Δεν δίνουν άδεια το Πάσχα: Τι ισχύει, επιλογές και τα δικαιώματα

Πολλοί εργαζόμενοι ετοιμάζουν άδεια για το Πάσχα 2024 ενώ αρκετοί έρχονται αντιμέτωποι με τον εργοδότη τους ο οποίος δεν επιθυμεί να τους χορηγήσει άδεια.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η άδεια αναψυχής είναι θεμελιώδες δικαίωμα της εργατικής νομοθεσίας και είναι υποχρεωτικό να χορηγείται κάθε φορά που συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής της. Μόνο σε περιπτώσεις που υπάρχει ειδικός λόγος για αποχή από την εργασία (π.χ. νόσηση από Covid-19, ή ανάγκη φροντίδας συγγενικού προσώπου), στις οποίες περιπτώσεις υπάρχουν ειδικές άδειες, τότε δεν μπορεί να ζητηθεί η άδεια αναψυχής.

Το νόμιμο και η Επιθεώρηση Εργασίας

Αν αντίθετα, ο εργαζόμενος δικαιούται κανονικά την άδεια αναψυχής και ο εργοδότης δεν του τη χορηγήσει ή του ζητήσει να λάβει αντ’ αυτής την άδεια άνευ αποδοχών, ή κάποια άλλη άδεια, τότε ο εργοδότης παρανομεί και επισύρει μια σειρά εννόμων συνεπειών στο πρόσωπό του.

Συγκεκριμένα, ο εργαζόμενος μπορεί να προβεί σε καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία δύναται να επιβάλλει πρόστιμο, ή να προβεί σε επίσχεση εργασίας έως ότου ο εργοδότης αρχίσει να συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του από τη σύμβαση, ή ακόμη και να θεωρήσει τη σύμβαση καταγγελθείσα από τον εργοδότη λόγω μονομερούς βλαπτικής μεταβολής.

Παράλληλα σημειώνει ότι σύμφωνα με ειδική διάταξη νόμου, ο εργοδότης δεν μπορεί να απολύσει μισθωτό κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής. Η απαγόρευση αυτή είναι απόλυτη, δηλαδή ανεξάρτητη από τον λόγο για τον οποίο ενδεχομένως επιθυμεί ο εργοδότης να προβεί σε απόλυση.

Άδεια αναψυχής και οικειοθελής αποχώρηση

Επίσης, πρέπει να επισημανθεί, ότι δεν ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή ο εργαζόμενος από την πλευρά του διατηρεί ανά πάσα στιγμή το δικαίωμα να παραιτηθεί (οικειοθελής αποχώρηση). Η βούληση, όμως, του εργαζόμενου πρέπει να είναι γνήσια και όχι προϊόν εξαναγκασμού του εργοδότη, διότι διαφορετικά η κατ’ όνομα «οικειοθελής αποχώρηση» θα θεωρηθεί απόλυση και θα είναι άκυρη ως υπαγόμενη στην προαναφερθείσα απαγόρευση απόλυσης του νόμου.

Τέλος, επισημαίνεται ότι τα παραπάνω ισχύουν μόνο για την άδεια αναψυχής και όχι για άλλες άδειες, όπως π.χ. η αναρρωτική άδεια.

Ακόμη το ακριβές χρονικό σημείο χορήγησης της άδειας αναψυχής συμφωνείται μεταξύ των δύο μερών της εργασιακής σχέσης, συνηθέστερα κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου. Ο εργοδότης δεν υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια εντός των καλοκαιρινών μηνών.

Υπόκειται βέβαια, στον περιορισμό ότι πρέπει να χορηγήσει την άδεια στο 50% του προσωπικού του από 1η Μάη έως 30 Σεπτέμβρη. Για το υπόλοιπο 50%, όμως, δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Επομένως, ο εργοδότης δικαιούται να λάβει υπόψη τις ανάγκες της επιχείρησης και να προβεί στις ανάλογες αποφάσεις.

Πώς να διεκδικήσετε τα δικαιώματά σας

Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Επιθεώρησης Εργασίας υφίσταται και η εξέταση κάθε καταγγελίας για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας που υποβάλλεται σε αυτή με οποιοδήποτε τρόπο. Η Επιθεώρηση Εργασίας τηρεί απόρρητες τις πληροφορίες και τις πηγές από τις οποίες περιήλθαν στη γνώση της οι καταγγελίες.

Απαιτούμενα στοιχεία
Κατά τη διαδικασία υποβολής καταγγελίας, είναι απαραίτητο ο καταγγέλλων να παράσχει με ακρίβεια τα εξής στοιχεία, προκειμένου ο έλεγχος να είναι αποτελεσματικός:
– Επωνυμία και ΑΦΜ επιχείρησης ή εργοδότη
– Διεύθυνση του τόπου ελέγχου
– Θέματα/προβλήματα προς διερεύνηση κατά τον έλεγχο

Τρόποι υποβολής
Ο καταγγέλλων μπορεί να υποβάλλει καταγγελία, ανώνυμα ή επώνυμα, με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

• Μέσω της ενιαίας γραμμής εξυπηρέτησης πολιτών 1555.
  Η κλήση διαβιβάζεται στο τηλεφωνικό κέντρο της Επιθεώρησης Εργασίας κατά τις εργάσιμες ημέρες από τις 9:00 έως τις 15:00, όπου αρμόδιοι υπάλληλοι καταγράφουν τα καταγγελλόμενα και όλα τα απαραίτητα ανωτέρω στοιχεία και πληροφορίες.
  Όλες οι καταγγελίες καταχωρούνται σε ηλεκτρονικό σύστημα και διαβιβάζονται στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης, είτε Εργασιακών Σχέσεων (ΤΕΕΣ), είτε Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΤΕΑΥΕ), ανάλογα με το θέμα της καταγγελίας.
• Μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας υποβολής ανώνυμης καταγγελίας.
  Επιλέγοντας το κουμπί «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες», ο χρήστης παραπέμπεται στην αρχική σελίδα των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας. Από εκεί μπορεί να επιλέξει «Ανώνυμη Καταγγελία» όπου στη συνέχεια θα ανοίξει η σχετική φόρμα συμπλήρωσης στοιχείων της καταγγελίας. Επισημαίνεται ότι για την υποβολή ανώνυμης καταγγελίας δεν απαιτείται ο καταγγέλλων να είναι εγγεγραμμένος χρήστης.  Αφού συμπληρωθεί η φόρμα καταγγελίας με όλα τα υποχρεωτικά πεδία, υποβάλλεται και λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου, ενώ μπορεί να εκτυπωθεί. Ταυτόχρονα διαβιβάζεται αυτόματα στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης, είτε Εργασιακών Σχέσεων (ΤΕΕΣ), είτε Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΤΕΑΥΕ), ανάλογα με τον τύπο των θεμάτων της καταγγελίας που θα επιλέξει ο καταγγέλλων.  Για υποβολή ανώνυμης καταγγελίας, πατήστε εδώ.
• Μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας υποβολής καταγγελίας εγγεγραμμένου χρήστη.
  Εφόσον ο καταγγέλλων έχει δημιουργήσει λογαριασμό χρήστη Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας, μπορεί να συνδεθεί εκεί με τους προσωπικούς κωδικούς του και να υποβάλει την καταγγελία του επώνυμα, συμπληρώνοντας την ειδική φόρμα.
  Για οδηγίες, πατήστε εδώ. Με την υποβολή της, η καταγγελία λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και μπορεί να εκτυπωθεί από τη σχετική λίστα στις «Ενημερώσεις» του χρήστη. Ταυτόχρονα διαβιβάζεται στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης, είτε Εργασιακών Σχέσεων (ΤΕΕΣ), είτε Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΤΕΑΥΕ), ανάλογα με τον τύπο των θεμάτων της καταγγελίας που θα επιλέξει ο καταγγέλλων. Για δημιουργία λογαριασμού χρήστη ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΣΕΠΕ, πατήστε εδώ.
• Με επίσκεψη ή τηλεφωνική επικοινωνία με τo αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης.
  Καταγγελίες μπορούν να γίνουν και τηλεφωνικά ή με προσέλευση στο αρμόδιο τμήμα του τόπου εργασίας, όπου καταγράφονται όλα τα ανωτέρω απαιτούμενα στοιχεία.
  Για τις περιοχές αρμοδιότητας των Τμημάτων, καθώς και τις ταχυδρομικές διευθύνσεις τους, πατήστε εδώ.
• Με αποστολή μηνύματος μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας.
  Ο καταγγέλλων μπορεί να στείλει την καταγγελία του στο αρμόδιο Τμήμα μέσω  email, αναφέροντας οπωσδήποτε όλα τα απαιτούμενα στοιχεία που αναφέρονται παραπάνω καθώς και όποια άλλη πληροφορία θεωρεί χρήσιμη.
  Για τα στοιχεία επικοινωνίας (τηλέφωνο και ηλεκτρονική διεύθυνση) των Τμημάτων της Επιθεώρησης Εργασίας, πατήστε εδώ.