Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024

Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024.

Σύμφωνα με το Εορτολόγιο, Πέμπτη 3 Οκτωβρίου, είναι του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου.

Γιορτάζουν τα ονόματα: Διονύσιος, Διονύσης, Νιόνιος, Νύσης, Ντένης, Διονυσία, Διονυσούλα, Νύσα, Σίσσυ, Ντενίζ, Ντενίς, Δάμαρις, Ρουστίκος, Χαιρήμων, Φαύστος, Θεότεκνος, Θεαγένης.

Οι Άγιοι:

Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης    

Τέμνῃ κεφαλήν· καὶ τὸ λοιπὸν ὡς μέγα! Ἄρας γὰρ αὐτήν, Διονύσιε τρέχεις.
Τμηθεὶς Διονύσιε τρίτῃ κεφαλὴν θέες αἴρων.

Ἔρωτι φλεγόμενος τοῦ σοῦ Δεσπότου, τῇ φλογὶ παρέδωκας σαὐτὸν ἡδέως.
Τρίτη Ὀκτωβρίοιο θάνε Διονύσιος.

Ο Άγιος Διονύσιος καταγόταν από την πόλη των Αθηνών. Έζησε και μαρτύρησε τα χρόνια που αυτοκράτορας ήταν ο Δομετιανός. Διακρίθηκε για τη φιλοσοφική του κατάρτιση κα τη βαθιά του καλλιέργεια. Αρχικά ήταν ειδωλολάτρης και μέλος της Βουλής του Αρείου Πάγου. Το κήρυγμα όμως του Αποστόλου Παύλου άγγιξε την παιδευμένη και ευαίσθητη ψυχή του και βαπτίσθηκε. Αργότερα διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο των Αθηνών τον ευσεβή Ιερόθεο. Επιβραβεύθηκε από το θεό για τη χριστιανική του δράση με το χάρισμα να επιτελεί θαύματα. Περιόδευσε σε πολλά μέρη της Δύσης, όπου κήρυξε τον ευαγγελικό λόγο και ερμήνευσε τις ιερές γραφές. Όταν έφθασε στο Παρίσι συνελήφθη και αργότερα αποκεφαλίσθηκε. Μαζί του μαρτύρησαν και δύο μαθητές του, ο Ρουστικός και ο Ελευθέριος. Ο ηγεμόνας της περιοχής έδωσε εντολή να μη θάψει κανείς τα άγια λείψανα των μαρτύρων, όμως κάποιοι χριστιανοί τα φύλαξαν και όταν δεν υπήρχε πλέον φόβος τα ενταφίασαν με τιμές. Κατά την άποψη του Μιχαήλ Ι. Γαλανού «εἰς τὰ συναξάρια ὅμως, καὶ εἰς τὸ Μηναῖον αὐτὸ ἐν τῷ ἑορτολογίῳ τῆς τρίτης Ὀκτωβρίου, τελεῖται ἀνατροπὴ τῆς ἱστορικῆς… ἀληθείας» (Γαλανού Ι. Μιχαήλ, Οι βίοι των Αγίων, μην Οκτώβριος, Αθήναι 1951, σελ. 22). Σύμφωνα με τον παραπάνω συγγραφέα, η άποψη, κατά την οποία ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης μαρτύρησε στο Παρίσι, είναι εσφαλμένη. Ο Άγιος Διονύσιος υπήρξε συγγραφέας πλήθους θεολογικών συγγραμμάτων, από τα όποια παραθέτουμε σε μετάφραση ορισμένα λόγια του, σχετικά με την Αγιότητα, τη Βασιλεία και την Κυριότητα του Θεού: «Αγιότητα, λοιπόν, είναι κατά τη γνώμη μας η καθαρότητα η ασημάδευτη από οποιοδήποτε μίασμα, η πλήρης και ολότελα άσπιλη. Βασιλεία είναι η τακτοποίηση κάθε ορίου, κάθε τάξης, κανονισμού, κατάστασης . Κυριότητα δεν είναι μόνο η υπεροχή πάνω στους χειρότερους, άλλο και η συνολική των καλών και αγαθών και πλήρης ολοκτησία, καθώς και η αληθινή και αμετάβλητη βεβαιότητα. Γι΄ αυτό και η κυριότητα ετυμολογείται από το “κύρος” και το “κύριο” και το “κυρίευαν”. Θεότητα είναι η πρόνοια που θεάται τα πάντα και με τέλεια αγαθότητα “περιθέει” (περιέχει) και συνέχει τα πάντα, τα γεμίζει με τον εαυτό της και υπερέχει από όλα όσα απολαμβάνουν τα δώρα της πρόνοιας της» (Διονυσίου Αρεοπαγίτου, «Περί Θείων Ονομάτων». Εκδόσεις Π. Πουρναρό). Περισσότερες και πιο συγκεκριμένες ιστορικές πληροφορίες για τη ζωή του Αγίου Διονυσίου δεν έχουμε πλην αυτών των λίγων που προαναφέραμε. Τα υπόλοιπα που αναφέρουν ορισμένοι Συναξαριστές, ανήκουν στα πλαίσια της παραδόσεως και μόνο. Ύστερα από την με αριθμ. 22/30 Σεπτεμβρίου 1999 μ.Χ. εγκύκλιο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, η μνήμη του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου συμπεριελήφθηκε να τιμάται επιπρόσθετα και στις 12 Οκτωβρίου όπου και ορίσθηκε να τιμάται η Σύναξη των εν Αθήναις Αγίων.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α’
Ἀγρευβεῖς τῷ τοῦ Παύλου Πάτερ κηρύγματι, ὑφηγητὴς ἀνεδείχθης τῶν ὑπὲρ νοῦν δωρεῶν, διαvoiα ὑψηλὴ καλλωπιζόμενος, τῶν γὰρ ἀΰλων οὐσιῶν, τᾶς ἀρχὰς μυσταγωγεῖς, ὡς μύστης τῶν ἀπορρήτων, καὶ τῆς σοφίας ἐκφάντωρ, Ἱερομάρτυς Διονύσιε.

Αγία Δάμαρις η Αθηναία

Η Αγία Δάμαρις είναι η πρώτη Αθηναία, που μαζί με τον άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη πίστεψαν στο κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου το 52 μ.Χ. Το όνομά της Αγίας αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων: «Τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης καὶ γυνὴ ὀνόματι Δάμαρις καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς». (Πράξ. Ιζ΄ 34). Το γεγονός λοιπόν ότι αναφέρεται και  ονομαστικά από τον Ευαγγελιστή Λουκά στις Πράξεις του, υποδεικνύει ότι πρόκειται για αξιόλογη προσωπικότητα και για γυναίκα από ευγενή οικογένεια και φυσικά με υψηλή κοινωνική θέση. Είναι γεγονός ότι η χριστιανική κοινότητα των Αθηνών, αρχικά τουλάχιστον, στα χρόνια του Αποστόλου Παύλου, μόλις και διατηρούνταν ανάμεσα στον ειδωλολατρικό κόσμο των Αθηνών. Και είναι και πάλι γεγονός ότι ο Απόστολος Παύλος ουδέποτε επισκέφτηκε ξανά την Εκκλησία των Αθηνών. Ωστόσο η Εκκλησία με επίσκοπο τον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, τον όποιο κατέστησε ο ίδιος ο Παύλος, εξακολουθούσε να υπάρχει και με τον καιρό να αναπτύσσεται. Σ’ αυτό βεβαίως έχει συμβολή και η Δάμαρις. Ήταν μια αληθινά ιεραποστολική ψυχή η Αθηναία αυτή γυναίκα. Φυσικά ασκούσε την ιερή αυτή διακονία παντού, ιδιαίτερα ανάμεσα στον γυναικείο κόσμο. Και την ασκούσε με αμείωτο ζήλο και παλμό. Μαθήτρια του Αποστόλου Παύλου η Δάμαρις, μοχθούσε καθημερινά, όπως και ο Διδάσκαλος της, κηρύττοντας με όποιο τρόπο μπορούσε το ευαγγέλιο του Χριστού. Εξάλλου είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάθε φορά που ο μεγάλος Απόστολος επισκεπτόταν την Εκκλησία της Κορίνθου, εκείνη πήγαινε σε συνάντησή του, για να γυρίζει στην Αθήνα πιο δυνατή και πιο φλογερή στην διακονία της.

Ἀπολυτίκιον Ήχος δ’
Του Παύλου ως ήκουσας, δημηγορούντος σοφώς, έδέξω το κήρυγμα, της ευσεβείας θερμώς, Κυρίω πιστεύσασα .Όθεν ή εν Αθήναις, Εκκλησία τιμά σε, Δάμαρις μακαρία, ως θεράπαιναν θείαν, Χριστώ οικειουμένην, τούς σε μακαρίζοντας.

Άγιοι Ρουστίκος και Ελευθέριος

Ἐλευθέριον καὶ Ῥουστικὸν τὸ ξίφος, Ἐλευθέρους τίθησι καὶ τῶν γηΐνων.

Οι Άγιοι Ρουστίκος και Ελευθέριος υπήρξαν μαθητές του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου (βλέπε 3 Οκτωβρίου). Ο μεν πρώτος ήταν Ιερέας ο δε δεύτερος διάκονος. Ίσως μάλιστα να ήταν και Αθηναίοι. Μαρτύρησαν δια ξίφους μαζί με τον Άγιο Διονύσιο, κατά τον επί Δομετιανού διωγμό (81 – 96 μ.Χ.).

Άγιος Διονύσιος Ιερομάρτυρας και οι μαρτυρήσαντες μαζί μ’ αυτόν

Φαύστος, Γάιος, Πέτρος, Παύλος, Ευσέβιος, Χαιρήμων και άλλοι δύο μάρτυρες

Διονύσιος σὺν συνάθλων ὀκτάδι, Ζόφου μεταστάς, φωτὸς οἰκεῖ χωρίον.

Ο Άγιος Διονύσιος ήταν επίσκοπος Αλεξανδρείας, που μαρτύρησε όταν αυτοκράτορας ήταν ο Ουαλεριανός (254 μ.Χ.). Ο έπαρχος Αιμιλιανός μάταια προσπάθησε να τον αποσπάσει από τη χριστιανική πίστη με υποσχέσεις, απειλές και τιμωρίες. Ο Διονύσιος ήταν δοκιμασμένος αθλητής του Χριστού, ακόμα από τον διωγμό επί Δεκίου. Μαζί του μάζεψε και οκτώ μαθητές του, κατά πάντα άξιους του διδασκάλου στη ζέση της ευσέβειας και στη στερεότητα της πίστης. Όλους, δέσμιους τους έκλεισαν σ’ ένα στενό χώρο, όπου τους βασάνισαν σκληρά και έτσι παρέδωσαν τις αγίες τους ψυχές στον Θεό. Τα ονόματα των έξι από τους οκτώ μαθητές του Διονυσίου ήταν, Φαύστος, Γάιος, Πέτρος, Παύλος, Ευσέβιος και Χαιρήμων.
Η μνήμη των δύο τελευταίων μαζί μ’ αυτή του Φαύστου και Γάιου, επαναλαμβάνεται και την 4η Οκτωβρίου.

Άγιος Θεαγένης

Ὡς ἦλθεν ἐν χρῷ τῆς πυρᾶς Θεαγένης, Εἰσῆλθεν αὐτὴν οὐ ταραχθεὶς τῇ θέᾳ.

Ο Άγιος Θεαγένης ή Θεογένης μαρτύρησε δια πυρός.

Άγιος Θεότεκνος

«Ἅπαξ ἐλεύσθην» καὶ Θεότεκνος λέγει, Ὡς Παῦλος εἶπε, πρὸς Κορινθίους γράφων.

Ο Άγιος Θεότεκνος μαρτύρησε δια λιθοβολισμού.

Όσιος Ιωάννης ο Χοζεβίτης επίσκοπος Καισαρείας

Pυσθείς απείρων πειρατηρίων βίου, Iωάννης άπειρα λήψεται γέρα.

Ο Όσιος Ιωάννης στην αρχή είχε πέσει στην πλάνη των μονοφυσιτών. Όταν δηλαδή επί βασιλίσσης Πουλχερίας η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα καταδίκασε τις αιρετικές δοξασίες του Ευτυχούς, ο Ιωάννης δεν θέλησε να δεχτεί τη δογματική ερμηνεία και απόφαση της συνόδου αυτής. Αλλά το εσωτερικό της ψυχής του Ιωάννη δεν είχε εγωιστικά ελατήρια, ήταν δεκτικό, διότι οι πλούσιοι και ευσεβείς γονείς του, στη Θήβα της Αιγύπτου, τον ανέθρεψαν με την ανάλογη χριστιανική παιδεία. Έτσι ο Θεός ευλόγησε να απαλλαχτεί από την πλάνη του ως έξης. Κάποτε πήγε στην Ιερουσαλήμ, για να προσκυνήσει τον τάφο του Κυρίου και να δεχτεί εκεί τη θεία κοινωνία. Πριν φτάσει η ήμερα εκείνη, ορθόδοξοι κληρικοί, φρόντισαν να τον διαφωτίσουν και να τον απαλλάξουν από την πλάνη του. Αλλά και πάλι ο Ιωάννης βρισκόταν σε αμφιταλάντευση. Την παραμονή λοιπόν της ημέρας που θα κοινωνούσε, άκουσε στ’ όνειρο του φωνή, που του έλεγε ότι είναι ανάξιοι να κοινωνούν όσοι χωρίζονται από την αλήθεια της ορθόδοξης εκκλησίας. Τότε ο Ιωάννης πείστηκε οριστικά. Όταν επέστρεψε στην Αίγυπτο, μόνασε στον τόπο Χοζεβά. Μάλιστα, τόσο πολύ ανέπτυξε τις αρετές της Ορθοδοξίας, που ο Θεός τον αξίωσε να θεραπεύει δαιμονισμένους με την προσευχή του. Κατόπιν τον έκαναν επίσκοπο Καισαρείας, αλλά αυτός επέστρεψε στο ασκητήριό του, όπου και πέθανε ευεργετώντας αναρίθμητες ψυχές με την ορθόδοξη διδασκαλία του.

Όσιος Διονύσιος ο Έγκλειστος «εν τω Σπηλαίω»

Ο Όσιος Διονύσιος αναφέρεται εν συντομία στο Πατερικό της Λαύρας των Σπηλαίων.
Το Πάσχα του 1463 μ.Χ. επισκέφτηκε τον τόπο όπου βρίσκονταν τα λείψανα των Πατέρων των Σπηλαίων και φώναξε: «Άγιοι πατέρες και οι αδελφοί, σήμερα είναι μεγάλη ημέρα! Χριστός Ανέστη» και τότε άκουσε μια φωνή σαν βροντή που προερχόταν από τους κεκοιμημένους Πατέρες: «Αληθώς Ανέστη». Από τότε ο Όσιος Διονύσιος έζησε σαν Έγκλειστος την υπόλοιπη του ζωή και μετά από πολλούς αγώνες, κοιμήθηκε εν ειρήνη. Το θαύμα που έγινε στον Όσιο Διονύσιο αναφέρεται στην 8η ωδή του Κανόνα των Αγίων των Σπηλαιών του Κίεβου.