Αυτά είναι τα 11 επαγγέλματα του μέλλοντος

Έντεκα σύγχρονα επαγγέλματα με μεγάλη ζήτηση και μέλλον στην παραγωγική οικονομία προκύπτουν από έρευνα του ΣΕΒ που παρουσιάστηκε σε συνέντευξη Τύπου.

Όπως τονίζει ο ΣΕΒ, στην Ελλάδα, παρά τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, την αύξηση του αριθμού των πτυχιούχων ανώτατης εκπαίδευσης και το ευρύ φάσμα επιλογών που προσφέρει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, σε επίπεδο βαθμίδων, διαδρομών και ειδικοτήτων, οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας και εντοπίζουν ελλείψεις, τόσο τεχνικών όσο και οριζόντιων δεξιοτήτων, στο ανθρώπινο δυναμικό τους.

Παρότι η ζήτηση για τεχνικά επαγγέλματα είναι σημαντική, παραδοσιακά, η συντριπτική πλειονότητα των νέων (και των οικογενειών τους) στοχεύει σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση.

Υπάρχουν, όμως, επαγγέλματα με μέλλον, ειδικότητες και δεξιότητες που θα χρειασθεί η ελληνική οικονομία για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Στην εκστρατεία ενημέρωσης του ΣΕΒ «Η Ελλάδα παράγει: Επαγγέλματα με μέλλον», παρουσιάζεται η καθημερινότητα σε επαγγέλματα που είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις προκλήσεις των επιχειρήσεων σήμερα. Επίκεντρο είναι οι εργαζόμενοι και οι βιωματικές εμπειρίες τους σε πραγματικές συνθήκες εργασίας.

Στα επαγγέλματα αυτά απασχολούνται περισσότεροι από 240.000 εργαζόμενοι, το σύνολο σχεδόν με καθεστώς πλήρους απασχόλησης, ενώ από την έρευνα του ΣΕΒ προκύπτει ότι:

(–) Οι μισθοί και η απασχόληση σε αυτά έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και η βελτίωση αυτή έχει επιτευχθεί με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι στο σύνολο της οικονομίας

(–) Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξεύρεσης κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού

(–) Οι προβλέψεις για την εξέλιξη της απασχόλησης είναι ευοίωνες για πολλά από αυτά

(–) Βρίσκονται στο προπύργιο της τεχνολογικής εξέλιξης

Πρόκειται για τις εξής ειδικότητες:

1. Μηχανικός Δικτύων και Βάσεων Δεδομένων
2. Μηχανικός Ανάπτυξης Λογισμικού
3. Τεχνικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων
4. Τεχνικός Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων
5. Τεχνικός Αυτοματισμών
6. Στέλεχος Διαχείρισης Ασφάλειας & Ποιότητας Τροφίμων
7. Εργοδηγός κλάδου εξόρυξης
8. Στέλεχος προώθησης εξαγωγών
9. Στέλεχος εφοδιαστικής αλυσίδας
10. Τεχνικός Ηλεκτρολογικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων και Δικτύων
11. Χειριστής μηχανημάτων έργου

«Στο παρόν και μέλλον της εργασίας, κεντρικό ρόλο έχει η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των εργαζομένων, ενόψει των νέων προκλήσεων, σε έναν κόσμο που εξελίσσεται και αλλάζει ταχύτατα».

Αυτή τη σύγχρονη ατζέντα, που αποτελεί και τη νέα μεγάλη μεταρρυθμιστική πρόκληση για όλους, θέτει σε προτεραιότητα ο ΣΕΒ, όπως τόνισε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, κ. Θεόδωρος Φέσσας, μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου. Ο κ. Φέσσας αναφέρθηκε ειδικότερα στην πρωτοβουλία του ΣΕΒ για τις Νέες δεξιότητες και τα Επαγγέλματα με Μέλλον, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «η σύγχρονη παιδεία είναι καταλύτης ανάπτυξης».

Ο κ. Φέσσας επισήμανε ότι ο ΣΕΒ έχει επανειλημμένα καταθέσει τεκμηριωμένες προτάσεις για την ενίσχυση των παραγωγικών επενδύσεων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη φορολογία, και άλλα, ως κρίσιμες προϋποθέσεις για το άλμα προς τα εμπρός. Όμως, η αναβάθμιση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και η κάλυψη του χάσματος γνώσης και δεξιοτήτων είναι ο πλέον κρίσιμος συντελεστής ανάπτυξης και ευημερίας στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Ο κ. Φέσσας τόνισε το διαρθρωτικό πρόβλημα των αστοχιών της τεχνικής, τεχνολογικής και επαγγελματικής μας εκπαίδευσης και κατάρτισης, που σηματοδοτεί την αποτυχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος να ευθυγραμμιστεί με τις σημερινές παραγωγικές προκλήσεις.

Αποτέλεσμα είναι οι επιχειρήσεις να μην βρίσκουν τις δεξιότητες που αναζητούν και πολλοί συμπολίτες μας να μην βρίσκουν δουλειά. Είναι ενδεικτικό ότι το 35% των επιχειρήσεων του δείγματος στην έρευνα του ΣΕΒ αδυνατεί να βρει εργαζόμενους και στελέχη με τις κατάλληλες δεξιότητες, τη στιγμή που η ανεργία στη χώρα μας, παραμένει η υψηλότερη στην Ευρώπη.

Στη συνέντευξη Τύπου παρουσιάστηκαν τα βασικά σημεία της μεγάλης έρευνας του ΣΕΒ για τις επιχειρήσεις σχετικά με τα θέματα ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και 20 προτάσεις του Συνδέσμου σχετικά με το επαναπροσανατολισμό της εκπαίδευσης, με έμφαση στην αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και την αποτελεσματική διασύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και τον κόσμο της εργασίας.

Η έρευνα του ΣΕΒ «Επιχειρήσεις και Ανθρώπινο Δυναμικό» πραγματοποιήθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2018. Συμμετείχαν 831 επιχειρήσεις με απασχόληση μεγαλύτερη των 30 ατόμων και αφορούσε συνολικά περίπου 150 χιλιάδες εργαζόμενοι. Επιλέχθηκαν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έξι κλαδικά οικοσυστήματα της ελληνικής οικονομίας:

α) Αγροδιατροφή

β) Βιοοικονομία Υγεία και Φάρμακο 

γ) Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών 

δ) Δομικά Υλικά και Μέταλλο 

ε) Ενέργεια

στ) Logistics και Μεταφορές

Τα βασικά ευρήματα της έρευνας

Η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων αναφέρεται ως ο σημαντικότερος λόγος δυσκολίας πλήρωσης των κενών θέσεων εργασίας (27,7%). Ακολουθούν η έλλειψη της απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας (21,3%), η απομακρυσμένη γεωγραφικά θέση της επιχείρησης (12,4%) και η έλλειψη των απαιτούμενων τυπικών προσόντων (11,5%).

Αξίζει να αναφερθεί η διαφοροποίηση που παρουσιάζουν οι περισσότερο εξωστρεφείς επιχειρήσεις του δείγματος ως προς τους λόγους δυσκολίας. Συγκεκριμένα, η έλλειψη απαιτούμενης εργασιακής εμπειρίας αλλά και η δυσκολία πρόσβασης στη γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται η επιχείρηση, αναφέρονται με μεγαλύτερη συχνότητα και αναδεικνύουν τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της μεταποίησης, κυρίως, σε περιφερειακό επίπεδο, να στελεχωθούν με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό. Είναι ενδιαφέρον ότι ως λόγος, ο χαμηλός μισθός, αναφέρεται σε μικρό ποσοστό απαντήσεων, γεγονός που υπονοεί την πρόθεση των επιχειρήσεων να προσφέρουν υψηλότερες αμοιβές για την προσέλκυση του ανθρώπινου δυναμικού που επιθυμούν.

Για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του δείγματος (≥150 εργαζόμενοι), σημαντικότερες δυσκολίες για την πλήρωση θέσεων εργασίας είναι η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων και ο ανταγωνισμός από άλλες επιχειρήσεις στην προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού με κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες από μια περιορισμένη «δεξαμενή» υποψηφίων.

Η έλλειψη δεξιοτήτων είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από την έλλειψη τυπικών προσόντων

Πάνω από 1 στις 4 επιχειρήσεις (27.7%) αξιολογεί την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων ως τη σημαντικότερη δυσκολία στην πλήρωσης κενών θέσεων εργασίας. Αντίθετα, η έλλειψη τυπικών προσόντων αξιολογήθηκε ως σημαντικός λόγος από το 11.5% των επιχειρήσεων (11,5%). Είναι δε ακόμα μικρότερο πρόβλημα για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις (8,3%) και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (7,2%).

Ελλείψεις δεξιοτήτων και στους ήδη απασχολούμενους

Σημαντικές ελλείψεις καταγράφονται ως προς τις τεχνικές / επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες. Περίπου το 46% των επιχειρήσεων εντοπίζει ελλείψεις σε τρεις σημαντικές κατηγορίες επαγγελμάτων :Στους «Τεχνικούς», τους «Ειδικευμένους Τεχνίτες» και τους «Χειριστές Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων».

Είναι αξιοσημείωτο ότι για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις οι ελλείψεις σε τεχνικές / επαγγελματικές δεξιότητες εντοπίζονται σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από το μέσο όρο του συνόλου των επιχειρήσεων. Ειδικότερα, εντοπίζονται ελλείψεις σε επαγγέλματα κρίσιμα για εξωστρεφείς δραστηριότητες και συμμετοχή σε διεθνείς αλυσίδες αξίας. Τα επαγγέλματα αυτά, εκτός από εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες, απαιτούν και πιο οριζόντιες δεξιότητες όπως η διαχείριση καινοτομίας εξωστρέφειας, ανάπτυξης στρατηγικών πωλήσεων, κλπ.

Και οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις του δείγματος δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις ελλείψειςγνώσεων και δεξιοτήτων οριζόντιου χαρακτήρα, όπως η «οργάνωση και διοίκησηέργου», η «διαχείριση καινοτομίας και τεχνολογίας» κλπ. Οι ελλείψεις αυτές εντοπίζονται κυρίως σε επαγγέλματα υψηλών προσόντων όπως τα «Ανώτερα Διευθυντικά Στελέχη» και το «Επιστημονικό Δυναμικό».

Οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν νέες ανάγκες σε γνώσεις και δεξιότητες Τεχνολογίες όπως οι αυτοματισμοί και τα νέα λογισμικά, δημιουργούν νέες ανάγκες ενώ η, η έλλειψη δεξιοτήτων προκαλεί και αύξηση του φόρτου εργασίας για το υφιστάμενο προσωπικό. Παράλληλα, αυξάνει τα λειτουργικά κόστη και καθυστερεί την ανάπτυξη νέων προϊόντων ή/και υπηρεσιών.

Η ένταση του διεθνούς ανταγωνισμού αυξάνει την ανάγκη ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών και διευρύνει το χάσμα δεξιοτήτων

Ο παραγωγικός μετασχηματισμός με σκοπό την οικοδόμηση ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού παραγωγικού προτύπου απαιτεί και την προώθηση ριζικών μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση και κατάρτιση.

Κρίσιμες προτάσεις μεταρρύθμισης

• Αποτελεσματική διασύνδεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης παραγωγικής οικονομίας και των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων
• Προώθηση των γνώσεων και δεξιοτήτων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).
• Ενίσχυση της σύγχρονης τεχνολογικής και τεχνικής εκπαίδευσης
• Προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλες τις βαθμίδες
• Ενίσχυση των μεθόδων μάθησης που βασίζονται στην εργασία (μαθητεία, πρακτική άσκηση κλπ.) σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης
• Εφαρμογή εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνικών για την ανάπτυξη των απαραίτητων οριζόντιων (γνωσιακών) δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού

Πατήστε το κουμπί “Δείτε το έγγραφο” για να “κατεβάσετε” ολόκληρη την έρευνα.