Αυτός είναι ο τελικός «χάρτης» των αυξήσεων στις συντάξεις - Οι ωφελούμενοι

Ταχύτερα από το αναμενόμενο προγραμματίζεται να καταβληθεί η αύξηση στις συντάξεις για το 2023, σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση.

Προς την κατεύθυνση αυτή, εισήχθη σχετική ρύθμιση στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για τον «εξορθολογισμό της ασφαλιστικής νομοθεσίας, την ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή, η οποία ορίζει ότι ο χρόνος καταβολής των ποσών που θα προκύψουν από το «ξεπάγωμα» των συντάξεων την 1η Ιανουαρίου 2023 θα επιταχυνθεί και, στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να εκδοθεί, πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2022, η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το ποσοστό αύξησης των συντάξεων.

Παράλληλα, στο νομοσχέδιο, οι κύριοι άξονες του οποίου εστιάζουν στην οικονομική στήριξη των ευάλωτων ομάδων, στον εξορθολογισμό ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών διατάξεων, στη ρύθμιση ζητημάτων αγοράς εργασίας, ισότητας και κατάργησης των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και σε προνοιακά ζητήματα, προβλέπεται, επίσης, ότι η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 250 ευρώ θα καταβληθεί έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022, όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα ρεπορτάζ.

Νωρίτερα και, συγκεκριμένα, έως τις 20 Δεκεμβρίου και όχι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, θα πραγματοποιηθούν, ειδικά για τον επόμενο μήνα, η τακτική καταβολή των προνοιακών επιδομάτων του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), καθώς και η καταβολή του επιδόματος γέννησης, του επιδόματος αναδοχής και του επιδόματος ομογενών.

Πώς θα προκύψει το ποσοστό αύξησης των συντάξεων

Όπως ορίζει η διάταξη, το ποσοστό αύξησης των κύριων συντάξεων από 1/1/2023 θα προκύψει με βάση τα στοιχεία του τιμαρίθμου και του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), όπως αποτυπώνονται στην Εισηγητική Έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού.

Ειδικότερα, το ποσοστό αύξησης θα ισούται με το ήμισυ του αθροίσματος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτών (δηλαδή του πληθωρισμού) του προηγούμενου έτους.

Σημειώνεται ότι, από εδώ και στο εξής, η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την αναπροσαρμογή των συντάξεων θα εκδίδεται μέχρι το τέλος του έτους, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού του έτους που αφορά.

Επομένως, με τη νομοθετική ρύθμιση, η αύξηση στις συντάξεις θα δοθεί με βάση τις προβλέψεις του προϋπολογισμού σχετικά με την πορεία του ΑΕΠ και του πληθωρισμού, στη συνέχεια, τα στοιχεία θα οριστικοποιηθούν από την ΕΛΣΤΑΤ και, στις αρχές του 2024, θα γίνουν οι απαιτούμενες αναπροσαρμογές, εάν χρειάζεται.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το υπουργείο, «επειδή τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δημοσιεύονται κάθε Οκτώβριο, τυχόν διαφορές που μπορεί να προκύψουν, θα καλύπτονται στην απόφαση του αμέσως επόμενου έτους και θα αποδίδονται».

Με τη ρύθμιση αυτή, καθιερώνεται μία σταθερή βάση υπολογισμού της αναπροσαρμογής των συντάξεων με επαληθεύσιμα και σταθερά ετήσια στοιχεία.

Επιπλέον, στο νομοσχέδιο αποσαφηνίζεται ότι το ποσό της βασικής σύνταξης του τ. ΟΓΑ ορίζεται σε 360 ευρώ και, από 1/1/2023, αυξάνεται με τον τρόπο που προαναφέρθηκε.

Ο τελικός «χάρτης» των αυξήσεων στις συντάξεις – Πόσοι ωφελούνται

Εκτός, όμως, από το «ξεπάγωμα» των τακτικών αυξήσεων στις συντάξεις, η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων θα δει και άλλες αυξήσεις που απορρέουν από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, από την καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ και από την 4η δόση του επανυπολογισμού των συντάξεων με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.

Ενδεικτικά, από την ανάλυση των στοιχείων που ολοκληρώθηκε από τις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ και που λαμβάνουν υπ’ όψιν όλες τις επικείμενες αυξήσεις στις αποδοχές τους, που πρόκειται να εφαρμοστούν σταδιακά από τα τέλη του 2022, προκύπτουν τα εξής:

– Συνολικά, το 94,6% των συνταξιούχων θα δουν μία, δύο ή και τρεις αυξήσεις στις αποδοχές τους.

– Διπλές αυξήσεις θα δουν σχεδόν 1,3 εκατομμύρια συνταξιούχοι.

– 1 στους 2 συνταξιούχους, με τον συνδυασμό των παραπάνω αυξήσεων, θα λάβει τουλάχιστον μία επιπλέον σύνταξη.

– Το 88% όσων διαθέτουν μεγάλη προσωπική διαφορά θα δουν και αυτοί αυξήσεις, μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και της καταβολής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ.

Έκτακτη οικονομική ενίσχυση

Μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ύψους 250 ευρώ.

Δικαιούχοι του μέτρου είναι 2,3 εκατομμύρια ευάλωτοι πολίτες.

Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση θα καταβληθεί έως τις 20 Δεκεμβρίου 2022 σε ευάλωτους συνταξιούχους, για τους οποίους διευρύνονται και τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια, σε δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, σε ανασφάλιστους υπερήλικες, σε δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και σε δικαιούχους του επιδόματος παιδιού.

Υπενθυμίζεται ότι, το μέτρο αφορά και τους μακροχρόνια ανέργους από 12 έως 24 μήνες – στη βάση του μοντέλου που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας – που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, όμως, γι’ αυτούς δεν απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, αλλά απόφαση της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).

Ειδικότερα, όπως έχει ήδη ανακοινώσει το υπουργείο Εργασίας, όσον αφορά στους ευάλωτους συνταξιούχους, δυνητικοί δικαιούχοι του βοηθήματος είναι όσοι, κατά τον μήνα Νοέμβριο 2022, λαμβάνουν:

α) Οριστική ή προσωρινή κύρια σύνταξη ή προκαταβολή κύριας σύνταξης, λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου

β) Προσυνταξιοδοτική παροχή

γ) Αναπηρικά επιδόματα (όσα καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ)

δ) Καταλαμβάνονται επίσης και οι συνταξιούχοι εκείνοι που λαμβάνουν σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (ανάπηροι πολέμου, καλλιτέχνες, κλπ).

Προκειμένου να προσδιοριστούν οι τελικοί δικαιούχοι, θα εξεταστεί ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

– Το ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα για το φορολογικό έτος 2022 δεν υπερβαίνει τις 9.600 ευρώ.

– Το ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημά τους (το άθροισμα των φορολογητέων εισοδημάτων του υπόχρεου και του/της συζύγου/μέρους συμφώνου συμβίωσης) δεν υπερβαίνει τις 16.800 ευρώ.

– Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού που προκύπτει από την πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ έτους 2022 (φορολογικού έτους 2021), δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ.

– Είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και έχουν υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021.

Διευκρινίζεται ότι το ύψος της ενίσχυσης ανά δικαιούχο είναι 250 ευρώ, ανεξάρτητα του αριθμού εξαρτώμενων μελών αυτού.

Σε περίπτωση που και οι δύο σύζυγοι είναι δικαιούχοι της ενίσχυσης, τότε η ενίσχυση καταβάλλεται και στους δύο δικαιούχους, σύνολο 500 ευρώ.

Εάν ο δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη και από τον e-ΕΦΚΑ και το ΓΛΚ, η ενίσχυση καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ.

Επίσης, προβλέπεται ότι η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων και το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων χορηγούνται προσαυξημένα κατά 250 ευρώ στους 36.000 περίπου δικαιούχους.

Αν ένας χαμηλοσυνταξιούχος του ΕΦΚΑ είναι ταυτόχρονα δικαιούχος αναπηρικού ή άλλου επιδόματος του ΟΠΕΚΑ , θα λάβει μόνο την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων.

Διπλή δόση τον Δεκέμβριο για τους περίπου 225.000 δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

Διπλή δόση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα χορηγηθεί τον Δεκέμβριο στους περίπου 225.000 δικαιούχους του, με στόχο τη στήριξη των ωφελουμένων που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου – Τι αλλάζει για τους συνταξιούχους

Καταργούνται όλες οι επιμέρους συνταξιοδοτικές διατάξεις των φορέων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ για τη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης από κοινή νόσο και δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο για όλα τα Άτομα με Αναπηρία, με άρση της διάκρισης σε «παλαιούς» και «νέους» ασφαλισμένους, που προβλεπόταν, μέχρι τώρα και επέρχεται μείωση του ποσοστού αναπηρίας από 67% σε 50% για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ως προϋπόθεση λήψης παροχών αναπηρίας, ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με όσα ισχύουν για τους ασφαλισμένους των υπόλοιπων πρώην Ταμείων, ενώ, από την 1η Ιανουαρίου 2025, ο τ. ΟΓΑ θα υπαχθεί και εκείνος πλήρως στο ενιαίο αυτό πλαίσιο ως προς την αναπηρία.

Με άλλη διάταξη, προβλέπεται ότι για όσους δημοσίους υπαλλήλους είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010, 2011 και 2012, (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας, μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά συμπληρωθούν έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.

Αν, όμως, τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015 δεν συμπληρώνονται εντός του 2022, οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας τα έτη 2010, 2011 και 2012, δεν δικαιούνται μειωμένη σύνταξη το 2022, αλλά μόλις συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους.

Με το νομοσχέδιο, εισάγεται επίσης ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία διευκολύνεται η απονομή σύνταξης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, καθώς θεσπίζεται η απευθείας εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης από τον τελευταίο φορέα διαδοχικής ασφάλισης, εφόσον σε αυτόν έχουν διανυθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης, με 300 την τελευταία πενταετία (προηγουμένως 1.500 και 500 αντίστοιχα).

Επιπλέον, καθορίζεται ανώτατο όριο για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, που ανέρχεται στο 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40 ευρώ/μήνα).

Το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις καταλαμβάνει όλες τις συντάξεις που θα καταβληθούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα της έναρξης ισχύος της προτεινόμενης ρύθμισης.