρήσουμε με εναρμόνιση των ρυθμίσεων που υπάρχουν από την Εφορία, με τις αντίστοιχες ρυθμίσεις στον ΕΦΚΑ».
Για παράδειγμα, όπου υπάρχει στην ΑΑΔΕ ρύθμιση χρεών σε 24 δόσεις και στον ΕΦΚΑ ρύθμιση σε 12 δόσεις, θα εναρμονιστούν και οι δύο οφειλές στις 24 δόσεις «για να υπάρχει εκλογίκευση του συστήματος», τόνισε ο υπουργός.
Επιπλέον, όπως είπε ο ίδιος, θα υπάρξει συμμόρφωση με την «απόφαση του ΣτΕ που μειώνει τον χρόνο παραγραφής των οφειλών από την 20ετία στη 10ετία, όπως ήταν και πριν το «νόμο Κατρούγκαλου», αναφορικά με τις οφειλές προς το ΙΚΑ», ενώ υπογράμμισε ακόμα μια φορά ότι πρόκειται «για παραγραφή οφειλών που δεν έχουν αναζητηθεί από τον ΕΦΚΑ εντός της 10ετίας. Αν έχουν αναζητηθεί, δεν παραγράφονται.
Όπως δεν παραγράφονται πουθενά και δεν παραγράφονταν και πριν το νόμο Κατρούγκαλου».
Εξηγώντας το σκεπτικό της απόφασης, ο υπουργός Εργασίας σχολίασε ότι εάν παραγράφονταν οφειλές που έχουν αναζητηθεί από τον ΕΦΚΑ, θα υπήρχε ο «ηθικός κίνδυνος», οι οφειλέτες να έχουν το κίνητρο να είναι ασυνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους.
«Θα εκλογικεύσουμε το σύστημα και θα συμμορφωθούμε με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Διότι αν λέγαμε “δεν βαριέσαι, δεν έχεις πληρώσει για 10 χρόνια και μετά στα χαρίζουμε”, θα έπρεπε να είναι κανείς ανόητος για να πληρώνει στον ΕΦΚΑ και θα κατέρρεε το ασφαλιστικό σύστημα» κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης σχετικά με το ζήτημα.
Σύμφωνα με την «Κ», η διάταξη της 10ετούς παραγραφής των οφειλών, όπως εκτιμούν στο υπουργείο Εργασίας, αφορά οφειλές ύψους 250 εκατ. ευρώ. Είναι χρέη για τα οποία δεν έχουν ασκηθεί εγκαίρως διακοπτικά της παραγραφής μέτρα, όπως είναι τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (πλειστηριασμοί κ.λπ.) είτε από τον ΕΦΚΑ, είτε από το ΚΕΑΟ.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, με την προωθούμενη παρέμβαση θα ανοίξει ο δρόμος της συνταξιοδότησης σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους, που λόγω των αυξημένων χρεών προς τον ΕΦΚΑ δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης.
Με την παραγραφή ενός σημαντικού μέρους των οφειλών, κι εφόσον το εναπομείναν χρέος δεν ξεπερνάει τις 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και τις 6.000 για τους αγρότες, η πόρτα της συνταξιοδότησης θα ανοίξει.
Αντίστοιχα, ανάσα σε περισσότερους από 150.000 ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ με χρέη προς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια και κυρίως εντός της πανδημίας του κορωνοϊού, εκτιμάται ότι θα δώσει η διάταξη που θα αυξάνει σε 24 τις δόσεις για την πάγια ρύθμιση οφειλών.
Η διάταξη που προωθείται αναμένεται να εισαγάγει ενιαίους κανόνες ως προς τη δυνατότητα πάγιας ρύθμισης οφειλών στο Δημόσιο, μεταξύ ΕΦΚΑ και ΑΑΔΕ.
Συγκεκριμένα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι 96.837 οφειλέτες που βρίσκονταν στο τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΚΕΑΟ, στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων (για συνολικό ρυθμιζόμενο χρέος 497,7 εκατ. ευρώ) αυτόματα θα ενταχθούν στη ρύθμιση των 24 δόσεων με αποτέλεσμα να μειωθεί στο μισό το ποσό της μηνιαίας δόσης.
Υπάρχουν βέβαια και οι πάνω από 90.000 ασφαλισμένοι που βγήκαν εκτός της ρύθμισης, και οι ειδικοί εκτιμούν ότι κάποιοι από αυτούς, εφόσον οι δόσεις αυξηθούν, θα μπορέσουν να ενταχθούν εκ νέου.
Σε κάθε περίπτωση, όπως ισχύει και σήμερα, στην πάγια ρύθμιση οφειλών μπορούν να ενταχθούν και όλοι οι υπόλοιποι «αρρύθμιστοι» οφειλέτες.