Νέος προϋπολογισμός της ΕΕ 2028–2036: Οι προτεραιότητες του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε επίσημα την έκθεσή του για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτοντας το πλαίσιο για την περίοδο 2028–2036. Η έκθεση, που εγκρίθηκε με 317 ψήφους υπέρ, ζητά έναν ενισχυμένο, στρατηγικά προσανατολισμένο και πιο ευέλικτο προϋπολογισμό, ικανό να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των πολιτών της ΕΕ σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων γεωπολιτικών και οικονομικών αλλαγών.

Οι βασικές κατευθύνσεις του νέου ΠΔΠ

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί σε σημαντική αύξηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), με εστίαση σε:

• Ασφάλεια και άμυνα
• Ανταγωνιστικότητα και καινοτομία
• Αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης

Χωρίς να τίθενται σε δεύτερη μοίρα πολιτικές όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής, το Κοινοβούλιο ζητά μια δομή που θα διασφαλίζει διαφάνεια, συμμετοχή τοπικών αρχών και κοινοβουλευτική λογοδοσία.

Το χρονοδιάγραμμα: Ιούλιο η πρώτη πρόταση από την κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να καταθέσει την επίσημη πρότασή της στις 25 Ιουλίου 2025, με στόχο τον καθορισμό:

• των χρηματοδοτικών ορίων ανά τομέα
• των κανόνων δαπανών
• και των νέων «ιδίων πόρων» της ΕΕ

Η έγκριση του ΠΔΠ απαιτεί ομοφωνία στο Συμβούλιο της ΕΕ και έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Οι νέες προτεραιότητες και το ρίσκο της ισορροπίας

Ο προϋπολογισμός για την τρέχουσα περίοδο (2021–2027) αγγίζει τα 1,211 τρισ. ευρώ, ενώ με την προσθήκη του NextGenerationEU φθάνει τα 2,018 τρισ. ευρώ. Πλέον, το βάρος μετατοπίζεται από τις παραδοσιακές πολιτικές (γεωργία, συνοχή) σε τομείς όπως:

• Ευρωπαϊκή ασφάλεια
• Αμυντική συνεργασία
• Ψηφιακή και τεχνολογική κυριαρχία

Δείτε επίσης: Ο Τραμπ επανέρχεται με «μετονομασία» του Περσικού Κόλπου σε Αραβικό

Παράλληλα, η ΕΚΤ και αρκετά κράτη-μέλη ζητούν αύξηση του ΠΔΠ έως το 1,8% του ΑΕΕ της ΕΕ, ώστε να διατηρηθεί η Ένωση ανταγωνιστική και αυτάρκης.

Χρηματοδοτικές προκλήσεις και νέες πηγές εσόδων

Η πρόεδρος του ΕΚ Ρομπέρτα Μέτσολα επεσήμανε ότι ένα σημαντικό ποσοστό του επόμενου προϋπολογισμού θα πρέπει να διατεθεί στην εξυπηρέτηση των κοινών ευρωπαϊκών δανείων μετά την COVID-19. Το κόστος αυτό αναμένεται να ξεπεράσει τα 25 δισ. ευρώ ετησίως.

Για να αποφευχθεί η απορρόφηση στρατηγικών κονδυλίων, υπογραμμίζεται η ανάγκη εισαγωγής νέων ίδιων πόρων, όπως:

• φόροι σε μη ανακυκλώσιμα πλαστικά
• τελωνειακά έσοδα
• ποσοστό επί του ΦΠΑ

Προς ένα πιο ενιαίο και αποτελεσματικό μοντέλο

Η πρόταση της Κομισιόν να υιοθετηθεί το μοντέλο «εθνικά σχέδια ανά χώρα», κατά τα πρότυπα του Ταμείου Ανάκαμψης, συναντά αντιδράσεις από το Κοινοβούλιο, που ζητά συλλογική ευθύνη και ευρωπαϊκό σχεδιασμό. Ωστόσο, αυτό το μοντέλο ενδέχεται να ικανοποιήσει τις λεγόμενες «φειδωλές» χώρες (Γερμανία, Ολλανδία κ.λπ.), ανοίγοντας τον δρόμο για συμφωνία.